Þrefalt fleiri hjólaslys

•  20-30 sinnum líklegra að mótorhjólamaður látist í umferðinni en ökumaður bíls

•  Á árunum 2003 til 2007 urðu 842 mótorhjólaslys og níu ökumenn biðu bana

Undanfarnar vikur hafa borist nokkrar fréttir af slysum á mótorhjólum og fyrir rúmlega viku varð hörmulegt banaslys á Hringbraut í Reykjavík.

 Þótt mótorhjól séu aðeins lítill hluti af ökutækjum í umferðinni eru dauðaslys ökumanna mótorhjóla töluvert algeng og mun algengari en fjöldi hjólanna  ætti að gefa tilefni til. Samkvæmt erlendum rannsóknum er 20-30 sinnum líklegra að  mótorhjólamaður látist í umferðinni en ökumaður bíls.

Karlar slasast og deyja

Í lokaritgerð Kristrúnar Guðmundsdóttur og Ragnheiðar Erlu Eiríksdóttur til BS-prófs í hjúkrunarfræði er nýju ljósi varpað á slysatíðni, eðli og alvarleika mótorhjólaslysa. Við rannsóknina
studdust þær við upplýsingar frá Landspítalanum auk upplýsinga frá Umferðarstofu og  rannsóknarnefnd umferðarslysa. Rannsóknin sýndi fram á að alls urðu 842 mótorhjólaslys á árunum 2003-2007 en það jafngildir rúmlega þreföldun á einungis fimm ára tímabili.
Alls leituðu 777 til Landspítala vegna slysa og þar af voru 105 lagðir inn. Slysin urðu alvarlegri eftir því sem leið á tímabilið og varð um helmingsaukning á miklum, alvarlegum og lífshættulegum áverkum.
Á þessu tímabili urðu níu banaslys á mótorhjólum og var hraðakstur meginorsök í sex tilvikum  af níu. Í öllum tilvikum voru það karlmenn sem létust og í 90% allra slysa voru karlmenn undir stýri. Þetta er svipað hlutfall og þekkist í útlöndum.
 Í 62% tilvika urðu slysin á þungum bifhjólum, í 26% tilvika á torfæruhjólum og í 15% tilvika á léttum bifhjólum

Tíðust slys hjá 15-16 ára 

Meðal þeirra niðurstaðna sem koma mest á óvart í ritgerð þeirra Kristrúnar og Ragnheiðar er hversu algeng slys eru hjá ungum ökumönnum, þ.e. ungum piltum. Algengasti aldur þeirra sem urðu fyrir slysum var 15 og 16 ára en aldurshópurinn 21 til 30 ára lenti tíðast í mótorhjólaslysi.
  Í rannsókninni er bent á að starfsfólk Barnaspítala Hringsins hafi miklar áhyggjur af slysum hjá börnum sem leika sér á mótorhjólum og finnst sem nánustu aðstandendur þeirra hunsi eða þekki ekki þær hættur eða afleiðingar sem slys geta haft í för með sér. „Á meðal þess sem kom á óvart við gerð þessarar rannsóknar var hversu ung börnin sem slösuðust við mótorhjólaakstur voru en í rannsóknarúrtakinu var eitt barn sjö ára gamalt og tvö börn 10 ára,“ segir í ritgerðinni.

Morgunblaðið 31.07.2009

Fákaferðir á Fjöllum

Hvað gera ferðamaður sem hefur gaman af því að hjóla og mótorhjólamaður sem hefur yndi af því aðferðast? Þeir taka saman höndum og setja á laggirnar ferðaskrifstofu sem sérhæfir sig í ferðamennsku á mótorhjólum. Það gerðu alltént bræðurnir Sverrir og Haukur Þorsteinssynir hjá Blue Mountain Adventure Tours, nýlegu fyrirtæki sem hefur sérstöðu í ferðaþjónustu á Íslandi. Grunnurinn í starfi ferðaskrifstofunnar er að skipuleggja mótorhjólaferðir um landið og þegar hún efndi til hópferðar í Landmannalaugar á dögunum þurfti ekki að segja Árna Sæberg, ljósmyndara Morgunblaðsins, það tvisvar. Hann skellti sér með. 

Sverrir stofnaði Blue Mountain fyrir þremur árum ásamt eiginkonu sinni, Herdísi Jónsdóttur, en fyrsta starfsár ferðaskrifstofunnar var í fyrra. Starfsemin var þá einkum sniðin að þörfum erlendra ferðamanna. „Þetta fór ágætlega af stað í fyrrasumar en í vetur komuHaukur og eiginkona hans, Theodóra Björk Heimisdóttir, inn í fyrirtækið með okkur. Þá ákváðum við að gera starfsemina sýnilegri, auka breiddina og koma okkur upp almennilegri aðstöðu,“segir Sverrir  en Blue Mountain er til húsa í Rofabæ 9 í Reykjavík.

 Framsækið fyrirtæki 

Bræðurnir segja Blue Mountain framsækið fyrirtæki sem leggi sig fram við öll verkefni, stór sem smá og bjóði uppá fjölbreytta þjónustu tengda mótorhjólum og annarri ferðamennsku. Farið er í styttri og lengri ferðir um landið, frá sólarhring og upp í viku. Hámarksfjöldi í hverri ferð er átta manns og bíll fer í humátt á eftir hópnum. „Það er nauðsynlegt til að geyma búnað og vistir, auk þess sem menn geta þurft að hvíla lúin bein. Flestir útlendingar sem leita til okkar hafa mikla reynslu af hjólum en oftar en ekki bara á malbiki. Malarvegirnir eru því talsverð viðbrigði.“
  Blue Mountain er ekki bara ferðaskrifstofa, bræðurnir reka einnig verslun og verkstæði í Rofabænum. Sérhæfa sig í vörum sem aðrir eru ekki með, t.d. dekkjum á ferðahjól. Þá er Blue Mountain með útleigu mótorhjóla ásamt kennslu í motocrossi, enduro o.fl.
  Spurðir hvaðan ferðadellan komi svara bræðurnir einum rómi: „Þetta er allt pabba að kenna.“ Faðir þeirra, Þorsteinn Hjaltason,  Dossi, er gamall frumkvöðull í ferðamennsku á Íslandi og mun hafa smitað syni sína fjóra af bakteríunni. Grunur leikur á að þeir hafi smitað hann til baka, en Þorsteinn keypti sitt fyrsta mótorhjól 63 ára gamall. Nú, tíu árum síðar, er hann kominn á nýjan Harley. Mótorhjól og náttúra eiga ekki samleið í huga allra en bræðurnir leggja áherslu á, að þeir séu náttúruunnendur sem ferðist um landið sitt með virðingu og aðdáun. „Við ökum ekki utan vega eða slóða og skiljum ekki eftir okkur ummerki þar sem við höfum verið. Gerist þess þörf lögum við eftir okkur hjólförin,“ segir Haukur og bætir við að mengun og skemmdir af þeirra völdum sé mun minni en af völdum trukkanna sem flytja erlenda ferðamenn á fjöll.

Náttúra, álfar og tröll 

  Sverrir segir ferðir á vegum Blue Mountain ekki bara snúast um hjól. Þvert á móti snúist þær ekki síður um mat, náttúru, álfa, tröll og sögu landsins. Sverrir lauk MBA-námi frá HR í vor og hefur fjölbreytta menntun á bakinu, er m.a. menntaður matreiðslumaður og lætur sig ekki muna um að töfra fram dýrindis málsverði fyrir samreiðarfólk sitt, kvölds og morgna. „Í mínum huga snýst þetta fyrst og fremst um að hitta fólk og njóta lífsins. Gera sér glaðan dag. Það er ekkert skemmtilegra en að sjá brosið á vörum fólksins eftir velheppnaða ferð.“ 

Hann segir viðbrögðin hafa farið fram úr væntingum. „Fólk hefur upp til hópa verið mjög ánægt með þjónustuna og upplifunina í heild. Þannig vildi einn þýskur viðskiptahópur skila afslættinum sem við veittum honum. Svo ánægður var hann,“ segir Sverrir en bætir við að hann hafi ekki tekið við fénu. „Samningur er samningur.“ 

Morgunblaðið 28 júni 2009

Ljósmyndir: Árni Sæberg

saeberg@mbl.is

Texti: Orri Páll Ormarsson

orri@mbl.is