Vélknúnir Léttfetar

Hvað veist þú um klifurhjól eða trialshjól eins og þau eru gjarnan kölluð? Lítið? Ekkert? Það er þá bara allt í lagi. Ekki við heldur. Við tölum þá a.m.k. sama tungumálið í þessum fyrsta reynsluakstri sinnar tegundar sem farið hefur fram á Íslandi. 

Lýsa má klifurhjólaíþróttinni sem hljóðlátum vélhjólaballett þar sem jafnvægi og útsjónarsemi eru lykilatriðin en menn stoppa um leið og þeir ætla að fara þrautirnar á fruntaskapnum og kraftinum einum saman. Við smöluðum saman GasGas-hjólum frá JHM-sport í öllum helstu stærðarflokkunum, 250cc, 280cc og 300cc, í reynsluakstur fyrir Dagbók drullumallarans sem var bæði lærdómsríkur og æði skrautlegur á köflum. Eftir nokkra pústra og byltur er þetta það sem við lærðum eftir daginn.

Spænsk listasmíð

GasGas-verksmiðjurnar eru á Spáni og eiga þær að baki langa og sigursæla sögu í klifurhjólaíþróttinni. Minnsta klifurhjólið frá GasGas sem fáanlegt er á Íslandi er 50cc og er ætlað fyrir krakka á aldrinum 6–8 ára. Einnig eru framleidd 125 og 200cc hjól en þau hafa ekki verið í boði hérlendis enn sem komið er. Við ókum hins vegar næstu stærð fyrir ofan sem er 250cc hjólið og eru nokkur slík þegar komin í umferð. Að uppbyggingu er 250cc hjólið líkt stærri hjólinu, stellið, stærð, útlit og þyngd, allt er þetta svipað. Auðveldast er að greina milli hjólanna eftir litnum en 250cc hjólið er rautt, 280cc hjólið er blátt og 300 hjólið er í sérlega fallegum gráum og krómuðum tónum og hefur heimsmeistarinn Adam Raga haft hönd í bagga með þróun þess hjóls. Hjólin eru með vatnskældar tvígengisvélar og hafa lítinn og nettan bensíntank falinn inni í stellinu og tekur hann einungis þrjá lítra af eldsneyti. Hins vegar eru vélarnar mjög eyðslugrannar og þótt ekki séu fyrir hendi nákvæmar eyðslutölur má segja að tankurinn dugi vel á þriðju klukkustund í akstri. Bremsurnar eru til fyrirmyndar, léttar en skila mikilli virkni. Sama má segja um eldsneytisgjöfina, hún er afar létt og þarf aðeins litla hreyfingu til að fá hjólið til að vinna. Munið að nákvæmni er hér lykilatriðið. Glussakúplingin var sömuleiðis fín og skiptir það ekki litlu máli þar sem maður notar kúplinguna rosalega mikið í tæknilega erfiðum þrautum t.d. þegar maður stoppar uppi á kletti og heldur jafnvæginu á meðan maður finnur næstu aksturslínu og skýtur sér svo fram af með því að nota nákvæma samhæfingu milli jafnvægis, bensíngjafar og kúplingar. Reyndar voru einhver vandræði með eitt hjólið, kúplingin fór að slíta illa á tímabili, en ekki er gott að segja nákvæmlega hvað olli þeirri truflun. Eftir að hafa spurst fyrir hjá GasGas-keppnisliðinu í Bretlandi var okkur bent á að mögulega þyrfti að skipta út vökvanum. Lítið mál en rétt að geta þess.

Gírarnir eru sex

Það kemur á óvart að klifurhjól hafi sex gíra, ekki satt? En þeim er raðað þannig upp að lítill munur er á fyrsta upp í fjórða gír þar sem hraðasviðið sem ekið er á í erfiðum þrautum er frekar lítið. Hins vegar er svo stórt stökk frá fjórða og upp í fimmta og sjötta gír en þeir bjóða upp á mun meiri hraða, u.þ.b. 80 km, og eru tilvaldir til að ferja hjólið milli staða, frá einu fjallagilinu í annað.
Hjólið er nokkuð stíft í gegnum gírana en maður þarf bara að kúpla vel og skipta ákveðið.
Nýju hjólin koma með ýmsum flottum búnaði. Má þar nefna aldeilis frábært stýri, ágætis ljósabúnað og hraðamæli sem sýnir ýmsar upplýsingar, s.s. vegalengd og tíma sem ekið er. En hvar er sætið á hjólinu? Hvergi. Klifurhjólamenn standa allan daginn, enginn tími né aðstæður til að setjast niður. Góð æfing fyrir fætur og bakvöðva. Dekkin eru með breiðum gripfleti og úr einstaklega mjúku gúmmíi og er loftþrýstingur einungis um 6 pund. Silkimjúkt vinnslusvið vélarinnar þýðir að dekkin spóla ekki, heldur líma sig föst við jarðveginn og gerir það hjólinu kleift að klifra upp aldeilis ótúlegan bratta og ófærur. Og það besta? Öll þessi mýkt og léttleiki þýðir að hjólið skilur vart eftir sig nein ummerki, jafnvel í mjúkum farvegi. Ótrúlegt en satt. Við ókum hjólunum til skiptis yfir hinar ýmsu þrautir, allt að sjálfsögðu fjarri grónu landi. Menn voru misjafnlega fljótir að ná tökum á gripunum og tóku sumir stórar byltur í grjótinu áður en þeir fóru að gera sér grein fyrir virkni hjólanna. Við skulum ekki nefna nein nöfn í því samhengi en segjum bara sem svo að þótt menn séu margfaldir Íslandsmeistarar í motocrossi sé ekki sjálfgefið að þeir geti klifið snarbrattan klett úr kyrrstöðu. 

Mismunandi aksturseiginleikar

Þótt hjólin séu að stærstum hluta eins uppbyggð hegða þau sér æði ólíkt í akstri. 300cc hjólið er t.a.m. mjög ólíkt 250cc hjólinu. Í bleytu þar sem grip skortir ber stóra hjólið af. Það hefur gríðarlega mikið tog og vinnur best í 3. og 4. gír. 300cc hjólið er jafnþungt 250cc hjólinu í kg talið en þar sem vélin í 300cc hjólinu er stærri finnst manni það hjól virka örlítið stærra. 250cc hjólið hefur mikla vinnslu neðst í aflkúrfunni. Blautir klettar, brattar brekkur, árfarvegir og drulla eru kjörlendi 300cc hjólsins. Þegar nóg er af gripi, aksturslínur eru mjög þröngar og menn eru að hoppa eldsnöggt upp á grjót er 250cc hjólið mest viðeigandi. Segja má að 280cc hjólið sé þarna mitt á milli, hvergi best en gerir allt vel, mjög vel. 

Að lokum

Þetta er einfalt, sama hvert þessara hjóla þú kaupir – þú verður ekki fyrir vonbrigðum. 250cc hjólið er fyrir alla og hentar byrjendum vel. Svo mjúkt en kemst samt ótrúlega mikið. Það fyrirgefur ökumanninum einnig mest fyrir mistök í akstri. 280cc og 300cc hjólin eru að flestu leyti eins, ljúf og létt, en toga þó hraustlegar og henta betur þeim sem eru komnir aðeins lengra, vita hvað þeir eru að gera og vilja meira en 250cc hjólið getur.
Hjólin fást í JHM sport og vegna hagstæðrar gengisþróunar hafa þau verið boðin á fínu verði. 250cc hjólið kostar 580 þúsund (staðgreiðsluverð og skráning innifalin í verðinu), og 280cc og 300cc hjólin kosta 595 þúsund.

ÞK

moto@mbl.is  

morgunblaðið 20.5.2005

Ættarmót mótorhjólamannsins

Það var árið 1905, 19. júní nánar tiltekið, að maður að nafni Þorkell Clemenz flutti fyrsta mótorhjólið til íslands. Af því tilefni ætla bifhjólamenn landsins að koma saman í Skagafirði um þjóðhátíðarhelgina og fagna þessum merka áfanga. Mótorhjólaæði hefur gripið um sig á Sauðárkróki.

Það eru fjórtán mótorhjólasamtök sem koma að hátíðinni í samstarfi við Vélhjólaklúbb Skagafjarðar. Heilmikið stendur til, eins og gefur að skilja, og eru það tveir stórir atburðir sem vekja hyað mesta athygli. Sá fyrri er sameiginleg hópkeyrsla frá Varmahlíð til Sauðárkróks að kvöldi 16. júní sem  markar upphaf hátíðarinnar. Hinn seinni er svo á lokadeginum, er afhjúpaður verður minnisvarði um þá sem látist hafa í bifhjólaslysum.
Maðurinn á bak við hátíðina er Hjörtur L. Jónsson. Hann fékk hugdettu um að hrinda slíkri hátíð í framkvæmd og lét bara verða af því að eigin sögn. „Ég fæ stundum brjálaðar hugmyndir og ef þær eru nógu brjálaðar reyni ég að framkvæma þær.
Þannig byrjaði Enduro-ið á íslandi og þannig byrjaði Mótorhjólakvartmílan árið 1989," segir Hjörtur en keppnirnar sem hann vísar til eru vel þekktar innan torfæruhjólaheimsins.

Mótorhjólinu til heiðurs

„Hugmyndin var upphaflega sú að koma saman á einhverju tjaldsvæðinu og halda upp á 100 ára afmæli mótorhjólsins á Íslandi," segir Hjörtur. „En til þess að allir geti fengið eitthvað fyrir sinn snúð eru líka alls kyns atburðir á dagskrá, bæði fyrir götuhjól og torfæruhjól. Vélhjólafélag Skagafjarðar ætlar að halda utan um aksturskeppnirnar sem verða aðallega fyrir torfæruhjólin." Hjörtur ítrekar að þær keppnisgreinar sem keppt er í séu ekki hluti af þeim greinum sem keppt er í til íslandsmeistara yfir allt sumarið. „Þetta er eingöngu til gamans gert og mótorhjólinu til heiðurs. Hátíðin hefur verið kölluð ættarmót mótorhjólamannsins og er því aðaláherslan lögð á samveru og skemmtun."
Hjálmar segir að hátíðin sé fjölskylduhátíð. „Það verður engin kvölddagskrá skipulögð enda kemur slík dagskrá, svo sem böll og tónleikar, sterk inn hjá landsmótí Sniglanna sem er haldin hálfum mánuði síðar. Við leggjum allt upp úr því að hafa hátíðina eins fjölskylduvæna og hægt er. Það er svo þegjandi samkomulag meðal allra bifhjólaklúbba að þeir eru ekki með neina dagskrá hjá sér þessa helgi."

Mótorhjólaæði á Sauðárkróki

Fjölmargir klúbbar eru starfræktir um landið allt en þeir þekktustu eru Vélhjólaíþróttaklúbburinn (VÍK) og Sniglarnir. En þó svo að klúbbarnir séu margir eru félagsmennirnir nánast.  undanteknfngarlaust í fleiri en einum klúbbi. „Einn sem ég talaði við um daginn sagðist vera í sjö klúbbum. Við búumst þó við þónokkrum fjölda, aldrei færri en 500, en ef gestirnir verða mikið fleiri en tvö þúsund lendum við sjálfsagt í vandræðum," segir Hjörtur sem sjálfur er meðlimur í  Sniglunum.  Hátíðin verður á Sauðárkróki eins og fyrr segir og eru heimamenn þar í skýjunum yfir að fá mótorhjólamenn landsins í heimsókn til sín. Segja má að háffgert mótorhjólaæði hafi gripið
um sig en bæði sveitarstjórinn og formaður bæjarstjómar hafa fest kaup á mótorhjóli í tílefni hátíðarinnar. „Jú, sveitarstjórinn okkar, Ársæll Guðmundsson, lét gamlan draum rætast og fékk sér mótorhjól," segir Áskell Heiðar Ásgeirsson, sviðsstjóri í Ráðhúsinu á Sauðárkrókí. „Við héldum tvö glæsileg landsmót ungmennafélaganna í fyrra og sýndum þá að við getum tekið á mótí þónokkrum  fjölda af fjölskyldufólki og haldið hér glæsilega hátíð. Vonandi verður þetta í þeim anda. Svo er vonandi að við náum að rugla saman reitum okkar í kringum þjóðhátíðarhöld okkar."

Nóg að gera 

„Dagskráin er nokkurn veginn klár," segir Hjörtur. „Það eina sem er enn í vinnslu er gerð minnisvarðans. Búið er að hanna hann og menn eru tílbúnir að vinna nánast frítt en það vantar enn fjármagn tíl að kaupa efhið. Það vantar enn styrktaraðila tíl þess." Auk þess að dagskráin er smekkfull af torfærukeppnum og öðru slíku verður nóg um að vera fyrir alla fjölskylduna. Á  laugardeginum verður til að mynda heilmikil dagskrá á íþróttavellinum, til að mynda mótorhjólamannafótboltí. Reglurnar í þeirri íþrótt líkjast á engan hátt hefðbundnum  knattspyrnureglum. Tjaldsvæði verður boðið endurgjaldslaust fyrir mótsgesti í boði sveitarfélagsins.

eirikurst@dv.is
DagblaðiðVísir 19.04.2005 

*Tían breytti aðeins greininni frá frumgreininni Þar sem Nafn Hjartar L J. var ekki rétt skrifað inn í greinina.
en þar var hann skrifaður inn sem Hjálmar.