5.2.70

Eldingu lostnir 1968


ELDINGU LOSTNIR..



Vélhjólaklúbburinn Elding hefur starfað í liðlega 7 ár. í klúbbmum fá ökumenn vélhjóla fræðslu um umferðarmál og einnig hafa þeir aðstöðu til að gera við hjól sín. Að sögn lögreglunnar hefur ástandið í umferðinni hvað varðar stráka á vélhjólum, batnað að mun síðan klúbburinn hóf starfsemi sína, enda veitir hann meðlimum nokkuð aðhald hvað viðvíkur skynsamlegum akstri í umferðinni og einnig
skapar hann eins konar stéttar vitund hjá þeim. Klúbburinn starfar á vegum Æskulýðsráðs Reykjavíkur og hefur Jón Pálsson haft umsjón með starfsemi hans. I viðtali við blaðið skýrði Jón frá stofnun og starfsemi klúbbsins og fer viðtalið hér á eftir.
„Hver voru tildrögin að stofnun klúbbsins?"
„Tildrögin voru með nokkuð einkennilegum hætti. Það varð mikið slys í Kleppsholtinu, þannig að tveir drengir voru á vélhjóli, óku glannalega. svo dauðaslys hlauzt af.   Nokkru seinna fékk tómstundaþáttur útvarpsins bréf, sem fjallaði um það, hvort enginn aðili annaðist fræðslu varðandi akstur vélhjóla, eða hvort til væri félagsskapur í því sambandi. Svo reyndist ekki og við athugun kom í ljós að grundvöllur var fyrir slíka starfsemi. Upp úr  því stofnaði ég þennan klúbb ásamt Sigurði Ágústssyni, á vegum Æskulýðsráðs og lögreglunnar í nóvember 1960. Það voru á milli 30 og 40 strákar sem gengu í klúbbinn við stofnun hans. Klúbburinn hefur starfað æ síðan, vetur og sumar.
..Hvert er markmið klúbbsins?"
 „Markmið klúbbsins hefur frá upphafi verið: Að koma á föstum skemmti. og fræðslukvöldum, þar sem eigendum og verðandi eigendum vélhjóla, gefst kostur á að koma saman og ræða áhuga mál sín.
Af efna til fræðslu um umferðarmál.
Að fá hentugt æfingasvæði og koma á þroskandi æfingum í akstri á vélhjólum.
Að gefa klúbbfélögum kost á að vinna að viðgerðum á hjólum sín um.
Að efna til hæfnisprófa í umferðarreglum, aksturshæfni og meðferð vélhjóla.
Að efna til ferðalaga.
„Hvað eru margir meðlimir í klúbbnum nú"?
,,í klúbbnum eru skráðir að jafnaði um 60 og 70 strákar. Þeir koma í klúbbinn 15 ára, en svo fá þeir bílpróf 17 ára og hverfa þá úr klúbbnum. „Hvar hefur klúbburinn aðsetur sitt?"
Jón Pálsson
Hann hefur aðsetur í Golfskálanum gamla, og þar eru haldnir fundir á fimmtudagskvöldum. Þar er einnig smáviðgerðarverkstæði, þar sem piltarnir hafa aðstöðu til að gera við hjól sín. Verkstæðisformaðurinn er einn af meðlimum klúbbsins,  Steingrímur Jónsson. Við höfum verið að berjast fyrir því að fá æfingasvæði fyrir klúbbinn en það hefur gengið mjög erfiðlega og það er eins og þetta málefni finni ekki hljómgrunn hjá borgar yfirvöldunum. Við höfum að vísu verið nokkuð uppi í Rauðhólum, eir*það er friðlýst land og má lítið gera þar. Þá höfum við einn ig verið með æfingaþrautir sem við höfum reynt að útfæra á vor in. Síðastliðið haust vorum við með góðaksturskeppni og þar felldum við inn þessar þrautir. Á sumrin hafa strákarnir farið nokkuð í útilegur og höfum við Sigurður farið með þeim um Reykjanesið í kynnisferðir. Það, sem klúbburinn lagði mikla áherzlu á, fyrir nokkrum fellssveit sem háð eru þessum ákvæðum.
„. Það, sem klúbburinn lagði mikla áherzlu á, fyrir nokkrum árum var, að framkvæmd væri einhver kennsla fyrir þá sem ætla að taka próf á vélhjól. Umferðin er orðin það mikil, að ekki er forsvaranlegt að láta pilta fara út í umferðina án þess að fá undirstöðu varðandi okkar umferðarlög. Var þetta rætt af hálfu klúbbsins við lögreglustjórann í Reykjavík. Tók hann þessu máli vel og ákvað að enginn færi í próf hjá bifreiðaeftirlitinu, sem ekki hefði skilríki frá Eldingu þess efnis að hann hefði lokið ákveðnu undirbúningsnámskeiði. Þessi námskeið erum við búnir að vera með síðan síðla sumars 1966 og fram á þennan dag og hafa um 180 piltar farið í próf hjá okkur. Það eru Reykjavík, Kópavogur, Seltjarnarnes og Mosfellssveit sem háð eru þessum ákvæðum.


„Hvað fer fram á fundum klúbbsins?"
„Við erum með leiktæki í Golfskálanum og höldum fundi á hverjum fimmtudegi. Annan hvern fimmtudag höfum við kvikmyndasýningar. Við reynum þá að ná í umferðarmyndir, aksturs myndir og fræðslumyndir um umferðina, akstur í -íhálku o. fl. Við reynum á þennan hátt að hafa áhrif á strákana varðandi umferðina, og lögreglan segir að ástandið í þessum efnum sé mikið betra síðan Elding tók til starfa.
„Sækja piltarnir fundina vel"? 
„Á veturna meðan þeir eru í skóla, er ýmislegt, sem tefur og truflar, en yfirleitt mæta á fund
unum á milli 20 og 30 strákar".
,,Er starfsemi klúbbsins eitthvað styrkt fjárhagslega?
„Klúbburinn starfar á vegum Æskulýðsráðs og hefur ókeypis húsnæði og aðstöðu í Golfskálanum og leiðbeiningar á verkstæði eru greiddar af borgarsjóði.
„Svo við víkjum aftur að undirbúningi piltanna undir próf á vélhjól.
Hvernig fer sá undirbún ingur fram í smærri atriðum?"
 „Þegar piltarnir eru orðnir 15 ara, hafa þeir réttindi til að fara í próf. Þá koma þeir til okkar á Fríkirkjuveg 11 og fá æfingarheimild. Við skráum þá inn í undirbúning og látum þá um leið fá tilvísun til lögreglustjóra um það, að þeir séu búnir að koma til okkar og skrá sig, og að við munum annast að undirbúa þá undir próf, þannig að þeir megi fá bráðabirgðaæfingaheimild. Á þeim hálfa mánuði sem æfingaheimildin gildir, þá prófum við. þá. Þegar þeir hafa staðizt próf in hjá okkur fá þeir vottorð um að þeir hafi verið í undirbúnings námskeiði, og staðizt próf hjá okkur.
,,Eru. ekki margir sem taka próf árlega á vélhjól?"
„Árið sem leið og það sem af er þessu hafa um 180 tekið próf."
„Er skylda, að þeir sem akavélhjólum hafi hjálm?"
„Nei, það er ekki lagaskylda ennþá, en við erum að berjast fyrir því að svo verði. Hins vegar er skylda að þeir hafi hjálm er þeir taka ökuprófið á hjólin. Það er nauðsynlegt að allir sem aka vélhjólum hafi hjálm því það hefur komið í ljós að nokkur dauðaslys hafa orðið beinlínis vegna þessa að ökumenn hjólanna hafa ekki verið með hjálm. Í sumum tilfellunum er ljóst að hjálmurinn hefur bjargað lífi þeirra. Það ætti skilyrðislaust að setja þetta í lög.
 „Er ekki algengt að piltar aki vélhjólum án þess að hafa til þess réttindi?"
„Það er náttúrulega eitthvað um slíkt. Og það er sök foreldranna að leyfa þeim að vera með þessi tæki. Sérstaklega er slæmt að gefa unglingum vélhjól áður en þeir ná 15 ára aldri, því það er ætíð freistandi að vera með slík tæki í höndunum, og fá að nota þau. Einnig er  mikililvægt að lána ekki hjólin. Ef eitthvað kemur fyrir í slíku tilfelli eru þeir réttlausir. Einn varð t. d. fyrir 6000 króna
peningasekt fyrir skömmu, en hann hafði lánað hjólið og sá sem fékk það lánað varð valdur að skemmdum, og varð eigandinn að borga tjónið.
„Hefur komið til umtals að breyta aldurstakmarki varðandi réttindi til aksturs vélhjólum?"
„Nei, en hins vegar er mikið rætt v/n orku hjólanna. En hún var kominn út í öfgar. Piltar hér áttu hjól allt að 4,5 hestöflum, en lögin kváðu á um 1,5 hestafl. Þá var farinn millivegurinn, því miður vil ég segja, og var orka hjólanna takmörkuð við 2,5 hestöfl. Ég álít að hjól með 2,5 hestafla vél þoli ekki þau erfiðu akstursskilyrði sem hér eru, og skemmast hjólin því mjög fljótt, þannig að gjaldeyrislega séð borgar þetta sig ekki. Einnig ?r alltaf fyrir hendi sú hætta, að piitarnir fari út í að breyta vélum  hjóla sinna og geri þær sterkari. Ef að eftirlit lögreglunn ar er ekki nægjanlega mikið, þá er alls ekki gott að gefa þannig tilefni til lögbrota, að ástæðulausu. Hins vegar að takmarka aldurinn við 15 ár og hraðann við 45-50 km. tel ég mjög jákvætt, miðað við það, að þetta eru atvinnutæki fyrir fjölda
marga unglinga í löngu skólaleyfi.
„Nú gera unglingar mikið að því að tvímenna á vélhjólum. Hvað viltu segja um það?"
„Ég álít að skylda beri innflytjendur til að hafa sæti á vélhjól um þannig, að ekki sé hægt að tvímenna á þeim, því það er mikil freisting fyrir unglinga að tvímenna á hjólunum."

 Að lokum sagði Jón Pálsson að hann væri mjög ánægður með árangurinn af starfsemi klúbbsins og væri hann áreiðanlega til eflingar umferðarmenningunni. 
___________________________________________________________________
Svipmynd frá góðaksturskeppni. 

"Prýðilegur félagsskapur"



Elding hélt góðaksturskeppni fyrir ökuþóra vélhjóla í haust. Þátttakendur í keppninni voru margir og sigurvegari varð Árni Möller, ungur Reykvíkingur. Blaðamaður ræddi stutta stund við Árna:
,,Ert þú búinn að aka vélhjóli lengi?" 
„Nei, það er nú stutt síðan ég byrjaði, tók prófið í júní í sumar."
„Byrjaðir þú þá strax að starfa í Eldingu?"
 „Já, já".
„Hvernig er að þínum dómi aðstaðan sem þið hafið þar? ,,Hún er að mínum dómi ágæt. Þetta er prýðilegur félagsskapur".
„Telur þú að klúbburinn hafi jákvæð áhrif varðandi akstur pilta á bifhjólum?"
 ,,Já, tvímælalaust".
„Hvað kom til að þú vannst  þessa keppni, hafðirðu æft þig mikið í slíkum akstri? 
,,Nei, ekki vitund. Ég veit eiginlega ekki  vernig þetta varð. Mér datt þetta ekki í hug fyrr en mér var sagt þetta".
„Hvernig hjól átt þú Árni?"
 „Ég á Hondu".
„Notar þú hjálm, þegar þú ert á hjólinu?"
„Já, alltaf".
 „Hefur þig hent óhapp í akstri?"
„Nei, ja maður dettur svona við og við, en ég hef aldrei lent í neinu alvarlegu."

Alþýðublaðið
1.3.1968