Í lok sumars ætlar Jakob Þór Guðbjartsson í fjögurra mánaða ferðalag um Evrópu, V-Asíu og N-Afríku. Hann ætlar að ferðast um Noreg til Svíþjóðar og Danmerkur. Þaðan til Litháens, Hvíta-Rússlands, Úkraínu, Rúmeníu, Búlgaríu, Grikklands, Tyrklands, Sýrlands, Jórdaníu, Líbanon, Egyptalands, Líbýu, Túnis, Alsírs og Ítalíu. Jakob segist ætla að vera fjóra mánuði á ferðinni og að á þeim tíma leggi hann tuttugu og fimm þúsund kílómetra að baki.
Ég fékk þá flugu í höfuðið fyrir rúmu ári að fara í langt ferðalag
með það að markmiði að ferðast
um Sahara-eyðimörkina," segir
Jakob Þór Guðbjartsson, mótorhjólakappi og ævintýramaður.
Jakob var þá nýkominn úr mótorhjólaferð um Marokkó þar sem
hann hjólaði um Atlasfjöllin og
vesturhluta Sahara.
„Þegar ég hjólaði um Marokkó,
haustið 2001, fékk ég nasaþefinn af
eyðimerkurferðalögum á mótorhjólum, Marokkó var dýrmætur
skóli fyrir það sem koma skal."
Jakob segir að þrátt fyrir að margir félagar hans viti af áætluninni
hafi enginn þeirra sýnt áhuga í
verki. „Fjórir mánuðir eru langur
tími frá fjölskyldu og vinum. Ég
skil þá að vissu leyti og tekst því
á við verkefnið einn. Það er alveg
sérstök tilfinning að ferðast einn
og ég lít á þessa ferð sem andlega
og líkamlega hleðslu. Fólk skortir
oft snertingu við sjálfið og veit
ekki hvað það getur boðið sjálfu
sér. Ég mun fljótlega komast að
því hvað í mér býr. Það sem hópar líta á sem sjálfsagðan hlut getur orðið að heljarinnar höfuðverk
fyrir sólóista, til dæmis það að
skilja við hjólið í vafasömu hverfi,
bæta dekk, eða gista einn úti í svartri eyðimörkinni. Í hóp ertu
öruggari en ókosturinn við hópa
er aftur á móti sá að þeir eru oft
sjálfum sér nógir og þrífast á
vernd gagnvart utanaðkomandi
áreiti. Þetta verður til þess að hópur kynnist heimamönnum síður
en þeir sem ferðast einir og
reynslan hefur kennt mér að 98%
af því fólki sem ég hef hitt á ferðalögum er heiðarlegt og gott fólk
sem réttir fram hjálparhönd ef
þess gerist þörf. Það er því nánast
ekkert að óttast."
Vandræði með
vegabréfsáritanir
Að sögn Jakobs hefur leiðarvalið verið að taka á sig skýrari
mynd á undanförnum mánuðum
og gengur hann út frá því að friður haldist fyrir botni Miðjarðarhafs þannig að tækifæri fáist til að
kynnast löndum eins og Líbanon,
Sýrlandi, Jórdaníu og Egyptalandi.
„Ef það brýst út strið í Írak gæti
farið svo að ég þyrfti að fara beint
til Norður-Afríku frá Grikklandi,
með viðkomu á Ítalíu. Pólitískt og
efnahagslegt ástand í Norður Afríku og fyrir botni Miðjarðarhafs
er stórbrotið og því mikilvægt að
fylgjast vel með fréttum og frásögnum annarra ferðalanga áður
en haldið er á þær slóðir. Alsír
var til dæmis lengi lokað fyrir
ferðamönnum og skæruliðar ógnuðu þeim sem á annað borð hættu
sér inn í landið.
Í dag er talið
óhætt að ferðast í suðurhluta Alsírs án teljandi vandræða. Helsta
vandamálið í Alsír þessa stundina
eru krakkar sem henda grjóti í
ferðamenn."
Jakob segir að stjórnvöld í Líbíu hafi nýlega hert reglur vegna
inngöngu í landið. „Til að fá vegabréfsáritun þurfa að minnsta kosti
fjórir einstaklingar að sækja um í
einu og gildir einu hvort þeir
koma inn í landið á sama tíma eða
ekki. Þetta hefur valdið mér
nokkrum vandræðum því ég á
ekki séns að fá vegabréfsáritun
einn og verð því að leita uppi
ferðalanga í svipaðri aðstöðu og
ég. Egyptar sjá einnig ofsjónum
yfir sjálfstæðum ferðamönnum
sem ferðast á eigin farartækjum.
Þeir hreinlega kaffærra ferðamenn í pappírsvinnu og
stimplafargani." Að sögn Jakobs tekur þó steininn úr þegar sótt er um vegabréfsáritun til Hvíta-Rússlands og
Úkraínu. „Þar þarf að fyrirframbóka allar gistinætur eða þekkja
heimamann sem sækir um visa
fyrir mann. Maður þarf einnig að
tilgreina hvenær komið er til
landsins og farið þaðan." Jakob
segist reyndar hafa heyrt að kerfinu sé stjórnað af mafíunni og
ákveðnar ferðaskrifstofur fái leyfi
til að fyrirframbóka þannig að
ferðamenn skipti aðeins við „valin" hótel.
Hjólin hafa marga kosti
„Í Austur-Evrópu ferðast margir um hlykkjótta fjallavegi á götuhjólum, eða liðast um láglendið á
fjólskyldubílnum. Flestir sem fara
um Norður-Afríku ferðast á jeppum, þó að mótorhjólið hafi verið
að koma sterkt inn á undanförnum árum. í Sahara er sérstaklega
horft til burðargetu farartækjanna
og jeppar því algengastir þó að
mótorhjólin fari hraðar yfir."
Að sögn Jakobs er mun betra að
ferðast um á mótorhjóli í Sahara
en jeppa. „Vandamálið er bara
hvað hjólin hafa litla burðargetu.
Oft ferðast mótorhjól og jeppar því
saman í eyðimörkinni. Hjólin eru
notuð til að finna góðar leiðir
gegnum sandöldurnar en jepparnir sjá um burðinn."
Jakob segir að kostirnir við að
ferðast á mótorhjóli séu fjölmargir. „Nálægðin við umhverfið er til
dæmis mun meiri en þegar ferðast
er í bíl, nálægðin getur reyndar
orðið allt of mikil og yfirþyrmandi
eins og í slæmum sandstormi.
Hjólin hafa líka þann kost að
rekstrarkostnaður þeirra er lágur
miðað við bíl, hvort sem litið er til
viðgerða, tolla eða flutningsgjalda."
Tæki og búnaður
„Reyndir ferðalangar ráðleggja
öllum sem fara um Sahara að ferðast létt og tryggja sér áreiðanlegt
farartæki. Það hafa margir brennt
sig á því að fara með of þung hjól
út á sandinn og lent í miklu basli
með að stjórna þeim þar. Bilanir
eru ekki æskilegar í Sahara, því
engin er þjónustan, og það geta
liðið margir dagar þangað til
næsta farartæki fer hjá." Jakob
segist hafa valið Suzuki DR650SE
til fararinnar.
„Almennt er talað um að eins
strokks, fjórgengismótorar séu
bestir í ferðalög í eyðimörkinni,
en þeir eru nokkuð léttari og
eyðslugrennri en tveggja strokka
mótorarnir. Venjuleg mótorhjól
eru ekki ætluð fyrir þau átök sem
fylgja langferðum í eyðimörk,
ekki einu sinni hjól sem eru sérstaklega gerð fyrir langferðir, og
gangast flest hjól því undir einhverjar breytingar."
Jakob segist ætla að setja álkistur á hjólið og stækka tankinn
þannig að hjólið fari sex til sjö
hundruð kílómetra án þess að
þurfa að fylla á. Hann ætlar einnig
að setja staðsetningartæki á stýrið, koma fyrir vatnsbrúsum, verkfærum, varahlutum og ýmsu
fleira á hjólið.
„Vatn er mjög mikilvægur þáttur í ferðalagi um Sahara. Yfir
vetrarmánuðina þarf að innbyrða
átta til tólf lítra af vatni á dag til
að halda vatnsbúskapnum í jafnvægi. Þetta gerir það að verkum
að í þriggja daga ferð í óbyggðum
Sahara, þar sem engar bensínstöðvar né brunnar er að finna,
þarf ég að bera rúmlega fjörutíu
lítra af bensíni og rúma þrjátíu
lítra af vatni, auk alls annars búnaðar."
Jakob segir að oft sé vandratað
um óbyggðir Norður-Afríku og því
hafi legið beinast við að hafa staðsetningartæki með. „Staðsetningartækin eru svo sem ekki nauðsynleg á ferðalagi sem þessu en öryggið sem fylgir því að hafa GPS
er svo mikið að það borgar sig
ekki að sleppa því. Tækið gerir
það að verkum að mistök í leiðarvali verða smávægileg og sparar
þannig tíma, eldsneyti og vatn."
„Vatn er mjög mikilvægur þáttur í ferðalagi um Sahara. Yfir
vetrarmánuðina þarf að innbyrða
átta til tólf lítra af vatni á dag til
að halda vatnsbúskapnum í jafnvægi. Þetta gerir það að verkum
að í þriggja daga ferð í óbyggðum
Sahara, þar sem engar bensínstöðvar né brunnar er að finna,
þarf ég að bera rúmlega fjörutíu
lítra af bensíni og rúma þrjátíu
lítra af vatni, auk alls annars búnaðar."
Jakob segir að oft sé vandratað
um óbyggðir Norður-Afríku og því
hafi legið beinast við að hafa staðsetningartæki með. „Staðsetningartækin eru svo sem ekki nauðsynleg á ferðalagi sem þessu en öryggið sem fylgir því að hafa GPS
er svo mikið að það borgar sig
ekki að sleppa því. Tækið gerir
það að verkum að mistök í leiðarvali verða smávægileg og sparar
þannig tíma, eldsneyti og vatn."
Fjallgöngur og hellaferðir
„Ég tók snemma þá ákvörðun
að halda mig fjarri öllum stórborgum, söfnum, kirkjum og
kóstulum í ferðinni og einbeita
mér frekar að göngu- og hellaferðum. Það er óopinbert markmið
ferðarinnar að klífa alla hæstu
tinda þeirra landa sem ég fer um
og fljótt á litið ætti það að takast.
Það getur þó átt eftir að breytast
vegna veðurs og annara hindrana
sem verða á veginum." Jakob hefur stundað hellamennsku í nokkur ár og þykkir því tilvalið að
leita uppi hellamenn í þeim löndum sem hann heimsækir og fá þá
til að fylgja sér um heimahagana.
„Sum hellakerfin í Líbanon og
Líbíu eru víst fagurlega skreytt og
hafa verið rannsóknarefni hellaog fornleifafræðinga í fleiri áratugi."
Jakob heldur úti heimasíðu þar
sem hægt er að lesa um undirbúning ferðarinnar og þar verður
hægt að fylgjast með ferðalaginu
eftir að hann leggur af stað. Slóðin er www.simnet.is/geokobbi.
Dagblaðið
4.3.2003
https://timarit.is/