Endurodagur" í Grafningnum

Hópurinn þáði kakó í Grafningnum í boði
Kolbeins Pálssonar  sem er betur þekktur sem
„Kolli í Suzuki" og stendur hér í Ijósri peysu
hægra megin. í miðjunni  situr aldursforsetinn i
ferðinni, Baldur Bjarnason,  en við hlið hans
 stendur Jón Magnússon.

 Mótorhjól njóta sífellt meiri vinsælda og þeim fer stöðugt fjölgandi sem vilja frekar eiga sérhönnuð mótorhjól til að takast á við grýtta vegarslóða og sérhannaðar keppnisbrautir. 

Þessi torfæruhjól kallast „endurohjól" meðal mótorhjólamanna og eru helst frábrugðin venjulegum götuhjólum í því að þau eru með slaglengri fjöðrun og eins eru þægindin minni en á hjólum sem ætluð eru til að renna eftir malbikinu.
Laugardaginn 21. ágúst efndi Suzuki umboðið hf. til endurúdags og bauð til kakódrykkju í blíðskaparveðri í Grafningnum.

Fréttaritari DV-bíla í mótorhjólaheiminum brá sér með í ferðina á Suzukimótorhjóli sínu. Þarna voru mættir um tuttugu hjólamenn á öllum aldri og drukku kakó í boði Kolla í Suzukiumboðinu. Að því loknu var ekinn slóði sem liggur frá Grafningi inn á Hellisheiði en þaðan liggja slóðar í margar áttir.

Hér eru nokkrir félaganna á ferð á Hellisheiðinni.
 Jón Magnússon fer hér fyrstur yfir lækinn

Af Hellisheiðinni var ekið eftir grýttum raflínuvegi að Kolviðarhól og þaðan að Litlu kaffistofunni. Þaðan lá leiðin á æfingarsvæðið sem motokrossmenn hafa við Bláfjöllin. Það vakti athygli fréttaritara hve aldurshópurinn var breiður og er þetta sport greinilega fyrir alla spræka stráka því elsti þátttakandinn í ferðinni var 58 ára gamall en flestir voru á aldrinum 25-35 ára.
Einnig vakti afhygli hve menn voru almennt í góðum göllum sem eru sérhannaðir fyrir utanvegaakstur (með plasthlífar til hlífðar hnjám, olnbogum, herðum og með sérstaka vörn fyrir bakið). Ferðin þótti takast vel og er greinilegt að „endurohjólamennska" er á uppleið á íslandi, enda skemmtilegt sport þótt erfitt sé. -HJ

DV

23.8.1993

Ljóshærð á fráum vélfáki

Hún vakti athygli blaðamanns þar sem hún sat á fagurgljáandi vélfáki sínum við umferðarljós á mótum Háaleitisbrautar og Kringlumýrarbrautar.
Þetta var fyrsta vordaginn í maí - búin svörtum leðurjakka og leðurbuxum með voldugan hjálminn á höfði. Hún hefði svo sem alveg  eins getað verið strákur ef ekki hefði hárið gægst undan hjálminum. Undirritaður lagði skrásetningarnúmerið á minnið og hélleiðar sinnar á grænu Ijósi. - Hver er þessi stúlka, eru ekki aðeins örfáar konur sem aka um á bifhjólum, ætli hún sé í Sniglunum?  Haft var uppi á símanúmeri
hennar eftir að Bifreiðaskoðun íslands hafði gefið upp hver eigandi hjólsins var, Málfríður Gunnlaugsdóttir, skráð til heimilis á Kleppsvegi I Reykjavík. Hún tók erindinu vel, kvaðst glöð svara nokkrum spurningum forvitins blaðamanns.

Málfríður er 23 ára, stúdent í fyrra frá Flensborgarskóla í Hafnarfirði og stundar nú nám í fataiðn í Iðnskólanum í Reykjavík, þar sem hún hefur lokið tveimur önnum. „Eftir stúdentsprófið vissi ég ekki hvað ég ætti að taka mér fyrir hendur.  Ég hef alltaf haft gaman af að sauma föt og ákvað að sækja um í fataiðn og sé ekki eftir því. Maður getur útskrifast annaðhvort sem kjólasaumari eða klæðskeri. Ég hugsa að ég reyni að taka hvort tveggja, það  hlýtur að gefa mesta möguleika. Mig langar að stunda þetta starf á breiðum grundvelli í framtíðinni, hvort sem ég sauma fallega hatta eða hanna og sauma falleg föt á dömur og herra. í sumar ætla ég að stytta mér stundir við að sauma föt úr leðri, vesti og fleira."

BÆTIR EGÓIÐ

- Hvers vegna mótorhjól? „Ég er búin að eiga mótorhjól í tvö ár. Ég ákvað á sínum tíma að taka
bifhjólapróf vegna þess að ég hafði alltaf verið hrædd við þessi farartæki. Ég hafði setið aftan á
skellinöðru hjá frænda mínum þegar ég var fimmtán ára og dottið. Eftir það var ég skíthrædd. Mér datt ýmislegt í hug þetta sumar og lét mér ekki nægja að læra á bifhjól heldur fór einnig að læra flug.
Það var bara svo dýrt. Vertíðin hefst á vorin og stendur fram eftir hausti. Það hefur veriö svo mikill snjór og leiðinleg tíð í vetur, ég lét ekki hvarfla að mér að taka hjólið fram fyrr en í byrjun maí.
Á veturna tek ég hjólið af skrá því að tryggingarnar eru feiknaháar.  Ég borga ekki nema 30.000 á ári í skyldutryggingu af bílnum mínum en 60.000 fyrir hjólið, þrátt fyrir að tryggingingargjöldin hafi
lækkað í fyrra. Skandia bauð best en gjaldið var komið upp í 90.000. Það var starfandi trygginganefnd innan Sniglanna, félagssamtaka bifhjólaeigenda, sem kom þessu til leiðar. Fyrsta árið sem ég átti hjólið mitt hækkaði tryggingin úr rúmum 24.000 í um 90.000 krónur þó svo að ég hafi verið tjónlaus." - Hvers konar hjól? „Hjólið mitt er af árgerð 1988 og er líklega um hálf milljón að verðmæti núna, Suzuki Intruder 750. Það er mjög flott að mínum dómi og hæfilega stórt. Kærastinn
minn á hjól að sömu gerð en miklu kraftmeira. Hjólið mitt er Chopper-týpa, það er að segja í anda þeirra hjóla sem hipparnir voru á í gamla daga,  eins og við sjáum til dæmis í bíómyndinni Easy Rider. Það er þungt og stýrið er í góðri hæð. Plasthjólin eru miklu léttari og eru gerð fyrir meiri
hraða. Hjólið mitt er virðulegt og sígilt að útliti. Ég hef ekki áhuga á stærra hjóli því þessu veld ég mjög vel." - Lítur þú á hjólið sem leikfang eða tæki til að komast á millistaða? „Ég lít á hjólið mitt sem farartæki, fyrst og fremst til að komast leiðar minnar á. Yfirleitt fer ég ekkert nema einhver  tilgangur sé með ferðinni, ég þurfi að fara af einum stað á annan - í heimsókn til vina og kunningja, heim úr vinnunni og svo framvegis. Það er fátt skemmtilegra en að fara eitthvað á spegilfægðu hjólinu í góðu veðri."
 - Er það sérstók tilfinning að aka um á fallegu mótorhjóli?
„Já, þetta er eins og frelsistilfinning sem vaknar innra með manni, sérstaklega ef ég  er alein á breiðum vegi í sól og góðu veðri - það er toppurinn. Ég hef líka mjög gaman af þvi að aka fram hjá fólki sem dáist að hjólinu mínu. Þetta er eins og að koma í boð vel til hafður og í nýjum og finum fötum. Þá finnst manni ekki verra að aðrir dáist að manni. Þetta bætir alltaf egóið." - Þykir þér vænt um hjólið þitt? 
„Já, því get ég ekki neitað.  Ég vil geta horft á mótorhjólið mitt þar sem ég er, fylgst með því í gegnum gluggann. Það er svo algengt að fólk fikti í þvi og setjist jafnvel upp á það. Þá getur það dottið i götuna og rispast. Ég vil geta brugðist skjótt við og stokkið út til að skamma hvern þann sem snertir það. Þetta er eins og að eiga lítið barn sem manni þykir vænt um. Ég reyni líka að hugsa vel um það, þrífa það og bóna svo það líti vel út. Þetta er bílskúrsgræja sem maður skilur ekki við sig. Mér er heldur ekki sama hver gerir við það ef það bilar. Ég læt það ekki í hendurnar á hverjum sem er."

LEÐRIÐ TIL VARNAR

- Af hverju klæðist þú leðurfötum þegar þú ferð á mótorhjólið?
„Bæði ver leðrið mann vel gegn kulda og roki auk þess sem það er vegna öryggisins. Að klæðast viðeigandi leðurgalla áður en sest er upp á
hjólið er jafnmikilvægt og að spenna á sig öryggisbelti í bíl. Það er mikil vörn i leðurgallanum ef maður dettur, venjuleg föt rifna eins og skot og eru til lítils gagns ef eitthvað kemur fyrir. Þau föt sem við kaupum, jakki og buxur, eru úr sérstaklega þykku og sterku leðri og saumuð þannig að þau veiti sem besta vörn, til dæmis með púða á hnjánum og þar fram eftir götunum."
- Hvað kostar slíkur búnaður?
„Ég gæti trúað að með öllu kosti hann um 100.000 krónur þegar hjálmur er talinn með.
Hjálmurinn minn er fasteign, hann kostaði 32.000 krónur.  Margir ungir strákar, sem hafa nýtekið bílpróf og bifhjólapróf, láta það verða sitt fyrsta verk að kaupa sér hjól en eiga svo ekki fyrir þeim búnaði sem nauðsynlegur er, galla, hjálmi og síðast en ekki síst - tryggingum. Að öðru leyti eru hjólin ódýr í rekstri og eyða fremur litlu bensíni. Undir venjulegum kringumstæðum léttist pyngjan mjög lítið við að keyra. Mitt hjól tekur tólf lítra af bensíni sem duga mjög lengi, níu lítra á aðaltank og þrjá á varatank. Það er enginn bensínmælir og því er gott að vita af varatankinum þegar bensínið þrýtur á þeim stóra. Maður kemst þónokkuð á honum.  Fyrst þegar hjólið drap á sér vegna þess að sá stóri var
tómur hélt ég að hjólið væri ónýtt eða eitthvað í þá áttina. Þá hafði ég ekki hugmynd um
þessa þrjá lítra sem eftir voru.
Þess ber að geta að varahlutir eru mjög dýrir og allur aukabúnaður. Til dæmis má nefna að dekk undir hjólið mitt kostar ekki undir 12.000 krónum."

  FORDÓMAR OG ÞEKKINGARLEYSI 

- Leðurklætt lið á mótorhjólum, mörgum stendur ógn af því ? 
„Ýmsir hafa fordóma gagnvart okkur. Maður er síður en svo litinn hýru auga alls staðar. Fólk  umturnast oft ef við ökum saman í hóp, það verður skelfingu lostið, flýr af hólmi og sendir manni tóninn. Okkur er til dæmis ekki hleypt inn á sumar krár og skemmtistaði í leðurfatnaði með púðum. Ég hef verið send heim þó að ég hafi verið í nýjum buxum sem ekkert sást á, bara af því að þær
voru með hnjápúðum. Ég mátti koma inn í leðurjakka en ekki í leðurbuxunum. Þeir hleypa inn sjóurum, slorugum upp fyrir haus og öðru liði þó það sé í sundurtættum leðurbuxum og grútskítugum
- en án púða. Þetta er fáránlegt. Ef einn í leðurjakka gerir eitthvað af sér þá eru allir undir sömu sök seldir. Ég er á móti öllum fordómum en þeir eru oftar en ekki af völdum þekkingarleysis. Oft hef
ég fengið sendan tóninn þegar fólk hefur verið að hneykslast á mér og sagt sem svo: „Hvað er svona ung og falleg stúlka að gera á mótorhjóli, þér væri nær að vera heima hjá þér að gera eitthvað þarfara.
Það er fólk á öllum aldri sem ekur um á mótorhjólum á sumrin. Marga hefur dreymt um slíkt í áraraðir og láta það ekki eftir sér fyrr en þeir eru jafnvel komnir á miðjan aldur. Margir halda að þetta svartklædda mótorhjólafólk séu villimenn sem ástæða sé til að óttast og taka með fyrirvara. Þetta er mikil vitleysa - og leðurgallinn er ekki vegna þess að hann er töff heldur miklu fremur vegna notagildis hans."

 MEÐ AUGU Í HNAKKANUM -

 Hvernig finnst þér að vera á bifhjóli í umferðinni í Reykjavík? „Það er stórhættulegt, maður veit aldrei á hverju maður getur átt von. Oft er sagt að við völdum þeim slysum sem við verðum fyrir og öðrum stafi hætta af akstri okkar. Það er rangt en auðvitað eru alls staðar svartir sauðir. Það er með ólíkindum hvað  ökumenn svína mikið fyrir okkur sem erum á mótorhjólum. Oft er það vegna þess að bílstjórar misreikna hraðann sem við erum á. Við skulum segja að ég aki hjólinu á 60 kílómetra hraða eftir aðalbraut. Ég skal nefna dæmi: Margir bílar eru á ferðinni hver á eftir öðrum og jafnmikið bil á milli þeirra. Ég er þá kannski einhvers staðar í miðri röðinni en hvernig sem á því stendur þá svínar bílstjórinn á mig þaðan sem hann hefur beðið á gatnamótum eftir að komast inn á aðalbrautina. Þetta er mjög algengt og einkum þegar jeppaeigendur eiga i hlut. Það er alveg lygilegt hvað hurð hefur oft skollið nærri hælum í slíkum tilvikum, ég hef stundum séð himnavængina fyrir mér á þeim augnablikum. Þeir ökumenn sem misreikna hraðann á hjólunum fullyrða þegar lögregla er kölluð til vegna óhapps eða þegar við gerum athugasemdir við framferði þeirra að við höfum verið á mjög miklum hraða, 200 og yfir. Þeir reyna þá gjarnan að koma sökinni á okkur. Maður þarf alltaf að hugsa um það sem aðrir ökumenn eru að hugsa og hafa augu í hnakkanum allan tímann. Ökukennarinn minn sagði að nauðsynlegt væri að líta á sjálfan sig sem þann eina með viti í umferðinni." 

 ENGAR I PRÓFINU -

Hafa einhverjir kunningjar  þínir eða vinir lent í bifhjólaslysi? „Nei, enginn sem ég þekki, sem betur fer. Undanfarin misseri hefur verið haldið uppi áróðri um gætilegan og öruggan  akstur á mótorhjólum. Hann hefur tvímælalaust verið til góðs enda höfum við í Sniglunum átt gott samstarf við lögreglu og Umferðarráð, sem er mjög til bóta. Ungu strákarnir, sem nýbúnir eru að taka prófið, kaupa sér margir hverjir allt of kraftmikil hjól og eiga erfitt með að halda hraðanum niðri. Prófdómarinn sagði við mig að þetta væri eins og að kenna prestum jafnsjálfsagðan hlut og þann að
hjón eigi til að skilja. Strákarnir eru eins og englar í prófunum en síðan aka þeir fram hjá honum nokkrum dögum síðar á öðru hundraðinu."
 - Er ekki vandasamt að ná tökum á þungu bifhjóli?
„Nei, nei. Þegar maður fer fyrst á slíkt hjól til að æfa sig er þetta auðvitað spurning um jafnvægi, þetta er jafnvægislist fyrst og fremst. Hitt kemur allt af sjálfu sér. Það erfiðasta er líklega hvað maður er alltaf mikið klæddur. Það er meiri háttar mál að fara í heimsókn eða ( bíó og þurfa alltaf að
byrja á því að losa sig við hlífðarfatnaðinn, fara úr jakkanum, lopapeysunni, taka af sér hjálminn og hálsklútinn og koma síðan öllu fyrir. í bíó er maður með fangið fullt."
 - Þið geríð tóluvert að því að reiða aftan á. Er það ekki bæði erfitt og hættulegt?
„Nei, ekki ef sá sem er aftan á er vanur og veit hvernig hann á að bregðast við, til dæmis í beygjum. Þegar maður er með óvanan aftan á biður maður hann um að halla sér með hjólinu í beygjum. Það bregst ekki að hann hallar sér á móti."
 - Hefurðu komist í hann krappan? „Jú, ég flaug einu sinni út af þegar ég komst fyrst í snertingu við malarveg. Ég var á leiðinni að kvartmílubrautinni,  sem er í hrauninu gegnt álverinu í Straumsvík, en gætti ekki að mér. Þar sem malbikið endar kemur stallur niður á malarveginn. Ég hélt bara áfram á fullri ferð með systur mína fyrir aftan mig og hjólið skaust út af. Sem betur fer kom ekkert fyrir, hvoruga okkar sakaði og á hjólið kom aðeins Lítil rispa. Mér hefur ekki verið vel við malarvegi eftir
þessa reynslu."

Vikan 11tlb 55árg.3.6. 1993

Landsmót Snigla 1992 í Trékyllisvík (Ferðasaga)

Fyrsta alvöru Götuhjólareynslan!.

Árið er 1992 ég er núbúinn að eyða öllum mínu aurum í 4 ára gamalt mótorhjól af gerðinni Honda VFR750F 1988, Verslaði það af Hirti nokkrum Líklegum og lét hann hafa Endúróhjólið mitt í milligjöf og einhvern aur. Nú skyldi prófa að keyra götuhjól!
 Nýjan Svartann Jaguar leðurgalla keypti ég, en gamli Lazer hjálmurinn af pyttaranum var notaður áfram.  Ný leðurstígvél með stáltá komu sér ágætlega þegar grjótin spíttust í mann á malarvegunum.  Hjólið var gott,,,þ.e. Snilldar hjól þess tíma og ég átti í engum vandræðum með að bruna á því frá Reykjavik til Bakkafjarðar.  Þar sem ég bjó á þessum tíma.

Taldi ég mig vera búinn með eldskírnina með því ferðalagi, en á þeim tíma var líklega meira en helmingur leiðarinnar frá Reykjavík til Bakkafjarðar malarvegur.

Að sjálfsögðu var maður orðinn Snigill eins og alvöru hjólarar voru og  nú var farið að styttast í Landsmót Snigla en Landsmót það árið var haldið í Trékyllisvík á Ströndum, og hafði ég ekki hugmynd hvar þar var og þurfti að kíkja á landakortabók til að finna það út.
Það var ekkert Google maps né google þá....

Hin íslensku Bif-blíunöfn

Sniglar númer 499; Útsölusnigillinn, öðru nafni,
Vésteinn, og 561; Psycho, Guðmundur, sem segist
 einhverra hluta vegna hafa hlotið þetta viðurnefni
 frá vini sínum Vésteini.

Gústi skrækur, Óli losti, Prófessorinn, Bjössi túpa, Hesturinn, Púkaló, Skölli. Þetta eru ekki nöfn á teiknimyndasöguhetjum sem sprella, berjast, þeysast, frekjast og bugast. Nei, þetta eru nöfn á Sniglum sem þeysa á mótorhjólum eftir götum borgarinnar, 

Riddarar götunnar.

    Það er hin besta skemmtun að komast í bif-blíu Bifhjólasamtaka lýðveldisins, eða símabók Sniglanna, því að baki þessum furðunöfnum eru oftar en ekki skemmtilegar sögur, sumar örlítið kvikindislegar, enda menn oft ungir og lausbeislaðir þegar þeir ganga til liðs við samtökin. Nokkrum árum síðar vilja sumir hverjir síður gefa upp af hverju þeir ganga undir þessum nöfnum.
    Einn hinna ungu Snigla ber nafhið Útsölusnigillinn. Ástæðan er að hann er Snigill númer 499, — semsagt á útsöluprís. Gústi skrækur heitir í raun og veru Ágústa. Viðurnefni hennar kom til af því hvað hún var stráksleg þegar hún byrjaði í samtökunum og miðað við strákslegt útlit hafði hún fremur skræka rödd. Nú hefur hún tekið út vöxtinn og er hin blómlegasta en losnar ekki við viðurnefnið. Óli losti á mörg börn með jafnmörgum konum og er að auki alltaf að fikta í rafmagni. Bjarni er Prófessorinn vegna þess hve hann er mikill grúskari. Hesturinn, hann Einar Rúnarsson, keyrði einhvern tíma niður hest og fortíðin eltir hann. Bjössi túpa er alltaf í röndóttum leðurfötum, ekki ólíkt Signal-tannkreminu. Tveir Hirtir innan samtakanna bera nafnið Hjörtur líklegur og Hjörtur ólíklegur, sá fyrrnefndi fékk viðurnefnið vegna þess hve hann taldi marga hluti líklega og sá síðarnefndi, sem gekk á eftir honum í bifhjólasamtökin, hlaut því að vera ólíklegur. Guðmundur Magnússon ber viðurnefnið Skölli því þegar hann brosir segja menn hann líkjast skötusel, hann sé ekki með 32 tennur eins og flestir heldur 60. Sköllína er hans frú. Jeppinn hennar Bryndísar er Hlöðver H. Gunnarsson. Skýringin er einföld; kona hans heitir Bryndís. Stykkið, eða María Garðarsdóttir, fékk viðurnefnið þegar hún afklæddist leðurgallanum einhvern tíma á einhverri útihátíð fyrir norðan. Kom þá í ljós að það var heljarinnar stykki fyrir innan klæðin. Karl Gunnlaugsson fékk viðurnefnið Tá-G Racing eftir að hann tók þátt í mótorhjólakeppni á Bretlandi sem bar nafnið K-G Racing. Skömmu síðar varð hann fyrir því að missa tvær tær. Því sómdi nafhið sér Tá-G betur og menn bráðöfunda hann af því að af honum er 20% minni táfyla en öðrum. Sonja Schwantz heitir síðara nafninu í höfuðið á heimsþekktum mótorhjólakappa, því þótt hún sé aðeins á 20 kílómetra hraða á hjólinu er alltaf eins og hún sé á yfir 100 kílómetra hraða þar sem hún liggur flöt fram á hjólið. Og síðast en ekki síst verður að nefna Hermann heilalausa, eða Hemma Steel eins og hann er einnig oft nefndur. Miklar deilur hafa staðið um hvort hann hafi heila eður ei, en það þykir nú afsannað að hann sé án heila, því hann lenti í árekstri fyrir skömmu og fékk þá heilahristing!

Pressan 

27.8.1992

https://timarit.is

TEXAS, NEVADA, REYKJAVÍK

Í HAAAAAA!!!!!

Steini Tótu, Eyjapeyi, hljóðmengunarráðunautur, útihúsavörður Grjótsins og snigill númer #161, kvaðst ekki alveg tilbúinn að leggja hjólinu sínu fyrir vélnautið sem nú er búið að koma upp á rokkstaðnum Grjótinu. Hins vegar væri það kærkomið á kvöldin og í rigningarsudda. Afar sjaldgæft er að slík naut sjáist á rokkstöðum en þeim mun algengara að þau sé að finna á svokölluðum kántrístöðum í Bandaríkjunum, sérstaklega í Texas, Nevada og nálægum fylkjum.  
Og nú er það komið til Reykjavíkur. 

„Þetta er helv... erfítt. Tekur alveg rosalega á handlegginn sem maðurheldur sér í með," sagði Steini Tótu eftir að hafa flengst út um allt á nautinu, ýmist með orðinn lafmóður. Hann þrjóskaðistlengi við og reyndi allt upp ístillingu níu. „Hann ernú með þeim þrjóskari sem sest hafa á nautið,"'sagði Björn Baldursson, eigandi Grjótsins, sem reyndi eftir megni að koma honum af baki með ýmsum hrekkjastillingum.
Hrekkjastillingarnar eru frá einum upp í níu og fjórar stillingar eru á snúningum á nautinu. Þegar búið er að stilla allt á fullt er erfitt að haldast á baki; aðeins þeir færustu geta það um lengri tíma. Mikil stemmning var á Grjótinu um helgina þegar vélnautið var reynt og fjöldi manns mætti til að klappa upp félaga sina sem þátt tóku í  leiknum.  Og þótt fólk kastist með látum afþessu 500 kílóa nauti er þvíóhætt vegna þess að búið er koma fyrir þykkum dýnum allt í kring þannig að lendingin er mjúk. Það má reyna leikinn á Grjótinu öll kvöld vikunnar, en vegna þess hve mikið pláss nautið tekur með dýnum og öllum græjum er það fært til hliðar eftir klukkan ellefu um helgar. Steini Tótu þrjóskaðist lengi vel á nautinu en kastaðist loks af baki eftir mikil átök. 

Pressan 20 ágúst 1992

https://timarit.is/

Sniglarnir sameinuðust um að segja upp tryggingunum sínum

 Iðgjöld bifhjólatrygginga hækkuðu um allt að 300%

„Tryggingarnar hjá stóru félögunum fyrir mótorhjól hækkuðu um 300% hjá Sjóvá-Almennum og um tæp 150% hjá VÍS. Á rúmlega 100 manna fundi á miðvikudagskvöldið var ákveðið einróma að segja upp öllum tryggingum fyrir þessa helgi. Það gildir fyrir alla í Bifhjólasamtökum lýðveldisins, 350 manns, sem er rösklega 1/3 allra mótorhjólaeigenda í landinu," sagði Þorsteinn Marel Júlíusson, talsmaður hjá Sniglunum, Bifhjólasamtökum lýðveldisins, í samtali við DV. „
Við eru búnir að ná sambandi við alla félagsmenn með tölu, og það eru allir sammála um úrsögnina. Við erum ekki bara að segja upp tryggingum á mótorhjólum heldur öllum tryggingum okkar hjá félögunum. Þetta eru allt saman skyldutryggingar og við höfum næsta mánuð til viðræðna við tryggingafélögin. Þeir þurfa að bjóða okkur til sín í viðræður en það hefur ekki verið neinn tími, hvorki hjá okkur né þeim, vegna anna."

 40 milljóna hækkun 

„Þessar hækkanir, sem eru nú í gangi, koma út sem um 40 milljón; króna hækkun. Það er hræðilega vont dæmi að þessar tryggingar skulu allar vera sendar undir sama hatt, burtséð frá stærð, hestöflum, aldri eða reynslu. Það er engin tryggingastærðfræði notuð. Það sem við viljum gera og okkar tilboð miðar að er að tengja aldur og reynslu við hestöfl í tryggingunum. Yngstu mennirnir og stærstu hjólin borga mest. Bara þetta atriði myndi stuðla að því að ungir menn fengju sér frekar minni hjól sem stuðlar að , minni tjónum og minni. slysum. Hingað til hefur ekki verið hlustað á þessar röksemdir okkar.
"Meðalaldur Sniglanna er tæplega 30 ár og margir eiga meira en eitt mótorhjól eða bifreið. Það sér það hver maður að það er nánast útilokað fyrir menn að borga iðgjöld af fleiri en einu hjóli eða hjóli og bifreið. Menn sem hafa hjól tryggð hjá til dæmis Sjóvá-Almennum, sem hækkuðu gjöldin mest og hafa engan bónus, þurfa að borga um 150 þúsund á ári. Með 55% bónus er þetta gjald 83.000 krónur." .

 Viðræður eftir helgi

 Þessar tólur komu ekki út fyrr en um síðustu helgi og því er þetta svo nýtt fyrir okkur enn. Við erum á fullu innan Sniglanna aö vinna í þessum málum en viö reiknum með að hefja viðræður við tryggingafélögin í næstu viku. Þegar tryggingar eru svona háar fara menn að keyra tryggingarlausir, taka hjóhn sín út af skrá. Það býður þeirri hættu heim og er bara mannlegt eðli. Við höfum stuðning lögreglunnar því að hún gerir sér grein fyrir því að þegar iðgjöldin eru komin upp fyrir allt sem raunhæft er fara menn að keyra tryggingarlausir. Þar með er búið að velta hluta vandamáls tryggingafélaganna yfir á lógregluna. -IS

2500 hestöfl undir 20 rassa

Gljáfægð mótorhjól ásamt eigendum sínum og nokkrum fallegum 
stelpum í Herjólfsdal í góða veðrinu síðasta laugardag.
(Litmynd: Jón Helgason)

Mörgum stendur ógn af þeim þegar þeir þeysa um göturnar, klæddir kolsvörtum leðurbúningum, með hjálma á hausnum svo ómögulegt er að þekkja þá. 

Sumir kalla þá riddara götunnar, nafngift sem flestir þeirra eru sennilega nokkuð ánægðir með. Þegar sól fer að hækka á lofti skríða þeir úr hýðinu einn af öðrum og þegar hún brýst í gegnum skýin heyrist gnýrinn um alla eyju þegar þeir, í stórum hópum, geysast um bæinn á gljáfægðum fákunum.
   Mörgum bæjarbúum finnst mótorhjólamenn fyrirferðamiklir og stundum með réttu því oft vilja þeir gleyma sér og gefa hraðatakmörkum langt nef. Er kannski engin furða þegar tekið tekið er tillit til þess að þeir eru með upp í 140 hestöfl á milli lappanna.
FRÉTTIR fengu 20 manna hóp vélhjólakappa til að stilla sér upp inn í Herjólfsdal um síðustu helgi.
 Samanlögð hestaflatala þeirra er nálægt 2500hestöflum, sem þykir ágætis vélarorka í meðal skuttogarara. En þetta er ekki nema hluti af hjólunum í bænum því þeir segja að þau nálgist 60 og er heildarverðmæti þeirra um 50 milljónir króna með tilheyrandi búnaði.

Eyjafréttir 

18.06.1992

https://timarit.is/

Íslensk bifhjólamenning á enn hærra plan

 Mótorhjól í Perlunni

Meiri háttar mótorhjólasýning stendur yfir þessa dagana í Perlunni.
Sýnd eru 59 mótorhjól í eigu einstaklinga, stofnana og fyrirtækja en þar að auki sýna 10 innflutnings og þjónustufyrirtæki fyrir mótorhjól og mótorhjólatengdar vörur. 11. fyrirtækið er gosdrykkjaframleiðandi og hefur ekki mótorhjólavörur nema óbeint en tekur samt þátt í sýningunni. - Það eru Flækjufætur sem standa fyrir sýningunni sem þeir segjast í sýningarskrá vonast til að lyfti bifhjólamenningu á Íslandi á enn hærra plan.

Merkileg hjól, gömul og ný 

Meðal þeirra gripa sem þarna eru til sýnis eru tvö Harley Davidson hjól lögreglunnar í Reykjavík, HD 1200 Duoglide frá 1958 sem nú telst til fornhjóla og nýjasta Harley Davidson hjólið hennar, HD Electra Glide 1990. Af öðrum hjólum sem yðar einlægum, algjörum sauð í mótorhjólafræðum, þykja forvitnileg má nefna Honda 1500 Goldwing '88 og Nimbus 750 '51, svo og Husquarna Novolette HVA 40 '58.
Í sambandi við sýninguna fer svo fram margháttuð og áhugaverð dagskrá. Til að mynda var við opnunina komið á staðinn með 7 ára gamalt Suzuki GSX-R 750 í frumpörtum. Þetta hjól ætlar sérfræðingur í súkkuviðgerðum að gera upp meðan sýningin stendur og hjóla burtu á því nýuppgerðu í lokin. Sýndar verða kvikmyndir og Litskyggnur frá-mótorhjólaviðburðum og Haukur Halldórsson listmálari sýnir myndir „sem tengjast mótorum og mótorhjólamenningu", eins og segir í sýningarskrá.

Ýmsar uppákomur í dag

 Á morgun, sunnudag, er svo lokadagur sýningarinnar og þá verða ýmsar uppákomur og lifandi tónlist þar til sýningunni lýkur með hópreið á mótorhjólum frá Perlunni um Kópavog að Hard-Rock í Kringlunni, þar sem sýningunni lýkur formlega með afhendingu verðlauna og viðurkenninga.

S.H.H. 

DV

30.5.1992

Heimsókn á „National Motorcycle Museum" á Englandi:

Merkilegasti gripurinn á breska mótorhjólasafninu er án efa þetta sérstæða hjól,
 850cc Wilkinson frá árinu 1912. Hjóliö er með 4 strokka vatnskælda vél með
hliðarventlum, þriggja hraða gírkassa, drifskafti og fjöðrun bæði að framan og
 aftan. Erfitt var að stýra þessu langa hjóli en oftast var það með áföstum
 hliðarvagni. Framleiðandinn, Wilkinson, er i dag þekktari fyrir framleiðslu
rakvélarblaða en mótorhjóla.

 Saga breskra mótorhjóla á einum stað

Áhugi á mótorhjólum hefur aukist stórlega hér á landi á undanförnum árum sem sést best á þeirri glæsilegu mótorhjólasýningu sem nú stendur yfir í Perlunni.
   Vilji sannir mótorhjólaáhugamenn hins vegar skoða glæsilegasta safn mótorhjóla í heiminum þá verða þeir að leggja leið sína til Englands, nánar tiltekið til Solihull í nágrenni Birmingham en þar er „The National Motorcycle Museum" og þar gefur að líta fleiri hundruð mótorhjóla sem segja sögu bresks mótorhjólaiðnaðar sem var nánast einráður í heiminum fyrstu sextíu ár þessarar aldar.
Annar umsjónarmanna DV Bíla átti þess kost á dögunum að ganga um sali þessa merka safns og virða fyrir sér þessa einstæðu gripi sem þar eru til sýnis.
Safninu er skipt í fjóra aðalsali. í þeim fyrsta er rakin saga fyrstu 60 áranna, eitt hjól fyrir hvert ár frá 1902 til 1961 sýnir vel hvernig breski mótorhjólaiðnaðurinn þróaðist ár frá ári. Fyrstu hjólin voru varla meira en reiðhjól með hjálparvél en það var sérstætt að sjá hversu fljótt þau þróuðust í það form sem við þekkjum mótorhjólin í dag. í sal tvö gaf að líta mótorhjól með vélar undir 500cc og yfir 500cc í sal þrjú. Í fjórða aðalsalnum var hins vegar safn keppnishjóla frá ýmsum tímum, sum harla sérstæð og kraftmikil.
Fyrir þá sem ekki eru svo fróðir um mótorhjól er það nánast upplifun að ganga þarna um sali og sjá hvernig mótorhjólið hefur þróast í áranna rás. Hvernig hjólin þróuðust frá reiðhjólum yfir í mótorhjól. í fyrstu var vélaraflið flutt frá vélinni til afturhjólsins.með reimdrifi, síðan kom keðjudrif og á tímabili var notað drifskaft líkt og í bílum. Bara það eitt hvernig bensíntankar þróuðust úr því að vera „flattank" yfir í „roundtank" er kafli í þróunarsögunni.
 Nú er undirritaður ekki mikill áhugamaður um slíka „mótorfáka" sem þarna voru til sýnis en samt sem áður er þetta safn vel þess virði að sækja það heim, jafnvel þótt menn hafl aðeins takmarkaðan áhuga á hjólum. Fyrir sanna mótorhjólamenn er það sjálfsagður hlutur að leggja lykkju á leið sína og koma þarna við ef þeir á annað borð eru á ferð um England.

Til leiðbeiningar þá er safnið við vegamót 6 á M42-hraðbrautinni þar sem hún skef A45 rétt hjá „National Exhibition Centre" skammt austan Birmingham, um eina mílu frá flugvellinum og járnbrautarstöðinni í Birmingham. -JR

Svipmyndir frá safninu. Efst er tveggja sæta glæsifákur þar sem farþeginn situr i bólstruðum stól fyrir framan ökumanninn. Næst er eitt af eldri hjólunum með stórri tveggja strokka vél. Þriðja hjólið er Triumph sem margir þekkja frá fyrri árum hér á landi. Fjórða hjólið er dæmi um hjól sem byggt hefur verið til þess eins að setja hraðamet og neðst eru tveir góðir fulltrúar BSA-hjólanna, ánnað frá heimsstyrjöldinni siðari og hitt nýrra. 

Þetta sérstæða hjól með „tvöföldu" að aftan er Brough Superior frá
 árinu 1932. Þetta hjól var 4 strokka Austin-vél með hliðarventlum
og álheddi, hefðbundinni „bílvélasmurningu" og rafmagnsstartara.
Gírkassinn er þriggja gira auk afturábakgírs.
Tvöföldu hjólin að aftan voru knúin með drifskafti í stað keðju.

Mótorhjól eða bill? Þetta merkilega farartæki stendur í anddyri breska
mótorhjólasafnsins í nágrenni Birmingham en við segjum i dag frá heimsókn þangað.
 Til hliðar sést yfir hluta af einum salnum þar sem saga breskra mótorhjóla
er rakin í sextiu ár. Myndir DV Bílar JR

DV
 30. MAÍ 1992.
https://timarit.is/

Lífstíll og draumur um frelsi

„Nei, ekki sem ég veit um," svaraði Þorsteinn Marel, betur þekktur sem Steini Tótu, er PRESSAN spurði hann hvort það mótorhjólasport væri til sem hann hefði ekki prufað. 

Steini lifir og hrærist í mótorhjólum. Lifibrauð sitt hefur hann af rekstri Kawasaki-umboðsins og mótorhjólaverkstæðis og frístundirnar fara í hjólin líka. Sem engan skyldi undra, því Steini á átta mótorhjól. Af þeim eru fímm gangfær og hann þeysir á þeim til skiptis, eftir því sem ástæða þykir til. 

Að sjálfsögðu er Steini í Sniglunum og situr þar reyndar í stjórn. „Annars erum við grasrót, — það er enginn formaður og ekki neitt," segir hann. En hvers konar ástríða er þetta eiginlega? „Ástríða já ...þetta er eiginlega lífsstíll og draumur um frelsi. Þetta er einstaklingshópíþrótt..." Bíddu við, einstaklingshópfþrótt? „Jú, þú ert aleinn og tekur þínar eigin ákvarðanir og svífur um heiminn á þínu mótorhjóli í takt við púls vélarinnar og sumarið í kring. En síðan verðurðu að hafa hópinn í kringum þig til að það sé hægt að bera saman og segja frá." Steini segir að það sé gífurleg nautn að þeysa um á vélfákunum frjáls og engum háður og það er svo sem auðvelt að gera sér í hugarlund að það sé rétt.

 Slæm ímynd hefur fylgt mótorhjólamönnum í gegnum tíðina erlendis, hefur hún verið vandamál hér? „Þetta hefur verið áberandi erlendis en lítið hérna á íslandi miðað við þar. Hér eru ekki þessi gengi sem eru annars staðar. En ég held að Sniglamir hafi breytt ímyndinni í jákvæða átt. 

Bifhjólasamtökin eru landssamtök og við viljum líka kalla okkur íþróttasamtök,   við stundum íþróttir af miklum móð. En jú jú, við höfum gert margt til að breyta þessari ímynd, enda er þetta bara venjulegt fólk og í samtökunum eru ruslakallar og þingmenn og allt þar á milli." Þingmenn? Já, Árni Johnsen er Snigill númer 500." Mótorhjól eru kraftmikil tæki sem ná gríðarmiklum hraða og hluti af sportinu hlýtur jú að vera að aka hratt. En það er bannað að aka eins og tækið þolir hér. Að sögn Steina bregða menn sér því í eins konar pílagrímsferðir út fyrir landsteinana til að geta ekið eins og þá lystir. Sumir fara á hraðbrautirnar í Þýskalandi, þar sem hámarkshraði er enginn, aðrir fara á sérhannaðar kappakstursbrautir og svo framvegis. En það geta ekki allir farið utan og Steini segir nauðsynlegt að bifhjólamönnum verði gert kleift að reyna með sér á lokuðum svæðum hér á landi. 

I hitteðfyrra reyndu samtökin að fá leyfi til að loka iðnaðarsvæði uppi á Höfða einn sunnudagseftirmiðdag og reyna með sér. Allir hlutaðeigendur, þar á meðal borgarráð og umferðarráð, tóku vel í erindið og lögðust ekki gegn því. Það er að segja allir nema einn; lögreglustjórinn í Reykjavík gaf ekki leyfi. En ekki dugir að gefast upp. „Nú stefnum við að því að fá að keppa í Fífuhvamminum í Kópavogi sem er óbyggður, en þar eru komnar götur," segir Steini. Hann segir sárlega vanta aðstöðu fyrir bifhjólafólk þannig að það geti reynt með sér. Hraðakstur í venjulegri umferð skapar mikla hættu og alltaf er einn og einn sem ekki getur hamið sig. Draumurinn er náttúrulega kappakstursbraut, en það er dýrt fyrirtæki. — En nú á Landssamband íslenskra akstursíþróttamanna fulltrúa í Umferðarráði svo og Sniglarnir. 

Heimur batnandi fer fyrir mótorhjólaidjót.

PRESSAN 28.05.1992

https://timarit.is

Ofurhugar nútímans

Kvartmilljón áhorfenda fylgdist með aðförum
 keppenda, sem óku oft á yfir 300 km hraða
eftir brautinni og í beygjum á allt að 250 km hraða.

 KVARTMILUÓN áhorfenda, svipuðum fjölda og byggir ísland, var þjappað inn á áhorfendasvæðið við Jerez-kappakstursbrautina á Spáni, þegar liðuríheimsmeistaramótinu í mótorhjólakappakstri fór þar fram fyrir skömmu. í 30 stiga hita og sól óku ofurhugar nútímans 175 hestafla og aðeins 130 kílóa mótorhjólum á þriðja hundrað kílómetra hraða. Utan hringsins voru þúsundir mótorhjóla íeigu áhugasamra áhorfenda, sem hver átti sína hetju á kappaksturshringnum. Sama stemmning var og á fótboltaleik, áhorfendur fögnuðu sfnum mönnum og fylgdust hugfangnir með toppmönnunum, sem fá 180 milljónir hver ítekjur á ári fyrir utan auglýsingatekjur og ýmiskonar bónusa fyrir góðan árangur. Morgunblaðið fylgdist með keppninni og skoðaði þá bestu.

Fyrsta beygjan og Ástralinn Michael Doohan hefur þegar tekið forystu. Hann vann fjórða kappakstur
 sinn á árinu ,---- hefur unnið þá alla — og er efstur í stigakeppninni um heimsmeistaratitilinn

 Bandaríkjamaðurinn Wayne Rainey á Yamaha er heimsmeistari í flokki 500 cc mótorhjóla, sem
eru þau hjól sem flestra augu beinist að á svona kappsakstri, þó baráttan sé oft enn meiri í flokki kraftminni hjóla, þar sem ungir ökumenn reyna að sanna sig. En í ár er það Ástralinn ungi Michael Doohan, sem hefur unnið fyrstu fjögur mót ársins á Honda, en Raíney hefur þrívegis náð öðru sæti. Aðrir kappar í fremstu röð hafa verið Kevin Schwantz og Doug Chandler á Suzuki, sem eru nú í þriðja og fjórða sæti í stigakeppn- 'inni til heimsmeistara. Þessir fjórir kappar aka öflugustu og best búnu mótorhjólunum, sem með aðstoð flókinna mælitækja og tölvubúnaðar er stillt upp fyrir hverja af 13 brautum ársins, en lega brautanna gerir það að verkum að útfæra þarf hjólin misjafnlega í hvert skipti.

Í raun er ótrúlegt að sjá hve mikið er lagt uppúr því að ná árangri í kappakstri á mótorhjólum, en þó ekki. Árangurinn nýtist hjólaverksmiðjunum í auglýsingaherferðum, og tæknilið keppnisliðanna prófa oft nýjungar sem notaðar eru í venjuleg götuhjól. Þróunin hefur reyndar orðið svo hröð að nútímahjól sem aka hérlendis á götum eru ekki ósvipuð í útliti og keppnishjól og ekki mikið kraftminni sum hver. Þessi kraftur leíðir til þess að þau ná svipaðri hröðun og straumlínulagaðir Formula 1 keppnisbílar og hámarkshraðinn er 320 km á klukkustund. Það er ekki lítið á tæki, þar sem stjórnandinn er berskjaldaður gegn veðri og vindum, lofmótstöðu og svo brautinni ef' hann fellur yið.

Reyndar eru kapparnir í sterkum göllum, með hlífar á hnjám, olnbogum og innan klæða á baki þeirra eru plastplötur sem verja hrygginn og þá eru hjálmarnir af bestu gerð, eins og reyndar allir akstursíþróttamenn ættu að nota í keppni. Ökumennirnir eru allir með sérstaka þjálfara, sem undirbúa þá líkamlega, og þeir bestu hafa oftast menn sem geta aðstoða andlega; veitt þeim styrk og stuðning, aðstoða þá við hvernig þeir eigi að einbeita sér að verkinu hverju sinni, og jafnvel um fæðuval. Margir keppenda ferðast á milli móta í risavöxnum hjólhýsum og ófáir ferðast með alla fjólskylduna, konu og börn, lifa einskonar sígaunalífi í kringum kappakstursmótin.

Stóru llðin hafa 4-5 hjól tilbúin fyrir hvern ökumann,
 ef eitthvað skyldi bila á æfingum eða í tímatökum

Risavaxnir trukkar flytja mótorhjólin og allt hafurtaskið milli staða, í þeim eru varahlutir, verkfæri ýmiskonar og tölvubúnaður sem notaður er til stillingar. Það er ótrúleg sjón að sjá 20-30 slíka trukka á sama svæði og hvert keppnislið með 12-14 keppnishjól á einu og sama svæðinu.
Til öryggis eru stóru liðin með 4-5 mótorhjól tilbúin í slaginn fyrir hvern ökumánn, vélar geta bilað eða menn farið útaf á æfingum, sem standa í tvo daga, áður en sjálf keppnin hefst.
Á fyrstu æfingunum reyna ökumennirnir og tæknimenn þeirra að finna bestu uppstillinguna fyrir brautina, breyta vélar- og demparastillingum miðað við hvað ökumanni finnst eftir nokkra prufuhringi og hvað tölvubúnaður um borð í hjólunum gefur til kynna, þegar hann er tengdur móðurtölvu í viðgerðarskýlinu. Þegar menn eru orðnir sáttir við hjólin reyna þeir að aka eins hratt og kostur er, leggja líkamann í takt við inngjöf bensíns. Hröðunin er gífurleg, bestu tækin eru innan við þrjár sekúndur úr kyrrstöðu upp í 100 km hraða. Þau eru mjög hágíruð; ná 130 km hraða í fyrsta gír og eru tíu sekúndur að ná 250 km hraða. Uppröðun keppenda í sjálfan kappaksturinn ræðst af því hvaða tíma þeir ná í tímatökum, þannig að sá hluti undurbúningsins er mikilvægur. Ekkert er verra en að þurfa að taka framúr. Þó nýtist mönnum oft að aka fyrir aftan annan keppanda, sem klýfur vindinn og skjótast síðan framúr á síðustu stundu þegar hentar, en þá þurfa hjólin að vera svipuð að afli.

Hitinn á Jerez brautinni gerði mönnum erfitt fyrir, dekkinn hitnuðu og ökumenn þurftu að gæta þess að missa ekki gripið of fljótt með of ákafri inngjöf.
 Michael Doohan náði langbesta tíma í tímatökum og var því fyrstur í rásmarkinu í keppninni, með tæplega 30 kappa aðra fyrir aftan sig, sem allir vildu ná langt, en með misgóð tæki undir höndum. Þegar dró nær ræsingu fór kliður um áhorfendasvæðið, stemmningin varð rafmögnuð og þegar græna ljósið birtist sprakk múgurinn, hver gargaði í kapp við annan eins og um nautaat væri að ræða. Greinilega blóðheitir. þeir spönsku. Fólk var um allar hæðir, oft klætt í merktum treyjum liða sinna eða með húfur, merki eða fána. Mótorhjólaeign er mikil á Spáni og margir vilja meina að mótorhjólakappamir séu vinsælli en bestu nautabanar landsins og þá er nú mikið sagt. +
Doohan náði strax forystu í keppninni, í raun hafði hann yfirburði frá byrjun, enda nú talinn vera með aðeins öflugri vél en helstu keppinautar hans, Wayne Rainey, Kewin Schwantz og Doug Chandler. Rainey fylgdi honum af fremsta mætti og hélt öðru sætinu af öryggi, en barátta var um næstu sæti á eftir milli Niall McKenzie, Schwantz og Chandlers, sem lauk með því að McKenzie náði í verðlaunasætið, sem gladdi breska áhorfendur á keppninni. í flokki 250 cc mótorhjóla vann Loris Reggiani á Aprilia eftir æsispennandi keppni, sem var mun líflegri en keppni þeirra stóru, en Luca Cadalora hefur unnið þrjú mót í þeim flokki, en hann ekur undir sömu merkjum og Doohan, fyrir Honda.

Gunnlaugur Rögnvaldsson 

MORGUNBLAÐIÐ

 24. MAI 1992

https://timarit.is

Dæmi um sígilda hönnun

Harley Davidson framleiðir fjöldamargar geröir mótorhjóla en
flestar þeirra eru svipaðar í útliti og dæmigerð „götuhjól

Harley Davidson „Electra Glide":

Hefur framleitt mótorhjól í nær níutíu ár og annar nú ekki eftirspurn 

Saga mótorhjólanna fylgir nánast sögu bílsins og segja má að almenn útbreiðsla mótorhjóla hafi hafist um síðustu aldamót eða á fyrstu árum aldarinnar, á sama tíma og fyrstu bílarnir fóru almennt að líta dagsins ljós. Fyrstu mótorhjólin voru lítið annað en reiðhjól með hjálparvél en svo fór þó á örfáum árum að hönnun þeirra sveigðist fljótt inn á sömu línu og við þekkjum af þessum vélfákum í dag.
Nú er það svo að undirritaður hefur takmarkaða þekkingu og áhuga á mótorhjólum en þó skoðað þau úr hæfilegri fjarlægð í áranna rás. Af öllum þeim fjölda og margbreytileika mótorhjóla, sem fyrir augu hefur borið á liðnum árum, stendur þó ávallt eitt upp úr og það er Harley Davidson frá Bandaríkjunum. Flestir þekkja eina gerð þeirra hjóla úr umferðinni hér í Reykjavík, „Electra Glide", sem lögregluembættið í Reykjavík hefur notað til löggæslu í rúma hálfa öld, en fyrstu hjólin komu til umferðargæslu í Reykjavík árið 1940, í tíð Agnars Kofoed-Hansens, þáverandi lögreglustjóra.
Harley Davidson hefur raunar skapað sér þá ímynd að vera lifandi dæmi um sígilda hönnun, eins og sjá mátti í sjónvarpsþætti BBC um sígilda hönnun sem Sjónvarpið sýndi fyrir nokkru.

Nærri níutíu ár að baki

 Saga Harley Davidson hófst fyrir tæpum 90 árum í Milwaukee í Bandaríkjunum sem hefur verið heimili Harley Davidson fram til þessa. Það voru þeir William S. Harley, William A. Davidson, Walter Davidson og Arthur Davidson sem smíðuðu fyrsta mótorhjólið í sameiningu í litlum skúr á baklóðinni heima hjá Davidson-fjölskyldunni og urðu að fá lánuð verkfærin til smíðinnar. Fyrsta hjólið var smíðað árið 1903 og síðan hefur stjarna Harley Davidson skinið skært og skapað sér sérstöðu.

Fá mótorhjól hafa skapað sér þá ímynd að vera talandi dæmi um sigilda hönnun. Þetta á þó við um
Electra Glide frá Harley Davidson. Á myndinni gefur að líta eina af fjórum geröum þessa sígilda
hjóls, Electra Glide Sport, en hinar gerðirnar eru betur búnar og í toppgerðinni, Ultra Classic
Tour Glide,  má finna alla helstu mæla eins og hraðamæli, snúningshraðamæli, digitalklukku,
oliuþrýstimæli, hljómflutningskerfi sem stýrt er frá stýrishandfanginu, CB-talstöð,
 skriðstilli og sígarettukveikjara.

Hjól allra stétta 

   Í raun verður ekki annað sagt um Harley Davidson en að það sé hjól allra stétta. Kvikmyndastjörnur á borð við James Dean og Marlon Brando hófu þessi hjól á æðri stall á sínum tíma. Auðkýfingurinn Malcolm Forbes átti fjöldann allan af hjólum frá Harley Davidson og þeysti á einu slíku út í buskann með ekki ófrægari persónu en Elizabet Taylor á aftursætinu. Ronald Reagan, forseti Bandaríkjanna, heimsótti verksmiðjur Harley Davidson og sú heimsókn varpaði ljósi á þá staðreynd að Bandaríkin áttu leik í stöðunni gegn stöðugri ásælni japanskra framleiðenda inn á markaðinn. í raun ganga allir framleiðendur mótorhjóla í gegnum erfiða tíma. í dag er talið að 7,3 milljónir mótorhjóla séu á bandarískum vegum sem er verulegur samdráttur miðað við  7,7 milljónir hjóla árið 1985. Fyrir einum og hálfum áratug mátti segja að japönsku mótorhjólaframleiðendurnir Honda, Yamaha, Kawasaki og Suzuki væru einráðir á bandaríska markaðnum. Árið 1969 hafði Harley Davidson sameinast risasamsteypunni AMF en sameiningin reyndist dýrkeypt vegna minni gæða og minnkandi sölu. Árið 1985 slapp Harley Davidson úr „klóm" AMF og „kom heim aftur", eins og blaðafyrirsagnir sögðu á þeim tíma. Frá þeim tíma hefur stjarna Harley Davidson risið hratt og nú er svo komið að verksmiðjurnar anna ekki eftirspurn. Ástæðan er að miklum hluta röng stefna japönsku framleiðendanna á markaðnum. Þeir einbeittu sér að kraftmiklum hjólum sem komust 280 kílómetra á klukkustud og voru þess eðlis að ökumaðurinn varð að sitja í hnipri og beita sérstakri tækni til að beygja.

Erfiðir tímar

Í raun má segja að Japanir hafi verið svo uppteknir af því að þróa framleiðsluna að þeir „gleymdu" markaðnum eða, eins og Gary Christopher hjá Honda í Bandaríkjunum segir: „Við vorum" svo uppteknir af því að ná til „uppanna" að við gleymdum sjálfum mótorhjólaáhugamönnunum. Á hverju ári sendu þeir frá sér nýjar gerðir, mismunandi í útliti og hraðskreiðari. Þetta þýddi að „gömlu" hjólin féllu hratt í verði, varahlutir voru dýrir og tryggingar á hjólunum urðu dýrari.
Það var ekki fyrr en á allra síðustu árum sem japönsku framleiðendurnir sneru blaðinu við og fóru að framleiða „þjóðvegahjól" á borð við Honda Pacific Coast sem er stórt hjól, hlaðið búnaði, þar á meðal með farangursrými að aftan líkt og bíll.

Hafa ekki undan að framleiða

 Í upphafi fór framleiðslan hægt af stað. Árið 1907 höfðu verið framleidd 150 hjól en fyrr en varði jókst framleiðslan samfara aukinni eftirspurn og um 1920 voru framleidd yfir 28 þúsund hjól sem seldust víða um heim. Í dag fá færri en vilja hjól frá Harley Davidson. Verksmiðjurnar ná að framleiða um 70 þúsund hjól á ári og þar af fara um 40% til útflutnings.  Þetta hefur leitt til þess að á heimamarkaði bítast menn um það að fá að kaupa hjól frá Harley Davidspn eða, eins og Michael Lombardi, sem hefur söluumboðið í New York, segir: „Ég hef sex kaupendur um hvert hjól sem ég fæ úthlutað." Meginástæðu velgengninnar telja margir vera stórar, þunglamalegar vélar sem höfða til kaupendanna, hönnun sem hefur staðið nær óbreytt árum saman, og síðast en ekki síst hjálpaði staða dollarans gagnvart öðrum löndum.

„ElectraGlide"

 Frægasta hjól Harley Davidson er án efa „Electra Glide" sem framleitt hefur verið lítið breytt í fjölda ára. Hjóið er knúið tveggja strokka fjórgengisvél sem nú er 1.340 cc. Snúningsvægið er 95 Nm v/4.000 sn. á mín.
Þeir hjá Harley framleiða fjölda annarra gerða en ávallt er það þó Electra Glide sem heldur uppi nafninu og er í dag framleidd í þremur eða fjórum megingerðum, mismunandi eftir búnaði.
Stóri munurinn á Electra Glide og flestum japönsku hjólunum er byggingarlagið. Á Electra Glide sitja menn eins og í góðum hnakki á hestbaki, góð stig eru fyrir fætur og stýrið er hátt og gefur gott grip. Þessi hjól eru ekki gerð fyrir raunverulegan hraðakstur eins og þau japönsku og í raun má segja að besti hraðinn fyrir þessa „vélfáka" sé á bilinu 80 til 90 kílómetrar á klukkustund þótt vissulega megi koma þeim á meiri hraða. Sem dæmi um velgengni Harley Davidson á nýjan leik á Bandaríkjamarkaði má nefna að í fyrra áttu þau hjól 31% af markaði „götuhjóla" í Bandaríkjunum en í öðru sæti kom Honda með 26%. Til samanburðar má nefna að í lok „mögru áranna" undir stjórn AMF, eða árið 1985, var Honda með 47% en Harley Davidson aðeins 9,4% svo umskiptin eru mikil.

Sameiningartákn

 Í dag líta margir Bandaríkjamenn á Harley Davidson eins og sameiningartákn. Það er jafn „amerískt" og kók og eplapæ að þeirra mati. Mótorhjól tengjast að mati margra Bandaríkjamanna tilfinningunni um vald og frelsi, frelsi til að þjóta þangað sem mann langar þegar hugurinn kallar. Hjólin era sameiningartákn margra hópa og þar eru án efa frægastir „Hell Angels". Sérstakir Harley Davidson-klúbbar eru til um gervöll Bandaríkin og gefnir eru út þykkir vörulistar um varning sem tengist þessum frægu hjólum. Það er og haft fyrir satt að merki Harley Davidson sé nær eina vörumerkið sem notað er sem húðflúr í einhverjum mæli en margjr sannir aðdáendur Harley hafa látið tattóvera sig með merkinu. Fá mótorhjól frá Harley Davidson eru nú í umferð hér á landi og ber þar mest á lögregluhjólunum sem mörg hver hafa fengið að snúast fleiri kílómetra en góðu hófi gegnir. Vegna hárrar stöðu dollarans um árabil hefa japönsku hjólin átt greiðari leið inn á markaðinn en með hækkandi gengi japanska jensins eiga vélfákarnir frá Harley Davidson kannski eftir að sjást í ríkari mæli á íslenskum vegum í framtíðinni. Talsmenn Ísarns hf., sem er umboðsaðili Harley Davidson hér á landi, segja að fleiri fyrirspurnir hafi komið um hjólin á síðustu vikum en áður.

-JR

DV

28.3.1992

https://timarit.is/