Smíðuðu sjálfir mótorhjólin sín

Eitt af einkennum vorkomunnar er öll vélhjólin sem nú birtast á götum höfuðborgarinnar. Eins og gefur að skilja þá er lítið hægt að nota þau að vetrarlagi. 

Aðstæður hér á íslandi bjóða ekki upp á nema sex til átta mánuði fyrir vélhjólaakstur. Margur vélhjólaáhugamaðurinn þarf því að bíða óþreyjufullur þar til snjóa leysir eftir að fá að þeysast um á fáki sínum. Tveir ungir áhugamenn um vélhjól, Ólafur Kjartansson, Óli, og Þorgeir Ólafsson, Toggi, ákváðu að nota vetrartímann til að smíða sér hjól. Nú eru þau tilbúin, vorið komið og tími kominn til að prófa þau. „Það er virkilega gaman að vera á hjóli sem maður hefur smíðað alveg frá grunni," segja strákarnir. „Efnið í hjólin kemur hvaðanæva. Púströrin eru til að mynda búin til úr ryðguðum rörum sem við fundum í gámi og sætið á hjólinu mínu smíðaði ég bara úr drasli sem var á staðnum. Annars er uppistaðan hlutar úr öðrum hjólum. Með því móti gátum við sameinað það besta úr hverri vélhjólategund í eitt hjól," bætir Óli við.

Hálfgerð baktería

 Þeir segja áhugann á vélhjólum hafa kviknað á unglingsárum þegar fyrsta skellinaðran var keypt. Hann hefur haldist síðan og ef eitthvað er þá hefur áhuginn aukist með árunum. „Þetta er orðin hálfgerð baktería hjá okkur. Það fór til að mynda allur minn tími í vélhjólið meðan ég var að smíða það. Mig dreymdi það meira" að segja á nóttunni," segir Óli. „Það er heilmikil spenna sem maður fær af því að þeysast um á hjóli og mikil frelsistilfinning," segja strákarnir. „Þetta er einnig besta leiðin til að hreinsa hugann og losa sig við óþarfa áhyggjur eða leiða."

Mikið svínað fyrir okkur 

Skilyrði eru ekki góð til vélhjólaaksturs hér á landi, að mati þeirra, og lítiö tilht tekið til vélhjóla í umferðinni. „Það er mikiö svínað fyrir okkur og virðist sem sumum finnist að vélhjól eigi ekki að vera í umferöinni," segja þeir. „Ég lenti til dæmis í alvarlegu slysi árið 1987 en þá var keyrt þvert í veg fyrir mig," segir Toggi. 
„Ökumaðurinn sá mig en reiknaði fjarlægðina ekki rétt út. Þarna hefði slagorðið: „Ef þú sérð mótorhjól þá horfðu tvisvar" átt vel við."

Vantar aðstöðu 

„En keyrið þið ekki bara of hratt?" „Jú, það kemur stundum fyrir. Það er hálffúlt að vera á kraftmiklu vélhjóli og finna aldrei kraftinn í því. Það vantar einhverja aðstöðu þar sem má keyra hratt. Við höfum árangurslaust reynt að fá braut þar sem hægt er að gefa svolítið í en með slíkri aðstöðu fengju vélhjólamenn útrás fyrir hraðaáráttu sína og hefðu minni þörf fyrir að aka um á ólöglegum hraða í umferðinni. Á sumum stöðum í Evrópu er leyft að þeysast á milli staða en þegar í þéttbýli er komið er ekki nein þörf fyrir að keyra hratt," segir Toggi. „Annars tel ég vélhjólamenn ekki aka hraðar en aðra. Það er mökkur af bílum sem á degi hverjum brýtur umferðarlögin með hraðakstri, miklu fleiri en vélhjól. Hjólin eru bara minni og sjást ekki eins vel. Því þarf að vara sig á þeim," segir Óli.  

Of fáar stelpur

 Strákarnir eru í vélhjólaklúbbi sem kallast Væringjarnir en nokkrir litlir klúbbar eru hér á landi, til að mynda Óskabörnin, Riddarar Lúsifers, Hvítabirnir, Saxar, Laxar og svo Væringjarnir. „Einnig vitum við um klúbb fyrir austan sem við vitum ekki hvað heitir. Það er að byrja að myndast svipuð stemning og til dæmisí Evrópu hvað varðar klúbbamyndun og það finnst okkur bara nokkuð jákvætt." „Er þetta strákasport?" „Já, það má segja það," segja þeir. „Ég hef held ég aldrei séð stelpu keyra mótorhjól almennilega," bætir Óli við. „Nei, ég lýg því nú. Það eru nokkrar stelpur í bænum sem keyra hjólin eins og á að keyra þau." „Þær mættu þó alveg vera fleiri áhugasamar um mótorhjól. Þær eru allt of fáar fyrir minn smekk," segir Toggi. „Hvað er svo á stefnuskránni í sumar?" „Að hjóla eins mikið og hægt er. Komast eitthvað út á land, til dæmis yfir Kjöl."

Texti: Guðbjartur Finnbjörnsson

 

Ég er ekkert háð því (1995)

Snigill #917 heitir Guðrún Kristín Magnúsdóttir - Guja-  myndlistakona og rithöfundur.

Hún er búin að vera með mótorhjóladellu frá því hún var sautján ára. Amma Lína, sem var þerna á Fossunum, flutti inn mótorhjól handa pabba hennar því hann var mótorhjólagaur.
Guja hætti ung í skóla, þó ekki til að helga sig mótorhjólinu heldur eignaðist hún barn og tók stúdentinn utanskóla.
Var svo heima og gerði upp gömul húsgögn fyrir sjálfa sig og

Klíka með Matta Bjarna sem heiðursfélaga

Vélhjólafélag gamlingja. Nei, þetta er ekki félag aldraðra manna og kvenna á mótorhjólum, þetta er frekar félag manna og kvenna sem aka um á gömlum mótorhjólum.

Félagið er á sínu öðru aldursári. Það er ekki formaður fyrir þessu félagi, heldur einræðisherra, Þröstur Víðisson, sem starfar öllu jöfnu sem símaverkstjóri. í félaginu er þrír heiðursfélagar, Matthías Bjarnason alþingismaður, Guðmundur Ingi Sigurðsson, varðstjóri hjá lögreglunni í Reykjavík, og Bergur Gíslason kaupmaður. Þess utan að gera upp gömul hjól, stendur félagið gjarnan fyrir hópferðum félagsmanna vítt og breitt um landið. Félagið fékk á dögunum 100 þúsund króna styrk frá Reykjavíkurborg til greiðslu á leigu húsnæðis fyrir starfssemi þess.
Tíminn spurði Víði einræðisherra hvernig þessi félagsskapur væri til kominn?
„Félagið er tilkomið vegna áhuga fólks um að varðveita þessi gömlu mótórhjól, grafa þau upp úr skúrum hingað og þangað, gera þau upp og reyna að fara nota þau. Menn voru að pukrast hver í sínu horni með þetta áhugamál sitt, en síðan kynntumst við þegar við vorum úti að keyra hjólin og upp úr því spratt þessi félagsskapur! Þetta eru mest þýsk, bresk og bandarísk hjól, sem voru aðalhjólin þangað til japönsku hjólin komu á markaðinn, því upp frá því fóru flestir aðrir framleiðendur á hausinn, nema Harley Davidson og BMW. Þessi gömlu hjól hafa mikinn sjarma og karakter, eru að mörgu leyfi merkileg og gaman að keyra þau," segir Þröstur einræðisherra.
Það eru 45 félagar í Vélhjólafélagi gamlingja, þar af fjórar konur og eru sumir þessara félaga eru einnig í Sniglunum. Félagskapurinn hefur að sögn Þrastar vakið mikla athygli, sérstaklega á ferðum sínum um landið, þar sem ekið er í fylkingum. „Ég myndi frekar kalla þetta klíku, heldur en félag eins og t.d. Fornbílaklúbbinn. Það er ekkert formlegt félagsstarf í kringum þetta, annað en það að halda hjólunum gangandi og vera í sambandi vegna þess. Ég hef því kallað þetta frekar mótorhjólaklíku því við þekkjumst mjög vel innbyrðis. Inntökuskilyrðin eru þau að eiga og nota gamalt mótorhjól og að vera kominn til vits og ára og er það vandlega metið. Innganga er aðeins veitt á aðalfundi, sem haldinn er einu sinni á ári. Vígslan er formleg, en við höfum haldið henni leyndri og hún einkennist af tómri ánægju. Stjórnarformið í þessari „klíku" er einræði og það er ekkert lýðræði leyft í þessum félagsskap, nema á aðalfundi, sem stendur yfirleitt í einn dag."

Þröstur Víðisson Einræðisherra Gamlingja

Ekkert lýðræðiskjaftæði 

Af hverju einrœðisherra? „Okkur þótti þessi hugmynd mjög góð og gerir allt einfaldara í sniðum. Það þarf því yfirleitt ekkert að vera að þrasa um hlutina. Ekkert lýðræðiskjaftæði, hér er það ég sem ræð. Mjög þægilegt."
Hvert stefnir þessi félagsskapur? 
„Hann stefnir nú svo sem ekkert sérstakt. Hann kannski stefnir að því að halda þessum gömlu hjólum gangandi, nota þau, láta sjá okkur á þeim og ferðast á þeim, sem veitir okkur mikla og óblandna ánægju."

Mótorhjólamenn litnir hornauga

Nú eru það margir sem líta mótorhjólamenn hornauga. Hver er þín tilfinning? 
 „Já það er gamall draugur, sem alltaf er verið að reyna að kveða niður og berjast fyrir bættri ímynd og Sniglarnir hafa áorkað miklu í þeim efnum. Þetta er enginn glæpalýður. Bæði í Sniglunum og þessum félagsskap er fólk úr öllum þjóðfélagsstéttum, sem er að öllu jöfnu hið besta fólk. Við förum með friði hvar sem við komum og höfum haft það á stefnuskrá okkar að leggja okkar af mörkum til góðgerðarmála, ef þess er óskað. Við erum reiðubúnir að styðja þá sem eiga um sárt að binda með því að koma fram og við höfum gert dálítið af því.
 Hverju er um að kenna að þessi ímynd hefur loðað við mótorhjólamenn? 
„Þetta er fyrst og fremst komið úr kvikmyndum. Það er þessi ameríska ímynd, feitir og subbulegir glæpahundar, drekkandi bjór, sem leggja allt í rúst hvar sem þeir koma. í Evrópu er ímynd mótorhjólamanna allt önnur. Þar er mótorhjólið tákn um frjálsræði, þar sem litið er á þá sem eiga mótorhjól sem venjulegt fólk."

 Dálítið tillitsleysi 

Hvernig finnst þér vera farið með  mótorhjólamenn í umferðinni hér á landi? 
„Það er dálítið mikið tillitsleysi gagnvart okkur. Það eru kannski nokkrar skýringar. Hjólin eru tiltölulega lítil í umferðinni og minni en bílar, en það má segja að það sé daglegt brauð í umferðinni að reynt sé að drepa mann. Það er einfalt mál."
Eiga mótorhjólamenn ekki einhverja sök á þessu líka?
„Eg myndi segja að 90% mótorhjólamanna væru tillitsamir og keyri eins og menn. Hins vegar eru þessi 10% sem keyra eins og „bavíanar", en við höldum því fram að mótorhjólamenn verða að keyra betur en aðrir, hreinlega til að komast lífs af. Það kemur fram í skýrslum að langflest slys verða vegna þess að það er ekið á mótorhjólamenn."
Lögreglan hliðholl Hvert er viðhorf lögreglunnar í ykkargarð? 
„Lögreglan er mjög hliðholl okkur og hafa gert allt sem í þeirra valdi stendur til að gera okkur auðveldara fyrir. Það er mikill skilningur á okkar málefnum og sem dæmi hefur lögreglan unnið mikið með Sniglunum og þar hefur verið unnið gott starf. Þeir eru náttúrulega mikið sjálfir á mótorhjólum í sínu starfi.

Eiga á annað hundrao gömul hjól

Nú eiga félagar í „Gamlingjunum" mikinn fjölda af gömlum hjólum. Hversu mörg eru hjólin og frá hvaða tíma?
„Við eigum á annað hundrað hjól og þau eru allt frá 1918 og ætli yngsta hjólið sé ekki frá 1975. Elsta hjólið er Henderson hjól, frá 1918 og er með hliðarvagni. Þetta hjól er talið vera annað af tveimur
sem til eru í heiminum í dag, en það var flutt hingað til lands nýtt. Það var kaupmaður að nafn Espolin á Akureyri, en hann var umboðsmaður fyrir. þessi hjól hér á landi. Mér skilst að hann hafi átt hjólið sjálfur og notað það, en það er óuppgert og það þarf nokkuð mikið að gera við það. Þetta er
langelsta hjólið sem við eigum, en síðan eigum við nokkur frá árabilinu 1930-40, nokkur frá '40-50, en önnur eru yngri. 40-50 af þesum hjólum sem við eigum eru kominn í toppstand.
Við höfum verið nokkuð dugleg við að grafa upp þau hjól sem til eru frá þessum tíma, þ.e.a.s. fyrir 1975 og ég geri ekki ráð fyrir að þau séu mörg, sem ekki eru þegar komin í okkar eigu.
Hvers virði eru hjól eins og Henderson hjólið?
„Ég geri ráð fyrir að fulluppgert myndi fást á bilinu tvær til þrjár milljónir króna fyrir það í Bandaríkjunum.

Hjólið eins og meðlimur fjölskyldunnar

Þröstur á sjálfur eitt hjól,  BMW, árgerð 1965, sem er gamalt lögreglumótorhjól og segir hann hjólið ganga fyrir bílnum og í raun á hann ekki bifreið. Hann segist líta á bifreiðina sem tæki til að komast á milli stað, en líkir hjólinu meira við einn meðlim fjölskyldunnar.

Fékk ljúft svarbréf frá Matta Bjarna  En hvernig kemur það til að þeir Matthias Bjarnason, Guðmundur Ingi Sigurðsson og Bergur Gíslason eru gerðir að heiðursfélögum? „Okkur langaði til að hafa heiðursfélaga sem hefðu verið miklir mótorhjólamenn. Matthías var mjög snemma á öldinni farinn að nota mótorhjól. Hann er þekktur maður í þjóðfélaginu og okkur þótti gaman að hafa hann í félagskapnum. Þá langaði okkur að hafa einn lögreglumann í hópnum, því lögreglan rekur mjög sterka mótorhjóladeild og þeir keyra mjög mikið og sjálfur hefur Guðmundur keyrt í áratugi á mótorhjólum. Bergur Gíslason var gerður heiðursfélagi, því hann hafði allt frá blautu barnsbeini verið mjög mikill áhugamaður um mótorhjól. Hann vann í bresku Ariel mótorhjólaverksmiðjunni og hefur enn ódrepandi áhuga á þessu. Þeir hafa eflaust haldið að við værum bilaðir þegar við gerðum þá að heiðursfélögum, en ég ritaði t.d. Matthíasi fallegt bréf og virðulegt, undirritað af einræðisherra. Hann sendi okkur bréf til baka, sem var mjög ljúft svar, þar sem hann þakkaði gott boð."

Verð sjötugur á hjólinu

Vaxtarmöguleikar félags sem þessa. Eru þeir nokkrir?
„Nei. Ég held að þetta verði alltaf lítil klíka, því þetta er það fámennur hópur sem hefur áhuga á þessu. Það verður líka alltaf erfiðara og erfiðara að nálgast gömul hjól, því það eru varla mörg hjól eftir í þessu landi, sem eru ekki í okkar eigu. Það er mjög dýrt að kaupa svona hjól erlendis og flytja þau inn, þannig að vonandi verður þetta alltaf fámenn og góð klíka." Verðurðu ennþá á hjólinu þegar þú stendur á sjötugu? „Já, tvímælalaust og ég hef trú á því að þessi hópur verði saman í þessu meðan meðlimum endist aldur. Þetta er náttúrulega bilun, en er jafnframt tóm ánægja."

Tíminn 11.02.1995
Texti: Pjetur Sigurbsson

Myndir: Gunnar Sverrisson

https://timarit.is

„Mikið vildi ég að ég ætti gamla mótorhjólið mitt ennþá"

Matthías Bjarnson, alþingismaður Vestfirðinga og fyrrum mótorhjólamaður:

Matthías Bjarnason alþingismaður er einn þeirra sem sæmdur hefur verið heiðursfélagatign í Vélhjólafélagi gamlingja. Hann átti breskt Rudge
Special mótorhjól, sem ungur maður á Ísafirði í byrjun seinna stríðs. Hann fékk hjólið á  stríðsárunum með fiskflutningaskipi frá Fleetwood.

„Ég vann þá sem skrifstofumaður við útgerð og var í miklum kontakt við menn hjá fyrirtæki sem hét Boston Deepsea Company og einn kunningi minn þar útvegaði mér þetta hjól. Það var pínulítið notað en afskaplega fallegt og kraftmikið," segir Matthías.  Matthías er aldursforseti Alþingis, en hann er fæddur 1921.
En hvernig kom til að hann varð heiðursfélagi í gamlingjaklúbbnum?
„Eftir að bókin Járnkarlinn kom út hafa þessir ágætu menn séð mynd af mér á mótorhjóli, en ég stundaði með mikilli prýði þennan akstur ásamt nokkrum vinum mínum vestra snemma í síðasta stríði," segir Matthías. „Þessir heiðursmenn sendu mér ákaflega vinsamlegt bréf og tilkynntu mér að ég hefði verið kjörinn heiðursfélagi í mótorhjólaklúbbi gamlingja.
Þeir sendu mér stórt og mikið heiðursmerki með bréfinu, sem ég gladdist mjög yfir að fá.
Það rifjar upp fyrir manni þetta uppátæki sem ég stundaði í þónokkurn tíma, en mikið vildi ég að ég ætti ennþá gamla mótorhljólið mitt."
Matthías seldi mótorhjólið eftir nokkur ár og hefur alltaf saknað þess.
„Ég mundi vilja gefa stórfé fyrir það ef ég vissi af því einhversstaðar ennþá sæmilega heilu," segir hann.
 Mótorhjól voru ekki algeng á Ísafirði á stríðsárunum, en Matthías segir að þó hafi 5-7 strákar átt hjól. Matthías og félagar voru ekkert frábrunir mótorhjólamönnum í dag, þeir kepptu í hraðakstri hver við annan og fóru þá ekki alltaf mjög varlega.
„Það var oft kappakstur og heyrðist hátt í þessum mótorhjólum. Við vorum oft ekki par vinsælir á ísafirði þegar við vorum á hjólunum seint að kvöldi eða í byrjun nætur. Maður er að álása ungum mönnum í dag, en það verð ég að viðurkenna að það var ekki farið af sumum okkar mjög varlega, en svo urðu menn fullorðnir og þá fór ég að vera skaplegri í akstrinum," segir Matthías Bjarnason, alpingismaður og heiðursfélagi í mótorhjólaklúbbi gamlingja.

Verðlaunasæti í vélhjóla kappakstri í Englandi

 (Fyrri Hluti.)  20.11.1994

Þrír menn tóku sig saman haustið 1993 og stofnuðu lið sem hefur þann tilgang einan að stunda  kappakstur á vélhjólum. Liðinu var valið nafnið "Team Iceland Endurace Racing" og hefur síðan í daglegu tali verið kallað "Team Iceland".

Þetta voru þeir Þorsteinn Marel, Karl Gunnlaugsson og Unnar Már Magnússon, en þeir hafa allir verið framarlega í keppni á mótorhjólum síðasta áratutg.

Stefnan var tekin á England.

Það er gamall draumur margra vélhjólamanna að fá að spreyta sig í kappakstri á þar til gerðri
braut. Það er varla hægt að kalla tilburði okkar hér á klakanum undanfarin ár „alvörukappakstur" því aðstæður hafa ekki gefið tilefni til stórra afreka. „Þegar við ákváðum að spreyta okkur í keppni erlendis varð þolkeppni, eða „endurance", fyrir valinu að vandlega athuguðu máli," segir Þorsteinn
Marel, betur þekktur sem Steini Tótu. „Þar kemur liðsheildin, skipulagið og undirbúningurinn
mönnum til góða til jafns á við kosti ökutækisins. Góð liðsheild getur náð árangri í slíkri keppni
án gífurlegs kostnaðar".

Fyrlrkomulag

„endurance"-keppni „Endurace"-keppni er sett þannig upp að hvert lið rekur eitt ökutæki, hjól eða bíl, og er keppt í minnst 6 klukkustundir og allt upp í 24 klukkustundir, eins og t.d. Le Mans 24 tíma kappaksturinn, sem er hvað þekktastur af svona keppnum. í keppni verða að vera minnst þrír ökumenn um hvert hjól sem skipta akstrinum á milli sín, en markmiðið er að koma því sem flesta ekna kílómetra á þeim tíma sem keppnin er hverju sinni."

Undlrbúningur

Að sögn Steina var ráðist var í að velja keppni í september 1993 og fyrir valinu varð 6 tíma keppni í Snetterton á Englandi, Snetterton Enduro 500, sem halda átti 25. júní '94. Undirbúningstíminn var síst of langur, því margir þættir sem sýnast ekki merkilegir í upphafi geta verið ótrúlega tímafrekir og kostað mikla vinnu þegar upp er staðið. Upphaflega var ákveðið að nota í keppnina keppnishjól Unnars Más, Honda CBR 600, sem hann hafði smíðað og keppt á bæði hérlendis og erlendis með góðum árangri. Við nánari skoðun var horfið frá því vegna þess að hagstæðara og hentugra var að leigja tilbúið hjól úti fyrir hverja keppni. Eftir margra mánaða bréfaskriftir og fjölda útfylltra eyðublaða fékkst hjól hjá Ron nokkrum Grant, en honum hafði Unnar kynnst á keppnisferð sinni um
England áður. Hann átti eftir að reynast liðsmönnum ómetanleg hjálp í keppninni og að þeirra sögn hefur reynsla hans líklega fleytt þeim upp um tvö til þrjú sæti í keppninni.

Margir stuðningsaðilar 

Kostnaður við keppnina var u.þ.b. 150.000 kr. og til að fjármagna ferðina seldi Iceland Team happdrættis- og lottómiða til að skrapa saman aurum. Einhverjir hafa þó haft trú á þeim félögum því happdrættið gekk ágætlega og einnig fengust bein framlög, bæði frá einstaklingum og fyrirtækjum og vilja þeir félagar koma á framfæri þakklæti til Glóbus, Skeljungs, Hjólbarðaverkstæðis Sigurjóns, Honda á íslandi, Suzukihjóla-umboðsins, Merkúr, Orku hf., Tímaritinu 3T. o.fl

Strangar æfingar

Vetrinum var eytt við líkamsrækt og æfingar á torfæruhjólum, en eiginlegar æfingar á braut hófust ékkt fyrr en þremur dögum fyrir keppni. „Unnar Már fór utan viku á undan okkur Kalla til að ganga frá lausum endum," segir Steini, „en til aðstoðar fóru einnig systurnar Hella, unnusta Unnars, og  Marta Svavarsdætur. Hörður Lýðsson aðstoðaði einnig, en hann stundaði nám við kappakstursskóla á brautum Englands þetta sumar. Leiguhjólið reyndist hálfþreytulegt, enda nýkomið úr æfingaakstri á eyjunni Mön, en við vorum svo hamingjusamir með að vera komnir svona langt að við létum útlit þess ekkert á okkur fá. Nú skyldi æft! Æfingar fyrsta daginn gengu stóráfallalaust og kom það okkur á óvart hvað við vorum með svipaðan brautartíma, en það þykir mikill kostur í svona keppni. Um kvöldið var farið með hjólið um 100 km leið á verkstæði Ron Grants því daginn eftir átti að hefiast handa við að skipta um vél í því. Það átti að gerast snöggt og örugglega og síðan átti að nýta daginn í að tilkeyra vélina og æfa ökumennina. Svo fór þó ekki því fyrir utan vélarskiptin þurfti að gera á hjólinu ýmsar breytingar vegna auka olíukælis, smíða hentugra sæti, semja um kaup á 10 dekkjum og sækja þau um 200 kílómetra Ieið. Einnig vantaði löglega keppnisskó, hjálm, ökuhanska. Þá var gerð dauðaleit að bremsuklossum sem endast myndu keppnina undir þessu álagi og á endanum komst hjólið ekki saman fyrr um sexleytið á föstudagsmorgun, þó fjórir menn ynnu á fullu í málinu."
Brautarlærdómurinn fór því fyrir lítið þennan dag, því eftir sex tíma svefn tók við þriggja tíma
akstur til Snetterton. Það vildi þeim til happs að sjónvarpsstöðin BBC var að taka upp þátt um
keppnina og því hafði einum klukkutíma verið bætt við æfingatímann. Því náðu þeir Þorsteinn og Karl að tilkeyra nýju vélina - hvor sínar 20 mínúturnar.

■ Haraldur Ingþórsson

______________________________________________________________________


27.11.1994

(Síðari hluti) Verðlaunasæti í vélhjólakappakstri í Englandi Keppnin sjálf.

ÞRÍR menn tóku sig saman haustið 1993 og stofnuðu lið sem hefur þann tilgang einan að stunda kappakstur á vélhjólum. Liðinu var valið nafnið "Team Iceland Endurance Racing" og hefur síðan í daglegu tali verið kallað "Team Iceland". Þetta voru þeir Þorsteinn Marel, Karl Gunnlaugsson og Unnar Már Magnússon en þeir hafa allir verið framarlega í keppni á mótorhjólum síðasta áratug. Stefnan var tekin á England.

"Við fórum í býtið næsta dag á brautina til að ná góðum stað í pyttinum, en þar hittum við Ron og var hann búinn að koma sér vel fyrir með sín tól og tæki. Þá rann upp fyrir okkur hversu mikils virði það var að hafa slíkan mann með okkur í liði. Hann byrjaði daginn á að raða niður verkefnum á alla, skipulagði hver ók hvenær og hvað lengi, setti upp tímatöflu, stöðu í keppninni, bensínáfyllingar og gekk í raun og veru frá öllu sem máli skipti.

Hellirigning var þennan morgun svo allir voru á fullu við að setja regndekk undir hjólin, en þegar upphitunartíminn fyrir keppnina var hálfnaður stytti upp. Þá ruku allir í að skipta aftur, korteri fyrir ræsingu.

Kampakátir í 3. sæti

Aðstoðarmenn Team Iceland unnu þetta allt eins og þeir hefðu aldrei gert annað og undir verkstjórn foringjans Ron Grants gekk allt svo vel að við fórum að trúa að við gætum jafnvel klárað þessa keppni."

Mestu afföllin í fyrstu hringjunum

"Ákveðið var að Kalli keyrði fyrstu vaktina úr rásmarkinu og koma inn eftir um 40 hringi.

Ennþá rigndi aðeins og stórir pollar á brautinni og því mikilvægt að fara varlega í byrjun, því yfirleitt eru mestu afföllin í fyrstu hringjunum þegar menn eru að berjast um sæti.

Við biðum í ofvæni eftir útkomunni úr fyrsta hring. Okkar maður kom svo í loftköstum eftir beina kaflanum í 9. sæti. Á fyrsta klukkutímanum vann hann sig svo hægt og bítandi upp í 5. sæti.

Flaug á hausinn á 100 km hraða

"Fyrsta skiptingin gekk ótrúlega vel fyrir sig þar sem athugun og smurning á keðju og skoðun á bremsum og dekkjum tók ekki nema um 25 sekúndur.

Ég var þó ekki fyrr komin út á braut en vandræðin hlóðust upp," segir Steini. "Ég var með nýjan hjálm sem fylltist af móðu og hálfblindur flaug ég á hausinn á 100 km hraða, enda rataði ég ekkert um brautina. Ég slapp með skrekkinn og einu skemmdirnar voru ónýtur tíu mínútna gamall regngalli og vélarhlífin laskaðist þannig að það smitaði aðeins olíu.

Þessar hremmingar kostuðu okkur hrap niður í 10. sæti, en þegar brautin þornaði, um 20 hringjum síðar, sóttum við verulega á."

Ekki fyrir taugaveiklaða

"Önnur skiptingin gekk einnig frábærlega fyrir sig og Unnar Már stóð sig eins og hetja. Þá var farið að færast fjör í leikinn og það tekur verulega á taugarnar að taka fram úr á yfir 200 km hraða og fara í beygjurnar á 170-180.

Kalli tók við þriðju skiptingu á um 20 sekúndum og þá sáum við að samvinna liðsins í pyttinum skilaði sér til jafns á við góðan akstur. Við vorum jafnvel farnir að hugsa um verðlaunasæti, þó enginn þyrði að nefna það upphátt.

Ron réð okkur frá að eyða tíma í dekkja- og bremsuskipti og hlýddum við því, enda sáum við að önnur lið töpuðu mörgum hringjum á því."

Enduðum í 3. sæti

"Ekki náðist að klára keppnina á sjötta hlutanum því Unnar varð að koma inn sökum bensínleysis. Kalli tók svo við og ók síðustu 10 mínúturnar áður en flaggað var út.

Við enduðum í 3. sæti í 600-flokknum og í 5. sæti yfir heildina. Liðið var allt hálfdofið til að byrja með, en síðan sprakk allt út í taumlausri gleði."

Það voru því stoltir Íslendingar sem stigu á verðlaunapall og tóku við verðlaunagripum og hamingjuóskum frá keppnisstjóra. Einnig fékk liðið sérstök verðlaun fyrir frábært samstarf í pyttinum, en eftir því var tekið hve vel gekk að þjónusta hjólið alla keppnina.

Steini Tótu segir að þessi fyrsta tilraun sýni það að Team Iceland Endurance Racing sé búið að sanna sig og allt verði lagt undir að ári. Þá láti menn sér ekki nægja að ljúka keppni, heldur verði stefnan sett á 1. sætið.

■ Haraldur Ingþórsson

Morgunblaðið 20.11.1994 og 27.11.1994

Team Brainstorm

Team Brainstorm  Unnar , Steini, og Karl.

Hvers vegna getum við íslendingar stundað kappakstur á mótorhjólum löglega eins og aðrar siðaðar  þjóðir?

Fram að þessu hefur aðalega verið um að kenna afspyrnu heimskulegum umferðalögum sem gilda jafnt í óbyggðum sem í umferðinni, undantekningarlaust og svo að misblindum embættismönnum sem trúa því að mótorhjól séu hættuleg en ekki ökumenn þeirra og hafa þessi vondu lög til að skýla sér  á bakvið. Lífið er jú einu sinn þannig að það þýðir ekkert að banna mönnum að keppa hvor við annan í hverju sem er , ekkert frekar en að banna fiskum að synda.

ÓLÖGLEGUR KAPPAKSTUR

Fram að þessu hefur allur kappakstur verið ólöglegur ( motocross og kvartmíla geta ekki flokkast sem kappakstur) en það hefur náttúrulega ekki komið í veg fyrir að hann sé stundaður.  Eini kappaksturinn sem við höfum fengið að hafa í friði er endúro, sem líkist ralli hjá bílamönnum, en götuhjólakappakstur hefur aðalega miðast við hver hefur minnstar áhyggjur af ökuskyrteinum og samferðafólki í umferðinni. Þeir sem vilja bera sig saman við aðra í malbiksakstri hafa orðið að fara til útlanda og er það greinilegt að það er ekki hægt að halda góðum mönnum niðri.

Pílagrímsferðir

Allt frá því að Sverrir Þóroddson var atvinnuökumaður á hippatímanum hafa menn farið í pílagrímsferðir með hjól og bíla yfir hafið og síðustu ár hafa alltaf verið einhverjir á hverju sumri sem fórnað hafa aleigunni í kappakstur erlendis.
   Staðreyndin er sú að samanburður milli ökumanna á malbiki er ekki marktækur nema á lokuðum til þess gerðum brautum þar sem hægt er að einbeita sér að akstrinum sjálfum við réttar aðstæður.

Hafa keppt úti

Þeir hjólamenn sem undanfarið hafa gefist upp á lögguharkinu hér heima hafa náð fínum árangri og hafa t.d. Karl Gunnlaugsson og Unnar Már Magnusson sem kepptu á Englandi, og Kjartan Björgvins í Kanada sýnt að þeir eiga fullt erindi í kappakstur hvar sem er.
      Þeir sem einu sinni hafa prófað kappakstur á braut vita það verður ekki aftur snúið og við fáum braut á íslandi fyrr en seinna eða þegar við látum ekki lengur bjóða okkur að keyra alla daga í lögregluumsátri.

Team Brainstorm

Fram að því leitum við til útlanda og eimitt í sumar stendur mikið til en fyrirbæri sem kallast "Team Brainstorm" hyggur á landvinninga.
    Team Brainstorm er fyrsta keppnislið Íslendinga í Endurance Race á götuhjólum og er skráðí 12 tíma keppni á Snetterton í Englandi 26 júní í sumar þ.e. á Hjóladegi Snigla. Í Endurance liði eru þrír ökumenn sem skiptast á ökutörnum og er Team Brainstorm skipað þeim Karli Gunnlaussyni (Tá G. Racing) Unnari má Magnússyni og Steina Tótu sem allir hafa reynslu af ýmsu keppnisbrölti og vonandi sem flestum aðstoðarmönnum sem nauðsynlegir eru til að ná árangri. Nokkrir hafa boðist til að koma með til Englands í sumar sem er æðislegt en keppnin sjálf verður endapunktur á miklum undirbúningi hér heima sem er þegar hafinn og eru allir sem telja sig geta aðstoðað á einhvern hátt boðnir að vera með og láta ljós sitt skína.

Keppnishjólið

Keppnishjólið verður mikið breytt Honda CBR 600 og stefnan sett á verðlaunasæti í opnum 60cc flokki þar sem keppnin verður hvað hörðust. Kostnaðurinn við Endurance keppnir er Töluverður og skipulag mikilvægt og má til gamans nefna að við reikna má með nýjum dekkjum áþriggja tíma fresti, 12-15 lítrum af bensíni á klst að ógleymdu því að skipta um ökumann oft og reglulega, því undir hámarks álagi í langan tíma tapast einbeiting og brautartímimeð aukinni hættu á mistökum.  Þreytumistökin eru auðvitað ekkert sniðug innan um 50 manns sem allir eru á mörkunum líka.

Hluti undirbúnings er að finna samstarfaðila sem gætu nýtt sér og hagnast á kynningar- og auglýsingagildi svona liðs og stefnum við á að ná upp sterku liði og koma íslenskum kappakstri á blað hér heima og erlendis.

Steini Tótu #161

Snigillinn 1994

Norskir mótorhjólamenn

 Ánægðir á Íslandi,  Vantar útigrill á tjaldstæðum!

Tveir Norðmenn, Aksel Stand og Björn Wennberg litu við hjá blaðinu á dögunum en þeir voru þá nýbúnir að aka hringveginn á tveimur nýjum stórum mótorhjólum. Þeir sögðust hafa komið með Norrönu þegar hún kom hingað í fyrstu ferð sumarsins og ætluðu með henni til baka í næstu ferð út, en þeir kæmu frá bænum Hokksund. Þá langaði að segja í stuttu máli frá því markverðasta sem þeir upplifðu í þessu stutta ferðalagi. Bjöm Wennberg sagðist hafa séð grein í norsku mótorhjólablaði, eftir norskan mann til heimilis á Akureyri, sem hafði skrifað um ferðalög um ísland á mótorhjóli. Þar hefði hann hælt landi og þjóð svo mikið að þeir félagar hefðu ákveðið að drífa sig hingað strax og færi gæfist. Ekki sögðust þeir hafa séð eftir því. Þeir væm búnir að ferðast til tíu ólíkra landa í heiminum og ísland væri það land sem hefði komið þeim allra mest á óvart. En ekki voru þeir mjög hrifnir af malarvegunum, en kannski var þa ð vegna þess að þeir hefðu keypt ný mótorhjól sem vega yfir 250 kg. og því verið með hugann við hjólin þegar þeir óku malarvegina.

Er þeir komu til landsins óku þeir beinustu leið frá Seyðisfirði til Akureyrar. Því næst var ekið suður til Reykjavíkur og gist þar í tvær nætur. Á meðan þeir dvöldu í Reykjavík var farið í Bláa lónið en Aksel sagðist vera soriasimi sjúklingur og hefði öðrum deginum verið eytt í lóninu, og það hefði verið meiri háttar. Hann sagðist vera búinn að fara til færustu sérfræðinga sem hann vissi um, til lækninga en Bláa lónið hefði slegið þessu öllu við, þó svo að aðeins hefði verið um að einn dag að ræða. Því næst var ekið til Hafnar í Hornafirði þar sem þeir fengu að skoða fiskvinnslusal Borgeyjar hf., en máttu samt ekki taka myndir þar inni. Þeim leist vel á fiskvinnsluna og sögðu hana vera langt á undan fiskvinnslu í Noregi . Þeim fannst verðlagning hér á landi yfirleitt vera há. Þeim fannst tilbúinn matur vera dýr og því aðallega borðað brauð og súrmjólk, ennfremur fannst þeim bensín vera dýrt hér miðað við í Noregi. Eitt fannst þeim merkilegt; á allri leiðinni fundu þeir ekki neinn útigrillstað þar sem ferðamenn geta sest niður og eldað sér mat á eldstæði og þeim fannst vanta svoleiðis. Þeir fullyrtu að svoleiðis eldstæði myndi minnka álagið á viðkvæmum gróðri landsins og þetta myndi ábyggilega mælast vel fyrir hjá ferðamönnum þá sérstaklega erlendum. I lokin sögðu þeir að ferðin hefði verið frábær og þeir ættu eftir að koma aftur. MM

Austri   7.7.1994

Íslendingar í þriðja sæti í Snetterton

Íslenskt landslið í mótorhjólaakstri keppti í fyrsta sinn á erlendri grund er þrír íslendingar tóku þátt í þolkeppni (endurance) á mótorhjólum í Snetterton í Bretlandi á laugardaginn fyrir viku.
 Árangurinn varð góður: íslenska liðið lenti í þriðja sæti. 
Keppnismennirnir voru þeir Unnar Már Magnússon, Karl Gunnlaugsson og Þorsteinn Marel - sem líklega er þekktari sem Steini Tótu. Hjólið var Honda CBR 600, mikið breytt, sem þeir leigðu af Ron Grant sem áður keppti fyrir Suzuki, tók síðan að sér keppnislið Honda en hefur síðustu árin starfað sjálfstætt að hjólasmíð og breytingum. Hann hjálpaði íslendingunum allan tímann, gaf þeim góð ráð og stóð með þeim á þjónustustöðinni - sem á keppnisslangri kallast pitt.

Óku klukkutíma í einu hver

Þolkeppnin í Snetterton er 500 mílna keppni (804 km) og þannig uppbyggö að þegar fyrsti keppandinn hefur lokið fullri vegalengd, 255 hringjum, um 3,2 km á lengd, er keppninni lokið. Þegar þar aö kom á laugardaginn var voru Islendingarnir rétt um tveim hringjum á eftir liðinu í öðru sæti. Bæði fyrstu sætin voru skipuð þaulvönum keppnismönnum með fullkomna „pittaðstóðu" þannig aö óvaningarnir okkar hafa staðið sig afbragðs vel. Keppendur óku til skiptis og var hver um sig svo sem klukkutíma á ferðinni í einu, eða sem svaraði því að tæma einn geymi af bensíni. Keppnin hófst í grenjandi rigningu og íslendingarnir fóru hægt af stað til að átta sig á brautinni og halda sig á henni. Samt voru þeir fljótlega komnir í tíunda sæti eða ofar en alls voru um 20 lið í keppninni. Strax
eftir fyrstu skipti varð einn ökumannanna fyrir því óhappi aö detta. Hann meiddi sig þó ekki né skemmdist hjólið en við þetta féllu íslendingarnir niður um tvö sæti. Þeir unnu það þó upp aftur og síðustu hringina voru þeir komnir með bestu brautartímana og enduðu sem fyrr segir í þriðja sæti. Þeir hlutu einnig aukaverðlaun fyrir það hve langt að þeir voru komnir og fyrir góða samvinnu.

Sviðalykt af Visakortunum

 Að sögn íslendinganna var þetta  sérstök upplifun og gaman að taka þátt í þessu. Kostnaðinn hafa þeir mest reitt upp úr eigin vösum, fyrir utan lítils háttar styrki sem þeir fengu eftir tombólu á árshátíð hjá Sniglunum og þvíumlíkt, og óttast að nú sé komin sviðalykt af Visakortunum sínum. Æfingaaðstaða er heldur engin fyrir hendi á íslandi og þeir hafa fengið afsvar við því að loka tímabundiö ákveðnum svæðum til að æfa sig á - þó að þeir hafi fengið jákvæðar undirtektir hjá öllum þeim sem eiga hlut að þessum tilteknu svæöum. Mótorhjólasport á enn undir högg að sækja á íslandi.

S.H.H.

DV 2 7. 1994
https://timarit.is

Hjóladagur Snigla

- Heiðurssnigill útnefndur á Ingólfstorgi 

Um 75 til 100 bifhjól verða í hópkeyrslunni sem er aðallega farin til að vekja athygi á okkar málum, einkum tryggingamálum. Þetta eru áhugamanna- og baráttusamtök en það verður örugglega nóg um glens og gaman. Við ætlum að útnefna heiðurssnigil númer 900 og fleira," sagði Björn Ragnarsson, fréttafulltrúi Bifhjólasamtaka lýðveldisins, í samtali við DV en Sniglarnir halda siim árlega hjóladag á laugardaginn. Bifhjólafólk hittist með fáka sína kl. 14 við Kaffivagninn á Granda.
Síðan verður ekið í hópkeyrslu um höfuðborgarsvæðið; Tryggvagötu, Sæbraut, Reykjanesbraut, Lækjargötu, Strandgötu, Reykjavíkurveg, Kringlumýrarbraut, Bústaðaveg, Skógarhlíð, Snorrabraut, Eiríksgötu, Skólavörðustíg, Laugaveg og endað á Ingólfstorgi kl. 16.

Formaður stjórnar Snigla, OfurBaldur, flytur ræðu dagsins og út nefnir heiðurssnigil númer 900.
Sniglar hafa þá hefð að taka sléttu tólurnar frá til heiðurs einhverjum sem greitt hafa götu þeirra. Þeirra á  meðal eru Ómar Ragnarsson, Arni Johnsen og fleiri góðkunnir.
Einnig flytja ræður fulltrúi Umferðarráðs og Ómar Smári frá Lógreglunni.
Trúbadorinn Bjanii Tryggva ætlar síðan að leika fyrir áhorfendur.

DV 24.6.1994

Árlegur Hjóladagur Sniglana

ÁRLEGUR hjóladagur Sniglana, Bifhjólasamtaka Lýðveldisins, var haldinn síðastliðinn laugardag. 

Þá fóru meðlimir samtakana í breiðfylkingu um Reykjavík og enduðu á Ingólfstorgi þar sem boðið var upp á skemmtidagskrá. Tilgangur með þessum árlega viðburði er að áminna vegfarendur um að sýna aðgætni í umferðinni og minnast þeirra sem láta lífið í vélhjólaslysum. Ofur Baldur, kynningafulltrúi sniglanna kynnti áhofendum starfsemi þeirra og á eftir honum fluttu Ómar Smári Ármannsson, aðstoðar-yfirlögregluþjónn, og Sigurður Helgasson, upplýsingafulltrúi Umferðaráðs, ávörp. Að lokm tók Bjarni Tryggvason nokkur lög.

https://timarit.is

GRÁI FIÐRINGURINN

Grímur að störfum

Þann 30. október síðastliðinn bar það til tíðinda að hópur manna var saman kominn í bíókjallaranum við Hverfisgötu. Allir áttu þeir eitt eitt sameiginlegt en það var ódrepandi áhugi á gömlum mótorhjólum. Þetta mannamót var stofnfundur gamlingja. Meðlimir Vélhjólafjelags Gamlingja verða samkvæmt stjórnarskrá að vera komnir til vits eða ára.  Voru nokkrir þeirra heimsóttir í hið allra heilagasta, skúrana, til að komast að því hvort sú fullyrðing ætti við rök að styðjast.

Grímur Jónsson

Þú ert Aldursforsetinn í Gamlingjum. Hvenær hófst þín hjólamennska?

    " Ég fékk fyrst áhuga á hjólum þegar ég var að læra,svona 1943-1944. Þá eignaðist ég gamalt hjól sem ég kom í geymslu upp á háalofti hjá pabba. Þetta var breskt hjól með sérkennilegu lagi en hvað það heitir man ég ekki. Til stóð að gera hjólið upp en það var allt í rusli en allt var til í það.
     Svo fór ég á sjóinn þegar ég var búinn að læra og fór að kynna mér út í Englandi  hvort ég fengi eitthvað í hjólið. Þegar ég kom heim hafði pabbi fengið hreingerningaræði og hent öllu út af loftinu og þar á meðal hjólinu. Þannig að það fór fyrir lítið. Bróðir minn var líka mikið á hjólum í gamla daga og ég fékk að taka í hjá honum en hjól eignaðist ég ekki aftur fyrr en löngu seinna"
   Voru aksturskilyrði fyrir hjólekki slæmá þeim tíma?
" Nei, þau voru það nú ekki. Hjólið sem bróðir minn átti var Ariel. Það var með lágum þyngdarpunkti og fjöðrun eins og þá tíðkaðist en þótt það væru holur og möl þá var alveg dyrðlegt að keyra það, það lá alveg á veginum"
Hvað komsvo næst?
   "Annað hjólið mitt var og er Henderson 1918. Ég fékk það hjá Inga í Ánanaustum en hann seldi brotajárn. Á motorinn rakst ég inni á lagernum hjá vélsmiðjunni Héðni og fór að spyrjast fyrir um þetta og hvort hann vildi selja mér hjólið. Það var alveg sjálfsagt og lét hann hafa fimmþúsundkall. En þá hafði kallinn látið einhvern strák hafa stellið og allt sem því tilheyrði en hann hafði aldrei borgað það. Það endaði með því til að friða strákinn þá keypti ég restina af honum á 25000 krónur."
Hvað er svona sérkennilegt við þetta hjól?
   "Það er náttúrulega fjögra strokka með toppventlavél, 1168 kúbik og eru aðeins tvö hjól af þessari tegund eftir í heiminum. Hitt er á Nýja-Sjálandi. Þetta er líklega elsta hjólið á landinu."
Hvað tók svo við?
" Næst kaupi ég tvö hjól af þjóðverjum sem komu hingað. Þetta voru Maico hjól frá þýska hernum en þeir fóru yfir hálendið á þeim. Þau notaði ég í nokkur ár fyrir norðan í Hrútafirði. Seinna seldi ég þau Magnúsi Axelsyni fasteignasala. Ég átti líka Royal Enfield '37 módelið sem ég fékk á undan þeim og geymdi líka fyrir norðan."
Hvað með Henderson hjólið?
Hvað þarf að laga í því?
  " Stellið, gafflarnir, brettin, sætin, stýrið og luktin. Þetta er allt í góðu lagi. Tankurinn er þokkalegur en svo er það náttúrulega mótorinn. Það eru vandræði með magnetuna og svo er ég að smíða nýja stimpla og stimpilstöng en mótorinn sjálfur er ekkert skemmdur."
Áttu ekki frá einhverju skemmtileu að segja að lokum?
Þaðvar einu  sinni norður í Hrútafirði að ég lá fyrir gæs. Ég fór meðfram lítilli ársprænu og ætlaði að komast út á litla sléttu skammt þar frá. Þegar ég er kominn næstum niður undir sjó þá gekk ég fram á mótorhjól, gamalt BSA hjól 1945-46 módel. Áfram hélt ég við veiðarnar en hugsaði mér að tala við bóndann sem ég og gerði og fékk leyfi hjá honum til að hirða hjólið. Svo þegar ég kom seinna að ná í hjólið á pick-up þá var það allt í einu horfið. einhver hafði bara tekið þaðen ég missti af gæsinni."
Já það borgar sig að grípa gæsina meðan hún gefst.
 " Já meður verður að gera það. Ég hefði betur rúllaðþví upp eftir og komið því heim."

Þröstur

Þröstur Víðisson, Haukur Richardsson og Torfi Hjálmarsson.

Hvað er lang síðan að þið byrjuðuð með þennan skúr saman?
   Þröstur : það eru svö ár síðan við byrjuðum hérna. Ég og Fuðmundur Gunnarsson, sem á Svarta BMW hjólið, vorum saman með skúr, Haukur var upp í Breiðholti og Torfi bara heima hjá sér í sínum skúr.
Hvaða hjól eru hérna og hvaðan koma þau?
  Haukur og Torfi : Það eru tveir Tridentar, báðir '75 módelið og koma frá ameríku.
Haukur: Og svo Norton Commando en hann kemur frá Hilmari en kom hérna fyrst æi upphafi árs 1975 en þá flutti Fálkinn hann inn, einn af fjórum, og Þröstur með BMW.
Þröstur: Það má eiginlega segja að þeir séu þrír. Það að sjálfsögðu mitt R69S '65, Hjólið hans Gumma R50 '67 og svo R75/6  '73.  Það komu hingað túristar 1970 á R50 hjólinu og keypti Karl Cooper það af þeim og átti í 20 ár áður en Guðmundur fékk það. Mitt hjól er lögguhjól sem selt var á uppboði í kringum 1980 og er ég annar eigandinn af því á eftir löggunni.
Hvað eruð þið búnir að eiga hjól lengi ?
Haukur : Ég eignaðist fyrsta hjólið 1968.
Þöstur:  Og ég eignaðist fyrsta hjólið 1974 held égen það var japanskt og ég tek það fram að það vareina japanska hjólið mitt, svo fór ég í bretana. Svo náttúrulega sá ég að mér og fékk mér BMW.
Torfi : Ég fékk fyrsta hjólið 1987,Triumph Tiger.
Er einhver rígur á milli hjólategunda hjá ykkur?
Torfi: Ekki til. Jú,jú en það er allt á góðu nótunum.
Haukur : Það er skotið á menn en .Það er aldrei skotið undir belti. Það er svona verið að gantast eins og maður segir, annað væri bara óheilbrigt.
Þröstur: Það er til siðs að rísa upp á hjólunum þegar við náum að farafram úr hverjum öðrum til að sýna mönnum óæðri endann.
Torfi: Þannig að það má segja að Þröstur þekki þá hlið okkar ansi vel.
   
Lúrið þið ekki á einhverji skemmtisögu.?
Haukur: Það var um árið að við fórum á 17. júní  á Akureyri 1991.  Við vorum beðnir um að koma með hjólin á sýninguna þar og í bakaleiðinni fengum við alveg djöfull gott veður. Við stoppuðum í Varmahlíð og hittum þar mann á BMWsem var Þjóðverji.  Hann var með landabréf uppi og var eitthvað að reyna að átta sig hvert hann væri eiginlega að fara.
Við sem sannir íslenskir mótorhjólamenn vildum náttúrulega aðstoða manninn og býð ég honum að vera í samfloti með okkur. Í þvíkemur Þröstur og er hann með á bakinu þýska járnkrossinn.  Ég segi við Þjóðverjann að þetta sé nú Þjóðverji líka og tek í öxlina á Þresti og sný honum við.  Hann fölnaði upp og afþakkaði boðið keyrði þarna í nokkra hringi og hvarf svo. Hann hélt greinilega að við værum snarvitlausir, varð bæði hræddur og ráðvilltur. Við skírðum þennan mann Adolf von Snitzel.

Má segja að Gamlingjar hafi verið stofnaðir upp úr þessum félagskap ykkar?
Haukur: Já alveg hiklaust.
Þröstur: Maður kynntist náttúrulega stórum hópi manna út frá þessu. Maður þekkti náttúrulega Timerinn og smátt og smátt myndaðist kjarni góðra manna. Þetta var rætt á milli manna og svo þróaðist þetta svona.
Hvaðer á döfunni?
Þröstur: Við höldum aðalfund í Vestmannaeyjum í ár sem stendur í tvo daga.
Torfi: Þar ætlum við að leggja sumarplan, ákveða hvað við ætlum að gera.
Þröstur: Svo er það Akureyri og náttúrulega sýning í höllinni.
Haukur: Og svo ætlum við að fara í kaffi til Daða austur á Hornafjörð og ég veit að hann á einhvern djöfulinn í kjallaranum hjá sér út í það. 

1994

N.G.
Snigillinn

Bifhiólasamtökin fagna 10 ára afmæli

FYRIR tíu árum birtist í Dagblaðinu auglýsing sem ætlað var að ná athygli mótorhjólaáhugamanna á Islandi. Þeim var boðið að koma að Æsufelli 2 fimmtudaginn 26. janúar til að stofna mótorhjólaklúbb.

Undiritaður var einn þeirra sem ekki lét bjóða sér tvisvar. Á þessum fyrsta fundi hafa verið eitthvað á milli 20 og 30 manns sem beittu á næstu vikum öllum brögðum við að ná til allra sem áttu eða komu á einhvern hátt nálægt mótorhjólum. Ef einhver sást á mótorhjóli úti á götu var hann eltur uppi og boðið að vera með. Formlegur stofnfundur var síðan haldinn í Þróttheimum og er 1. apríl 1984 talinn stofndagur félagsins sem fékk, eftir mikið karp og heilabrot, nafnið „Sniglar, Bifhjólasamtök lýðveldisins."

Tilgangur samtakanna var strax nokkuð ljós, þ.e. að efla félagsanda meðal mótorhjólafólks og vinna að hagsmunamálum þeirra. Formlegu félagsstarfí átti að halda í lágmarki svo og skriffínnsku. Við áttum helst ekki að hugsa um sniglana sem klúbb því það var of uppalegt og ekki sem félag því það var of formlegt. Málið var að vera saman á mótorhjólum því að það var okkar lífsstíll en ekki að vera í félagi til að sitja á fundum. Bifhjólasamtökin voru og eru sameiningartákn einstaklinga með áhuga á mótorhjólum, svo gríðarlega fjölbreytilegt áhugamál sem það er. Eitt var líka ljóst strax í upphafi. Það átti aldrei að vera forseti, leiðtogi eða foringi yfir hópnum.

Það breytti hins vegar engu um það að rétt eins og í öðrum félagasamtökum kostar það vinnu fámennrar stjórnar að halda batteríinu lifandi og þar rakst fyrsta stjórnin á óvæntan þröskuld.

Úthýst af sósíalanum 

 

Eitt af fyrstu verkefnunum var að finna okkur samkomustað. Því var strax leitað til Æskulýðsráðs því undir það heyrir að styðja við allskonar félagsstarfsemi, m.a. að aðstoða með húsaskjól. Við áttum von á því að fá dræm viðbrögð vegna þeirra fordóma sem ríkja í garð mótorhjólafólks en sú var reyndar ekki raunin. Æskulýðsráði hefði ekki verið neitt á móti skapi að vera með puttana í svona starfsemi og hafa einhvern áþreifanlegan flöt á mótorhjólafólki. En ... forsvarsmenn Æskulýðsráðs töldu það vera órjúfanlegt náttúrulögmál að samtök eins og sniglarnir myndu deyja og hverfa þegar upphafsmennirnir hættu afskiptum sínum af starfseminni og því tæki einfaldlega ekki að styðja við svo augljóslega skammlíft félag. Borgarráð var sama sinnis þegar því var sent erindið. Samtökin flæktust því á milli kaffihúsa þar til þau eignuðust sinn eigin samastað í félagi við LÍA á Bíldshöfða 14. Sennilega lúta Bifhjólasamtök lýðveldisins ekki náttúrulögmálum því þau eru á lífí enn, aldrei sterkari, þótt við sem komum þeim af stað séum löngu orðnir víðvaxnir kótilettukarlar.

Áttahundruð og fjörutíu meðlimir hafa verið í sniglunum á þessum tíu árum sem þeir hafa starfað og hálft þúsund eru félagsmenn nú. Samtökin halda uppá afmæli sitt um páskana með veglegri sýningu í Laugardalshöllinni.

Alvara fylgir ánægjunni

Eins og áður sagði er það fyrst og fremst lífsstíll að vera á mótorhjóli. Það er ögrun í því að skera sig úr fjöldanum og endalaus áskorun í því að komast óskaddaður leiðar sinnar og ná betra valdi á akstrinum. Ökumaðurinn öðlast með tímanum sérstakt samband við hjólið, veginn og umhverfið sem er mjög ólíkt því að aka bíl. Einnig þróast smátt og smátt það sem mótorhjólafólk kallar þrjú hundruð og sextíu gráðu huglæga skynjun, sem er sá eiginleiki að geta ímyndað sér allar hættur í umhverfínu og verið viðbúinn þeim. Auglýsing, sem sýnd var í sjónvarpi í fyrra og hittifyrra og var hluti af umferðarátaki snigla, var einmitt um þessa skynjun. Myndavél var fest við mótorhjól og hringur dreginn utan um allt sem hugsanlega gat valdið hættu. Gott innskot sem margir hljóta að muna eftir.

Frumkvæði að framförum

Bifhjólasamtökin hafa verið nokkuð í samvinnu við umferðaryfirvöld í því að fækka mótorhjólaslysum. Þau hafa lengi bent á brotalamirnar í kennslu fyrir bifhjólapróf, sem satt að segja var engin, og í framhaldi af því og annarri uppstokkun í ökukennslu er nú verið að taka á þeim málum. Nefnd á vegum samtakanna hefur verið að reyna fá tryggingafélögin til að breyta reglum sínum og tengja iðgjöldin við aldur ökumannsins og aflið í hjólinu, en víðast mætt ótrúlegu skilningsleysi. Bestu viðbrögðin hafa komið frá Skandia Island og hljóta að minnsta kosti reyndari ökumenn að beina viðskiptum þangað.

Það er persónulegt álit undirritaðs að tengja þurfi ökuréttindi við vélarafl í tveimur til þremur þrepum og gera litlu hjólin fýsilegri með því að snarlækka á þeim gjöldin. Það er enginn vafi á því að þeir sem hafa verið í tvö ár á skellinöðrum áður en þeir fá bílpróf eru betri ökumenn en hinir sem aldrei hafa verið í umferðinni. Sama gildir um stóru hjólin. Nýir ökumenn ættu að öðlast sína reynslu á léttum hjólum sem auðvelt er að ráða við. Þau þurfa samt langt í frá að vera máttlaus. Svo virðist sem tryggingafélög rugli saman háum skaðabótakröfum mótorhjólaeigenda og skaðanum sem þeir valda. Skýrslur sýna að mótorhjólafólk er í rétti í 70-80% tilvika og rökréttara að hækka iðgjöld þeirra sem slysunum valda, þ.e. bíleigenda, og reyna síðan að fá yfirvöld til að slá af geðveikislegum aðflutningsgjöldum af mótorhjólavarahlutum. Það myndi lækka bótafjárhæðirnar til mótorhjólaeigenda. Hitt er annað að öllum slysum þarf að fækka 

Átak gegn slysum

Umferðarátaki snigla var hrundið af stað árið '92 í framhaldi af mikilli iðgjaldahækkun tryggingafélaganna og var hugmyndin sú að lækka iðgjöldin með því að fækka slysum með markvissum áróðri. 15% fækkun slysa var metin sem 60 milljóna króna sparnaður heilbrigðiskerfisins og 10 milljóna króna sparnaður tryggingafélaganna. Það er beinlínis undarlegt að hið opinbera skuli ekki styrkja svona verkefni almennilega. Átakið kostaði tvær milljónir og átti stóran þátt í að afla LÍA viðurkenningar Umferðarráðs fyrir góðan árangur í umferðarmálum á umferðarþingi 1993.

Fjárskortur dró úr mætti átaksins á síðasta ári, en fyrirætlanir eru uppi um að gera betur í ár. Árvissir fundir lögreglu, Umferðarráðs og snigla hafa verið áhrifaríkur vettvangur skoðanaskipta og upplýsingastreymis í báðar áttir og hafa bætt nokkuð samskipti þessara aðila, sem oft lita málin frá ólíkum sjónarhornum.

■ Haraldur A. Ingþórsson
MBl 20.04.1994