Með tíkina Rögg á mótorhjólinu

María Dröfn Garðarsdóttir fer flestra sinna ferða á öflugu mótorhjóli, sem kannski þykir ekki í frásögur færandi nú á tímum.

Það sem hefur hins vegar vakið athygli margra íbúa á Akureyri er að hún er ekki kona einsömul á ferð, heldur ferðast tíkin Rögg jafnan með henni og
situr þá fyrir framan Maríu á hjólinu og lætur sér fátt um finnast.

Morgunblaðið 09.10.1996

Sérsmíðað ofurhjól

 ÞAÐ eru ekki margir ökumenn sem myndu þora að setjast á ökutæki Gunnars Rúnarssonar, gefa því fulla bensíngjöf og hanga svo á því á fullri ferð í 400 metra langri kvartmílu.

 En Gunnar hefur kjarkinn til að stýra þessu 220 hestafla sérsmíðaða mótorhjóli og setti nýtt íslandsmet á því fyrir skömmu. Hann keppir í úrslitamóti íslandsmótsins í dag á kvartmílubrautinni við Kapelluhraun.
„Mér finnst ekkert stórmál aðstýra hjólinu þó krafturinn sé mikill og hraðinn sömuleiðis. Ég
er vanur akstri mótorhjóla, en það krefst einbeitingar og tækni að hafa stjórn á hjólinu, sagði
Gunnar.

Mótorhjólasínnuð fjölskylda

 Fjölskylda hans er mótorhjólasinnuð, kona hans María Hafsteinsdóttir á Honda Rebel 450 og sonurinn Sævar Hondu MT 50. En sérsmíðaða mótorhjólið er aðeins notað til keppni og ekki á skrá. Það er byggt upp í kringum Suzuki vél, sem hefur verið boruð út í 1568 cc. Í vélina hefur síðan verið raðað sérstaklega styrktum keppnishlutum. „Ég er búinn að leggja rosalega vinnu í hjólið ásamt félögum mínum. Stefán Finnbogason sá um að raða vélinni saman, en í henni eru m.a. Wiseco keppnisstimplar, keppnisflækjur, yfirstærð af ventlum og gormum til að auka bensínflæði og búið er að vinna í heddinu. Þjappa vélarinnar er 15:1 og MSD kveikjukerfið er á vélinni sem gefur betri neista og því meira afl en með venjulegu kveikjukerfi," sagði Gunnar, „kúplingin læsir sér í samræmi við hve bensíngjöfinni er gefið mikið inn, sem auðveldar stjórn á hjólinu í rásmarkinu. Galdurinn er að ná sem mestri þyngd á afturhjólið sem er 9 tommu breitt á 15 tommu felgu."

Skemmtilegra að fá meiri keppni 

Loftskiptir er á hjóli Gunnars sem gerir það að verkum að hann skiptir um gír með takka á
vinstra stýrishandfanginu. Meðal annars búnaðar eru tveir diskar að framan á bremsukerfinu, en
einn að aftan. Yfirbygging hjólsins er sérsmíðuð úr plasti og sá Kristján Erlendssonumþað
verk. Jón Metal, sem svo er nefndur, sá um smíði grindarinnar undir öll herlegheitin og Bílbót í Keflavík, sem er heimabær Gunnars, sprautaði hjólið. „Hjólið virkar vel og ég náði
að aka brautina á 9,52 sekúndum en íslandsmet mitt er 9,69 sekúndur. Ég hef trú á að ég komist niður í 9,2 sekúndur og það er langt þarna á miUi. Hvert sekúndubrot skiptir máli og kostar meira afl og nákvæmni í akstri," sagði Gunnar. „Fljótustu mótorhjólin í kvartmílu úti eru um 6 sekúndur að fara kvartmíluna og þá eru þau á helmingi breiðari dekkjum.  Mér finnst þetta tæki nógu snúið í meðförum og skemmtilegra væri að fá meiri keppni..."

Mbl 8.9.1996

https://timarit.is/

Íslenska landsliðið í vélhjólaakstri til Englands

Keppa í stærstu þolaksturskeppninni

ÍSLENSKA landsliðið í vélhjólaakstri tekur þátt í stærstu þolaksturskeppni ársins í Englandi
í dag, 8. september. Liðið lenti í öðru sæti í þolaksturskeppni í Pembrey í Englandi í fyrra.
Liðið keppir undir nafninu „Team Iceland Endurance" eríendis og er þessi keppnisferð gerð möguleg með dyggum stuðningi Vélhjóla & sleða sem eru styrktaraðilar liðsins.
Liðið hefur síðan 1994 verið skipað þeim Þorsteini Marel, sem flestir þekkja undir nafninu Steini Tótu, Unnari Má Magnússyni, margföldum íslandsmeistara í kvartmílu og Karli Gunnlaugssyni, meistara í ýmsum akstursíþróttum.
Þessi hópur býr yfir mjög mikilli keppnisreynslu og stefnir á eitt af fimm efstu sætum í keppninni en um 50 lið eru skráð til keppni, þar á meðal eru atvinnumenn sem keppa í heimsbikarkeppninni í þolakstri.

Ekið í elna klst í senn

 Keppnin er 6 tíma þolaksturskeppni (Endurance) og fer fram á Snetterton brautinni. Braut þessi er 4 km malbikuð braut, u.þ.b. 100 km norðaustur af London og er meðalhraði keppenda á mótorhjólum milli 140 og 150 km/klst. Á greiðasta kafla brautarinnar eru keppendur á um 250 km hraða á klst.
Team Iceland keppir í 600 flokki á hjóli sem er um 125 hestöfl og 160 kg en sá flokkur er langfjölmennastur og keppni hörðust, um 2/3 af keppendum eru í þessum flokki. Ökumenn aka um eina klst. í senn, eða ca þann tíma sem bensín endist og er þá skipt um ökumann, tankur fylltur og slit dekkja mælt en þetta tekur um 20 sekúndur þegar vel gengur.
Til að ná verðlaunasæti verður allt að vinna saman, ökumenn að aka jafnt og þétt á bestu tímum, aðstoðarmenn að vinna fumlaust svo að tími tapist ekki í skiptingum því mjög erfitt er að
vinna upp tapaðan tíma á brautinni þegar keppni er jöfn og hjólið þarf að vera öflugt og vel
uppsett til að þola álagið. Þess má geta að eftir eina svona keppni er tækið úr sér gengið og þarf að taka upp vél og skipta um bremsudiska og alla slithluti.

https://timarit.is/

Íslenskir bifhjólamenn eru friðsamir:

Halda haustógleði og vetrarsorgardrykkju 

Á Íslandi eru samkvæmt heimildúm DV rúmlega tiu mótorhjólaklúbbar, sumir innan Sniglanna og
aðrir utan. Verið er að kortleggja þessa klúbba. Sniglarnir eru aðilar að Evrópusamtökum sem vinna
nær eingöngu að því að fylgjast með löggjöf, sem Evrópusambandið hyggst setja, um allt er varðar bifhjól og bifhjólamenningu. Islendingar eru ekki i sambandi við erlendar ribbaldaklíkur. Að því er blaðið kemst næst eru engir klúbbar á Islandi sem sverma fyrir Vítisenglunum þessa stundina. Samkvæmt heimildum blaðsins reyndi islensk klíka, Óskabörn Óðins af fá inngöngu í Vítisenglana en án árangurs. í dag er þessi klíka öðruvísi samansett og heimildir herma að þeir hafi ekki vakið máls á því aftur. í tímariti Vítisenglanna, Scanbike, var grein í vor um þennan klúbb. Oddviti Óskabarnanna, Gunnar Þór Jónsson, Gunni klútur, neitar að Óskabörnin hafi áhuga á inngöngu í Vítisenglana og segir engan stuðningsklúbb Englanna hér á landi. Hann segir Sniglana halda sambandi við Englana vegna þess að Vítisenglarnir vilji vita hvað sé að gerast í mótorhjólamálum um allan heim. Ekkert óeðlilegt sé við að grein um Óskabörn Óðins, sem eru flest heiðin, hafi birst i  Scanbike.

Engar hefndir 

„Nokkrir Islendingar hafa farið á landsmót í Noregi og við fáum til okkar útlendinga á landsmót. Bifhjólasamtökin eru ekki í beinu sambandi við erlendar mótorhjólaklíkur.
Erlendis eru klúbbarnir minni og starfa eins og fjölskyldur en Sniglarnir eru ekki stuðpúðar fyrir félaga sína. Allt gengið fer ekki og hefnir ef eitthvað kemur fyrir einn," segir Þóra Hjartar Blöndal Snigill. Til þess að geta gengið i Sniglana á íslandi verða þrettán félagar að samþykkja viðkomandi en mótorhjólapróf er ekki skilyrði. Kærustur og kærastar Snigla, eða „hnakkskraut", eins og þau eru  kölluð, vildu fá leyfi til þess að ganga í Sniglana og voru þá ekki alltaf með próf.

Friðsælir klúbbar 

„Allir mótorhjólaklúbbar á Íslandi eru mjög friðsælir. Þeir líkjast ekkert klúbbunum úti þar sem verið er að berja fólk ef merkin eru of lík. Sniglarnir eru hálfgerður  skátaklúbbur íslands," segir Valgerður Guðrún Hjartardóttir, Snigill frá 1989. „Markmiðið með stofnun Sniglanna var frá byrjun að efla samskipti bifhjólamanna en núna eru 1087 meðlimir í Bifhjólasamtökum lýðveldisins. Margir sem eru i minni klúbbunum eru líka í Sniglunum. Litið er á
Sniglana í dag eins og FÍB eða hagsmunasamtök," segir Valgerður. Á hverju ári standa Sniglarnir fyrir heilmikilli dagskrá. í febrúar er grímuball, árshátíð í byrjun apríl, 1. maí hópkeyrsla, landsmót Snigla og hjóladagur Snigla. Einnig fara Sniglarnir í Landmannalaugar síðustu helgina í ágúst á hjólunum. Sniglarnir halda aðalfund á hverju ári oghaustógleði ásamt vetrarsorgardrykkju. Einnig eru farnar smáferðir á milli, meðal annars barnaferð.
Á landsmót Snigla mæta allir klúbbar á landinu en ekki er á hreinu hversu margir þeir eru.

Klíkur og kunningsskapur 

„Landið er meira og minna ein heild og i þorpum halda klúbbarnir þétt saman en þeir eru flestir Sniglar. Klíkurnar eru yfirleitt tengdar kunningsskap en ekki búsetu. Þær eru yfirleitt ekki skipulögð félög," segir Þorsteinn Marel, eða Steini Tótu eins og hann er kallaður hjá Sniglunum. „Ég hef ekki heyrt að Sniglarnir hafi neitt sérstakt álit á Vítisenglunum eða Banditos. Ég  er ekkert minni hjólamanneskja vegna þess að ég keyri um á Racer heldur en ef ég keyrði um á biluðum Harley Davidson. Öllum sem ég þekki þykir ofbeldið sem fylgir erlendu klúbbunum fáránlegt. Af hverju ættum við ekki að geta hjólað saman í sátt og samlyndi án þess að vera með ofbeldi eða nota dóp? Klúbbar á Islandi eru af hinu góða því það myndast góður kjarni sem þjappar fólki saman," segir Valgerður. Sniglarnir mæta yfirleitt góðu viðmóti hjá fólki og hefur það breyst á undanförnum árum. Sniglarnir taka að sér gæslu á hátíðum og tónleikum og hafa yfirhöfuð mjög góð samskipti. Sniglar og lögregla eiga fund á hverju ári þar sem báðir aðilar koma sjónarmiðum sínum á framfæri.

Stelpum fjölgað

„Stelpum hefur fjölgað og það gapir enginn lengur þegar maður tekur af sér hjálminn.  félagsskapurinn er mjög misjafn því það eru allar tegundir fólks þarna, frá atvinnuleysingjum til alþingismanna. Meirihlutinn er þó mjög gott fólk en svartir sauðir eru til í þessum félagsskap eins og annars staðar. Við erum engir englar," segir Valgerður.

DV -em

24.08.1996  

Frá bifhjólum til blúndna

Viðtal við Vœringjann Atla Bergmann

— Hverjir eru Vœringjarnir? 
„Væringjarnir er fjögurra ára gamall óformlegur félagsskapur áhugafólks um mótorhjol, ferðalög og samkomur sem eru lausar við notkun vímuefna. Þeir hafa beitt sér í forvarnamálum og tekið þátt í eða séð um öryggisgæslu á mörgum stórhátíðum, t.d. Uxanum, og tónleikum, s.s. hjá Björk, Bowie og Prodigy. Þá hafa Væringjar staðið fyrir útihátíðum, ýmist í slagtogi með öðrum mótorhjólafélagsskap, Söxum frá Akureyri, eða einir. Þessa helgi stendur sumarmót Væringjanna yfir, Járnfákurinn, sem er vímulaus fjölskylduhátíð."
 — Hvað merkir vœringi?
„Væringjar voru norrænu mennirnir nefndir sem gegndu lífvarðarstörfum fyrir keisarann í  Miklagarði á sínum tíma. En þeim einum þótti treystandi tíl að gæta lífs og lima Miklagarðskeisara."
— Hvernig tengjast Sniglarnir, Bifhjólasamtök lýðveldisins, og Vœringjarnir? 
„Flestir Væringjanna eru jafnframt meðlimir í Sniglunum. Sniglarnir hafa starfað í 12 ár. Þeir eru regnhlífarsamtök líkt og Félag íslenskra bifreiðaeigenda. í Sniglunum er yfir eitt þúsund manns, þar má t.d. finna bændur, sjómenn, lækna, lögfræðinga og alþingismann. Sniglarnir eru með sérstakan klúbb fyrir ungsnigla, þ.e. fyrir krakkana á skellinöðrunum, þar sem m.a. er rekinn harður áróður fyrir öryggi í umferðinni. Annars halda Sniglarnir uppi stöðugum áróðri í þeim efnum, bæði á fundum og í fréttabréfinu Sniglafréttir. Þá taka þeir fyrir önnur hagsmunamál bifhjólaeigenda eins og tryggingariðgjöldin, en þau hafa verið óheyrilega há og lögð jafnt á yfir alla línuna, burtséð frá reynslu viðkomandi.
— Hvaða fleiri minni mótorhjólaklúbbar eru starfandi? 
„Það eru t.d. Óskabörn Óðins, en þeir ætla að vera með mót undir Eyjafjöllum um Verslunarmannahelgina, kvennasamtökin Jarþrúður, Beinþýðir, Vættir, Hvítabirnir og Saxar. Milli þessara klúbba er enginn rígur, öfugt við það sem hefur heyrst af mótorhjólasamtökum í útlöndum. Það eru allir vinir, þó að menn haldi auðvitað með sínum félagsskap líkt og menn halda með sínu íþróttaliði."
— Nú hafa fréttir síðustu mánaða sagt frá stríði milli Vítisengla og Bandidos, ofbeldi, fíkniefhasölu og annarri ólöglegri starfsemi. Hafa slíkar fregnir ekki sloem áhrif á ímynd mótorhjólamanna almennt? 
„Jú, óneitanlega. Meðlimir Vítísengla voru t.d. fyrir skömmu stöðvaðir á norsku landamærunum og ekki hleypt inn og borgaryfirvöld í Kaupmannahöfn vilja koma ungmennasamtökum Vítisengla út úr leiguhúsnæði, sem borgin hefur reyndar styrkt þá með. Þannig er heildin farin að líða fyrir það sem eitt prósentið gera."
— Hafa þessi þekktu alþjóðlegu samtök Vítisengla og Bandidos leitað hófanna hér á landi? „Það hafa þeir, en þeir hafa ekki haft erindi sem erfiði og þeim mun aldrei takast að hasla sér völl á íslandi. Við íslendingar erum einu sinni þannig gerðir að við látum ekki auðveldlega að stjórn, allra síst slíkum ógnaraga. Við höfum engan her og kunnum ekki að ganga í takt. Vítisenglarnir hafa oft verið fengnir til að taka að sér öryggisgæslu vegna þess ógnarvalds sem þeir hafa, en Væringjamir, riddarar ljóssins, eru aftur á móti eftirsóttir til slíkra verka af því að þeir eru „straight" og edrú."
— Þessa helgi standa Vœringjarnir fyrir útihátíð, Járnfáknum, að Reykholti í Biskuþstungum. Hvernig hátíð er þetta? 
„Þetta er vímulaus fjölskylduhátíð með fjölbreyttri dagskrá, varðeldi, sameiginlegu grilli og hjólaleikjum. Þá munu koma fram ýmsir lista- og andans menn, sem tengjast Væringjum með einum eða öðrum hætti. T.d. mun hin efnilega hljómsveit Viridan Green og KFUM and the andskotans leika fyrir dansi og Uriel West kennir fólki trans-dans, þ.e. að tengjast sjálfum sér í gegnum gleði dansins með þvi að falla í trans og finna æðra sjálf. DJ Þossi þeytir skífum og skemmtikraftar troða upp.
— Hvemig fólk heldurðu að mæti á Járnfákinn?
„Fólk af öllum stærðum og gerðum, allt frá svartklæddum sniglatöffurum til Laura Ashley blúndukvenna." - gos

Hvað er svona spennandi við mótorhjól? (1996)

Einn með sjálfum sér (1996)

Yfir sumartímann er alltaf eitthvað um að vera hjá Bifhjólasamtökum lýðveldisins, Sniglunum. I dag er hjóladagurinn og um síðustu helgi héldu þeir landsmót. Sveini Guðjónssyni lék forvitni á að skyggnast á bak við tjöldin hjá samtökunum og komast að því hvað væri svona merkilegt við mótorhjól.


Þeir Jón Páll Vilhelmsson og Gunnar Jónsson, stjórnarmenn í Sniglunum, voru rétt að jafna sig eftir landsmótið í Tjarnarlundi í Dalasýslu um síðustu helgi, þegar við hittumst í bifhjólaversluninni Gullsporti. Þar er hægt að fá flest það sem tilheyrir bifhjólaakstri og þessum sérstaka lífsstíl sem Sniglarnir hafa tileinkað sér, allt frá támjóum leðurstígvélum, leðurarmböndum og beltissylgjum

Torfærumótorhjól þeystu í Garðsárdal (1996)

Ferðalög á „enduro" mótorhjólum eða torfærumótorhjólum sem eru á skrá er mjög vinsæl ástundun sunnan heiða. 

En fyrir skömmu lögðu menn land undir fót og tóku þátt í fyrstu skipulögðu keppninni fyrir „enduro" mótorhjól hérlendis. Hún fór fram í Eyjafirði og tóku 30 keppendur þátt.

„Þetta var hrikalega erfitt, en um leið skemmtilegt. Við þurftum að slást við skurði, mýrar, brekkur, grjót og vegaslóða á leiðinni, sem var 17 km löng og lá um Garðsárdal," sagði Þorsteinn Marel, en hann vann keppnina. Varð fjórum sekúndum á undan Heimi Barðasyni, gamalkunnum motokross  ökumanni. Þorsteinn eða Steini Tótu, eins og félagarnir kalla hann var 16,56 mínútur að aka leiðina. Margir villtust á leiðinni eða festu hjól sín í erfiðri mýri og allavega einn keppandi, kvenkyns, sofnaði á leiðinni eftir að hafa fest hjól sitt í mýri! „Það var talsverð bleyta á leiðinni, þannig að það varð að aka hæfilega varlega til að fljúga ekki á hausinn. Staðir sem keppendur ætluðu að stökkva yfir skurði reyndust varasamir og hraðinn lækkaði verulega," sagði Þorsteinn.
„Sömu keppendur tóku svo þátt í keppni í brekkuklifri og þá vann Finnur Aðalbjörnsson, sýndi mikla lipurð á heimavelli. Mér fannst frábært að koma til Akureyrar og upplifa mörg akstursfþróttamót sömu helgi og hið nýstofnaða Kappakstursfélag Akureyar er skemmtilegasta nýjung í akstursíþróttum síðustu ár. Þetta er virkilega frískir strákar sem standa á bakvið félagið."

Dagur 2.7.1996

„Höfum þó meiri áhyggjur af reglugerðabrjálæðingunum"

Dönsku Vítisenglarnir alræmdir fyrir ofbeldi— útrýmdu m.a. annarri klíku fyrir 12 árum. Sniglarnir íslensku segja svona mál alltaf sverta almenningsálitið

Tíminn tók einn þekktasta Snigil landsins, Steina Tótu, tali í gær, en Steini þekkir dável til skandínavísku Vítisenglanna. Hann segir klíku þeirra fyrst og fremst vera eiturlyfjahóp sem merkilegt nokk gefi stórfé til líknarmála. Mótorhjólanotkun þeirra sé fyrst og fremst skálkaskjól.
-Hvemig samtök eru Hells Angels? 
„Þessi samtök eru fræg fyrir ofbeldi. Vítisenglarnir eru eiturlyfjahringur og hafa lítið með mótorhjól að gera en þau eru fyrst og fremst notuð sem skálkaskjól. Það eru aðeins örfáir tugir manna í þessum hringjum, enda þarf miklar kvaðir og læti til að komast í hópinn."
-Hvaða skilyrði þurfa menn að uppfylla til þess?
„Ég veit það ekki, það hafa t.d. engir íslendingar komist í hópinn. Ég veit um tvo eða þrjá sem hafa pælt í því en það hefur ekki gengið." -Sker þessi eini klúbbur sig þá frá öðrum bifhjólasamtökum? „Já, Hells Angels eru sér á heimsmælikvarða. Þetta er lítið öflugt og lokað samfélag sem starfar með líkum hætti hvort sem er í Skandínavíu, Evrópú eða Ameríku. Þessi glæpahringur á alltaf í stríði við aðrar klíkur. Hins vegar eru samtökin sérkennileg hvað það varðar að þau nota stóran hluta eiturlyfjagróðans til að styrkja góð málefni eins og líknarsamtök, mögulega til að halda friði við almúgann."
 -Sem sagt tvöfalt siferði? 
„Alveg rosalega. Þetta er svona biskupssiðferði." -Kemur oft til átaka á milli mótorhjólahópa? „Nei ekki oft, en það eru sennilega svona 12 ár síðan Hells Angels í Danmörku reyndu að útrýma öðrum flokki. Ég held að af 30 manna hópi hafi bara fjórir eða fimm lifað af."
-En hvað ykkur snigla varðar, ýtir svona atvik undir fordóma gagnvart Bifhjólasamtökum lýðveldisins? 
„Já, svona hlutir hafa alltaf geit það. Það er reyndar ekki langt síðan allur almenningur taldi mótorhjólamenn vera svona. Þess vegna hafa Sniglarnir reynt að dreifa upplýsingum til að sýna að við erum bara venjulegt fólk. Það eru orðið tugir manna sem starfa í „bjúrókrasí", mest megnis til að uppfræða almenning."
 -Hvaða leiðir hafiði helstar til að breyta almenningsálitinu?
„Við höldum náttúrlega okkar striki þótt það séu alltaf einhverjar klíkur sem komi óorði á heildina,
nokkrir tugir manna í hverju landi. Hópur eins og dönsku Vítisenglarnir hafa sig hæga almennt,
nema þegar þeir drepa hver annan í sambandi við eiturlyf. Við höfum samt meiri áhyggjur af reglugerðarbrjálæðingum og embættismönnum en þessu tiltekna máli. Slíkt hefur miklu meiri áhrif á líf hjólamanna."
 -Til hvers ertu þá að vísa? 
„Ég er að vísa til þess að fólk fer oft offari. Það eru mjög margir sem sífellt vilja hafa vit fyrir okkur, t.d. Samtök barnalækna sem hafa lýst því yfir að þeir vilji banna mótorhjól almennt. Fjöldi kvenna í vesturbænum er sama sinnis og vill losna við öll hjól úr umfeið. Þetta fólk skilur ekki út á hvað bifhjólasamtök ganga. Það er ekkert ósvipað fjallgöngum, það er frelsisþörfin sem knýi okkur áfram." -En fordómamir hafa farið minnkandi?
 „Já enda höfum við kerfisbundið unnið að því. Það eru rúmlega 1000 manns skráðir í samtökin þannig að þetta er stór hópur sem hefur hagsmuna að gæta." -BÞ


https://timarit.is

Mótorhjól í stað vímuefna (1996)

Forvarnarstarf gegn vímuefnaneyslu unglinga á íslandi hefur hingað til verið mjög svo ómarkvisst og lítið í það lagt. Svo virðist sem ekkert sé að gert fyrr en í óefni er komið. Þá eru dýr meðferðarheimili opnuð og þeim síðan lokað stuttu seinna vegna fjárskorts. Enginn virðist vita hvað á að gera. Það þarf að taka á þessum málum áður en þau verða að raunverulegum vandamálum. Öflugt forvarnarstarf,  sem ber árangur, er það sem þarf. Fullorðna fólkið á að koma til móts við unglingana og  hlusta á það, sem þeir eru að segja, í stað þess að reyna að þvinga þá inn á brautir sem henta þeim ekki.