Hilde í Gullsporti:
- bifhjólavirkjun, dyravarsla í Þórskaffi, fyrirtækisrekstur í moldroki fjölmiðla og fordómar
Alltaf þegar eitthvað neikvætt
kemur um mótorhjól í fréttum
er dagurinn
ónýtur hjá mér," segir Hilde þegar
hún sest niður eftir erilsaman dag
í verslun sinni, Gullsporti. Erill
dagsins hefur þó að mestu snúist
um að koma blaðamönnum í skilning um að uppákoman hjá bifhjólaklúbbnum Fáfni í Grindavík á dögunum hafi ekkert með hana eða
verslun hennar að gera.
„Maður getur ekki að því gert
að velta því fyrir sér hvað hefði
gerst ef Fáfnisheimilið tilheyrði
jeppaeigendum. Getur verið að þá
hefðu allir jeppaeigendur verið
stimplaðir sem eiturlyfjadílerar og
glæpamenn og þeir sem selja jeppa
hefðu þurft að eyða deginum í að
verja sig?"
Hilde Hundesten er 26 ára og
varð þann 6. janúar eigandi að
versluninni Gullsporti i Brautarholti. Hún kom hingað frá Noregi
árið 1991, þá sem au pair, fór aftur
til Noregs ári seinna en sneri fljótlega aftur til íslands.
Viðskiptavinir okkar
vilja ekki stelpur
„Mér leiddist úti í Noregi," segir Hilde. „Ég átti enga möguleika á
að fá vinnu í mínu fagi. Til að geta
lokið námi og fengið prófskírteini
vann ég fyrir mér ýmist á hamborgarastað, í sundlaug, hjá borginni og hjá fyrirtæki sem sá um
bensínvélar. Ég hafði lokið bóklegu námi í bifhjólavirkun en það
vildi enginn ráða stelpu á bifhjólaverkstæði. Ég sótti um á átján
stöðum og fékk svar frá öllum.
Mér var kurteislega þakkað fyrir
að leggja inn umsókn, menn sögðust stoltir yfir því að ég skyldi
sækja um og allt það - en „viðskiptavinir okkar vilja ekki hafa
stelpur".
Ég vildi prófa eitthvað nýtt. Það
hafði enginn sem ég þekkti farið
til Íslands svo ég ákvað að koma
hingað í allt."
Hvaða allt ?
„Allt sem síðan hefur á daga
mína drifið.
Fyrst var ég au pair. Svo fékk ég
vinnu í Kjötmarkaðnum í Kópavogi. síðan hjá Matvörum ehf, þar
sem ég fékk ekki borgað, svo ég fór
að vinna í átaksverkefni hjá borginni. Ég vann líka auðvitað í
Granda, eins og aðrir útlendingar,
vann í loðnu - og geri það aldrei
aftur!
Ég eyddi öllum mínum frítíma í
Hjólheimum mótorhjólaverslun i
Kópavogi og fór síðan að vinna í
afleysingum þar. Í byrjun febrúar
'98 fór ég síðan að vinna hér í Gullsporti sem ég keypti 6. janúar síðastliðinn þegar Ólafur Már ákvað
að selja verslunina."
Var það ekkert erfitt?
„Það var ekkert erfitt að kaupa
verslunina vegna þess að það er
nóg af peningum í bönkunum.
Hins vegar var erfitt að taka
ákvörðun um að kaupa. Ég vildi vera viss um að ég réði við þetta.
Ég hafði samband við foreldra
mína og fékk að vita að ég fengi
fyrirframgreiddan arf ef ég þyrfti
á því að halda. Þau voru að bregða
búi og bróðir minn keypti búgarðinn þeirra og þurfti að borga mig
út. Þar með hafði ég örugga peninga ef illa færi. Ég þoli ekki að
skulda. Og nú er ég að gera nákvæmlega það sem mig langar til að gera.
Að leggiast á gólfið í
drullugailanum sínum
Hvers vegna fórstu í bifhjólavirkjun?
„Þegar ég var að alast upp voru
bróðir minn og frændi alltaf að
gera við bila og mótorhjól og ég
hékk auðvitað yfir þeim. Mig blóðlangaði að læra þetta og lét síðan
verða af því. Námið er þannig uppbyggt að maður er í eitt ár í skóla,
í öUu þessu bóklega, og síðan tvö
ár á nemasamningi. En þau tvö ár
fékk ég aldrei að vinna. Hins vegar hef ég aflað þeirrar reynslu
mjög ríflega hér og get því núna
farið tU Noregs og fengið skírteinið mitt. Það er ekki nóg með að við
stelpurnar þurfum þola fordóma
heldur þurfum við að vinna helmingi meira og hehningi betur en
strákarnir tU að fá viðurkenningu.
Þeir þurfa bara að vinna. Við verðum að sanna okkur."
Er þetta ekki sóðalegt starf?
„ Jú, en það er lika skemmtUegt.
Það er aUt önnur tUfinning að
leggjast á gólfið í druUugaUanum
sínum en að sitja á bak við skrifborð."
Verðurðu ekki fyrir fordómum
hér á íslandi?
„Jú. Stundum koma karlar hingað inn í búðina og ég spyr hvort þá
vanti aðstoð. Þeir segja nei. Svo
gengur karlmaður tU þeirra og
spyr hvort þá vanti aðstoð og þeir
segja já. Þetta virkar auðvitað einkennUega á mig þar sem ég er eigandinn og verslunarstjórinn. En
ég finn líka að konum finnst gott
að geta leitað aðstoðar hjá konum
svo liklega jafnast þetta út."
Adrenalínskikk
Er ekki áhugi á mótorhjólum að
aukast hér á landi?
„Jú, meira að segja þótt mótorhjól séu lúxus hér. Þau eru tolluð
sem lúxusvarningur, sem og allir
varahlutir. Það er hvergi annars
staðar i Evrópu. Svo eru tryggingarnar að fara með okkur. Þetta er
eina landið í Evrópu sem hvorki
skráir og metur mótorhjól eftir
tegundum né metur sögu þína í
umferðinni. Sum tryggingafélög
láta mótorhjólaeigendur greiða
360.000 krónur á ári í tryggingar.
Þetta er því mjög dýrt sport.
Auðvitað eru svartir sauðir
meðal bifhjólaeigenda, rétt eins og
bíleigenda, en langflestir gæta
fyllsta öryggis, þannig að þetta er
óréttlátt. Við sem gætum öryggis,
gefum vissulega í þegar það er
hægt, vegna þess að við sækjumst
eftir adrenalínskikkinu en það er
þá líka á öruggum stað."
Dyravarsla í Þórskaffi
Í vetur varð Hilde fyrsta konan
til að gegna starfi dyravarðar í
Þórskaffi sem aðallega er sótt af
körlum sem vija horfa á naktar
stúlkur dansa. „Það var líka ofsalega gaman," segir hún, „og ég
lenti aldrei í neinu veseni. Það var
oft fyndið að standa i dyrunum og
opna þegar eldri menn bönkuðu
upp á. Það lá við að þeir sneru við
þegar þeir sáu konu í dyrunum.
Vinnufatnaðurinn minn var svartur jakki og svartar buxur og það
var algengt að ég væri spurð
hvenær ég ætlaði að strippa. Ég
svaraði því til að ég væri bara
dyravörður. En það gátu þeir alls
ekki samþykkt og sögðu gjarnan: Nei. Hvenær ætlarðu að strippa?
Aldrei, svaraði ég.
En karlarnir voru ekki alltaf
sáttir við það og ég fékk fjöldann
allan af tilboðum. Sá sem bauð
hæst, bauð mér þrjú hundruð þúsund fyrir að strippa."
Tókstu því?
„Nei."
Hvernig tóku aðrir dyraverðir
þér?
„Vel. Eitt af því sem var mjög
fyndið þarna var þegar karlarnir,
þ.e.a.s. gestirnir, fóru að slást. Þá
sendu steratröllin mig til að
skakka leikinn vegna þess að karlar slást ekki við stelpur."
Þarftu ekki að vera mjög sterk í
svona starfi?
„Nei, ekkert endilega, nema
andlega. Maður þarf bara að líta
vel út, brosa og vera ákveðin."
Hefurðu einhvern tímann
strippað?
„Aldrei! Ég kann varla að
dansa."
Hvers vegna fórstu að vinna í
Þórskaffi?
„Hann Óla, sem átti Gullsport,
vantaði starfsmann í Þórskaffi og
ég sló til, til þess að hafa nóg að
gera á kvöldin og um helgar. Það
er ekki svo mikið að gera í hjólunum á veturna. En þegar ég mætti í
vinnuna fyrsta daginn var ég
spurð hvort ég ætlaði ekki bara að
vera á barnum. Ég sagði nei, annaðhvort í dyravörslunni eða
ekkert. Það var strax samþykkt.
Ég fann það lika fljótlega að stelpunum, sem
voru að dansa þarna,
fannst gott að hafa
konu tik að verja sig.
Þær verða auðvitað
fyrir því að karlarnir
reyni að káfa á þeim
og áreita þær, sem
er alveg bannað, og
við þekkjum það
líklega flestar að
það getur verið
erfitt að verjast
ágengum karlmanni
sem þar að auki er
drukkinn. Þessar stelpur eru líklega berskjaldaðri í
sinni vinnu en aðrar konur."
Einmana karlar sem
sækja strippstaði
Hvernig stelpur starfa sem stripparar?
„Þær eru eins misjafnar og þær
eru margar. Flestar þeirra eru mjög
ljúfar og finar manneskjur, einkum
þær íslensku sem eru flestar í námi
og dansa um helgar til þess að þurfa
ekki að taka rándýr og óhagstæð
námslán. Þegar ég var að vinna í
Þórskaffi voru flestir strippararnir
frá Mið- og Austur-Evrópu en mér
skUst að nú séu þær flestar frá
Bandaríkjunum. Hér er litið á þessar
stelpur eins og gleðikonur, sérstaklega af eldri mönnum, og þeir
halda að þeim leyfist aUt gagnvart
þeim. Annars staðar í heiminum er
hins vegar litið á þetta eins og hverja
aðra listgrein og stelpurnar, sem
koma hingað, eru með umboðsskrifstofur á bak við sig sem gera samninga fyrir þær. Það er alveg á
hreinu að þær gera ekkert annað
en að dansa. Það er bannað. Þegar
þær hafa dansað, fara þær stundum
inn á kaffistofu starfsfólks og bíða
þar þangað til þær eiga að koma fram
næst. Ef þær eiga ekki að koma aftur
fram, þvo þær af sér málninguna,
skipta um föt og fara. Þá líta þær
bara út eins og við hinar."
Gera þær aldrei neitt meira en að
dansa?
„Það hef ég aldrei séð. Jú, þær
hlusta."
Hvað áttu við?
„Eftir að þær hafa dansað er algengt að menn vilji bjóða þeim
kampavínsglas og setjast niður til að
ræða við þær. Þá kemur nú best í ljós
hvað þetta eru góðar
manneskjur því
þær hafa
þol inmæði til að hlusta stundum í tvo til
þrjá tíma. Það er mikið af einmana
körlum sem sækja þessa staði. Þá
vantar fyrst og fremst einhvern til að
tala við. Eftir vinnu fara sumar stelpurnar út að skemmta sér en það er þá
lika annars staðar. Þær skemmta sér
ekki á vinnustaðnum. Hvað þær gera
við tímann sinn utan vinnunar er
þeirra mál, rétt eins og við hinar ráðum okkar frítíma."
Lélegt sjálfsmat íslenskra karlmanna
Þú segir að menn bjóði stelpunum
upp á kampavín. Þetta hlýtur að vera
gríðarleg kampavinsdrykkja.
„Nei, ekkert endilega. Á barnum er
óáfengur drykkur sem lítur út eins og kampavín.
Flestar stelpurnar
drekka hann, karlinn
fær kampavínið sitt
hins vegar. Svo tala
þeir og tala og þær
hlusta og hlusta.
Stundum reyna karlarnir að fá þær heim
með sér og verða miður
sín þegar það gengur
ekki; fara jafnvel að bera sig upp
við dyravörðinn.
Ég spurði þessa karla stundum
hvers vegna þeir færu ekki bara niður í bæ og næðu sér í konu þar. Þá
svöruðu þeir gjarnan: „Nei, ég er svo
ljótur að það vill mig engin." Þess
vegna reyna þeir að ná sér í konu sem
þeir halda að þeir geti borgað fyrir.
Það er alveg merkilegt hvað sjálfsmat íslenskra karlmanna er lélegt. Ég skil
það ekki, vegna þess að íslenskir karlmenn eru mjög myndarlegir og maður
hittir óvíða eins frábæra og klára
menn. Það er svo miklu meira varið í
þá heldur en
til dæmis,
Breta og Frakka."
Þótt Hilde hafi keypt fyrirtæki og
allt útlit sé fyrir að hún sé sest að á
íslandi segir hún að það sé óvíst.
„Það má alltaf selja fyrirtæki. Ég er
nýbúin að taka meirapróf vegna
þess að ég vil til dæmis geta átt
möguleika á að fara með ferðamenn
upp á hálendið. Svo hefur mig alltaf
langað til að ferðast um Evrópu á
„trailer". Ég hef hvergi skotið rótum
og vil eiga möguleika á því að breyta
til.
Óréttmætar aðdróttanir
Það voru engar ýkjur hjá Hilde að
þennan dag stoppaði síminn ekki.
Fjölmiðlar vildu ræða við hana um
Fáfni í Grindavík. „Þetta er alltaf
svona ef mótorhjóla „eitthvað" er í
fréttum. Ég veit ekki hvað þetta fólk
vill mér. Kannski vill það bara blanda
mér í málið til að sverta mig. Það er
nokkuð viðvarandi kækur. Bara í síðustu viku birtist frétt um niðurstöðu i einhverju dómsmáli og með fréttinni
var birt mynd af versluninni minni.
Hún var málinu algerlega óviðkomandi. Ég keypti þetta fyrirtæki fyrir
stuttu og er að reyna að byggja það
upp. Búðin er opin frá tíu til sjö og
síðan er ég hérna fram undir miðnætti til að gera allt sem ekki er hægt
að gera á vinnutíma. Ég veit ekki
hvort fólk heldur að það sé eitthvað
öðruvísi að reka mína verslun en aðrar vegna þess að ég sel mótorhjól.
En það er enginn sem gerir
hlutina fyrir mig, ég verð að
gera allt sjálf. Það er mikil
barátta að reka fyrirtæki
hér á islandi og ég má
alls ekkert við svona aðdróttunum. Þær
óréttmætar. Hvað
Fáfni í
Grindavík varðar, þá er mikil synd
að manneskja sem nýtur
velvildar Fáfnisklúbbsins
skuli ekki virða reglur hans
um algert bann á fíkniefnum.
Annað veit ég ekki um málið, því ég
er því ótengd. Það gleymist líka stund um að niðri í bæ er fullt af fólki sem
er að selja börnum og unglingum
fikniefni - og það án þess að eiga mótorhjól."
Ertu að segja að mótorhjólaeigendur komi aldrei nálægt fikniefnum?
„Auðvitað eru til menn sem neyta
lyfja í okkar hópi en þeir eru líka til
meðal bíleigenda og jafnvel þeirra
sem hvorki eiga bíl né mótorhjól en
meðal okkar er þetta lítill hópur, rétt
eins og annars staðar. Flest okkar fá
sitt kikk út úr adrenalíninu sem við
fáum á hjólinu. Þetta er svo rosalega
dýrt sport að við höfum ekki efni á
lyfjum."
Stjórnmálamenn í Sniglunum eintóm sýndarmennska
En nú eru margir svokallaðir
„betri borgarar", meðal annars
stjórnmálamenn, sem eiga mótorhjól og eru meðlimir í Sniglunum. Hefur það ekki breytt viðhorfunum til ykkar?
„Nei. Þeir eru í Sniglunum af
tómri
sýndarmennsku.
Það hefur
aldrei neinn
séð þetta
fólk á mótorhjóli nema
þegar það hefur
stillt sér upp
fyrir ljósmyndara. Þeir er
bara meðlimir í Sniglunum til að
geta sagt frá
því vegna
þess að þeir
halda að það
sé smart en
mæta aldrei
neins staðar
þar sem við
komum saman, hvað þá
að þeir láti
sig hagsmunamál mótorhjólaeigenda varða, til
dæmis tolla,
skatta, tryggingar og
öryggismál."
Hilde verður tíðrætt um
öryggismál, bæði hvað varðar hjólið, sem og fatnað þeirra sem aka
um á mótorhjólum. Hún flytur inn
fatnað sem hefur verið til athugunar hjá lögreglunni í Reykjavík
vegna þess að hún vill samvinnu
við lögregluna um öryggismál. En
hefur hún sjálf einhvern tímann
lent í slysi á mótorhjóli?
„Já, ég hef einu sinni lent í slysi.
Ég var að fara í ferðalag og
kúplingsbarkinn hjá mér var bilaður. Það er mjög erfitt að fá varahluti hérna, tekur langan tíma, en
ég mátti ekki vera að því að bíða
eftir þvi. Ég fór því með hjólið á
verkstæði og lét gera við kúplingsbarkann. En það var nú ekki betur
gert við hann en svo að vírinn í
honum slitnaði og þá er hvorki
hægt að skipta um gír né stoppa.
Hjólið þaut bara áfram og ég skall
beint á bíl. Ég hnéskeljarbrotnaði
og fékk ýmsa áverka. Ég fór í mál
við verkstæðið sem setti vírinn í
barkann og vann það. Ég er þó
ekki enn búin að fá bæturnar sem
mér voru dæmdar vegna þess að
nú eru tryggingafélögin sem í hlut
eiga að þrátta um það hver eigi að
greiða bæturnar."
Frábært fólk með þennan lífsstíl
Hilde er félagi númer 648 í Sniglunum og þegar hún er spurð hvers
konar fólk sé virkir meðlimir þar,
segir hún: „Þetta er alls konar
fólk: hjúkrunarfræðingar, lögfræðingar stúdentar, svo eitthvað sé
nefnt. Þetta er hópur sem stendur
mjög vel saman og það er ofsalega
gaman hjá okkur. Kannski ógnar
það einhverjum. Við vorum með
útihátíð fyrstu helgina i júlí og allar fréttir af okkur voru jákvæðar.
Menn hringdu í útvarpið til að
segja að við værum frábærir gestir og værum velkomin aftur. Fyrir
hátíðina höfðum við staðið í stappi
við lögregluna á staðnum sem
vildi ekki fá okkur. Fólkið var
hrætt við okkur áður en við komum.
Um verslunarmannhelgina
verðum við með okkar árlega mót
undir Eyjafjöllum. Konan á bænum, sem við dveljum hjá, sagði:
„Ó, eruð þið að koma aftur. Þá
verður rigning." Það yoru einu
vandræðin sem hún sá. í dag, laugardag, erum við með griUveislu
hjá Fáfni í Grindavík. Þangað eru
allir velkomnir, eins og alls staðar
þar sem við erum. Ég hvet fólk til
að koma og kynnast okkur. Við
höfum ekkert að fela og erum ekki
að uppfylla neina ímynd. Við
erum bara frábært fólk með þennan lífsstíl."
DV 17 júlí 1999