Grímur Jónsson safnar gömlum mótorhjólum:

Menningarverðmæti fólgin í gömlum hjólum

Ég hef alltaf verið mikill safnari í mér og gömul mótorhjól eru bara einn angi af þvi. Það hefur hins vantað á að timinn sé nægur til að gera hjólin upp og lagfæra þau," segir Grímur Jónsson sem á merkilegt safn gamalla mótorhjóla.

 Eitt merkilegasta hjólið i safni Gríms er Henderson-hjól frá 1919. Hjólið eignaðist Grímur fyrir 30 árum en segist enn eiga langt í land með að gera það ökufært. „Þetta er skemmtilegt hjól og mér finnst líklegt að ég sé þriðji eigandinn að því. Það var nú tilviljun að ég rakst á það á sínum tíma hjá honum Inga í ruslinu. Hann fór á því um allar sveitir þegar hann vann sem rafvirki á sumrin. Sá sem átti hjólið fyrstur og flutti það hingað til lands var hins vegar maður að nafni Ingólfur Espholin," segir Grímur.
Meðal annarra merkra gripa í safni Gríms má nefna BSA frá 1946, Ariel frá 1945, Sarolan frá 1950 og Royal Enfield frá 1937. „Þetta eru forverarnir og auðvitað eru fólgin ákveðin menningarverðmæti í þeim. Ég er ansi hræddur um að margir góðir gripir hafi lent á haugunum í áranna rás," segir Grímur. Hvenær hið merka Henderson-mótorhjól Gríms kemst á götuna er óráðið. „Að gera upp forngripi sem þessa kostar mikla yfirlegu og það fer mikill tími í að útvega varahluti. Ég stefni á að klára Henderson-inn en hvenær það verður get ég ekki sagt um," segir Grímur Jónsson.

DV

1 febrúar  2000

es. 2020
Þess má geta að Henderson hjólið náði Grímur að klára og það án vafa merkilegasta mótorhjólið á Mótorhjólasafninu á Akureyri 

Hjón í Vélhjólafélagi gamlingja endursmíða mótorhjól:

Erum að gera upp Harley '31

Einar Ragnarsson er í Vélhjólafélagi gamlingja sem er félagsskapur þeirra sem aka á gömlum mótorhjólum og menn eru 34. Hann hefur ásamt konu sinni, Dagnýju Hlöðversdóttur, talsvert fengist við að gera upp gömul mótorhjól..

„Við höfum eitthvað komið nálægt þessu. Við erum búin að gera upp eina fjóra Harleya," segir Einar og á þar að sjálfsögðu við þá nafntoguðu mótorhjólategund, Harley Davidson.
„Við erum reyndar búin að selja þá alla aftur, en við erum með ein sex eða sjö gömul hjól sem við eigum eftir að gera upp. Elsta hjólið sem ég hef átt við er '31- módel af Harley. Ég held að elsta hjólið sem búið er að gera upp og sést hér á gótum sé af árgerðinni 1938, en það er breskt af gerðinni Ariel."
- Hvað um varahluti í svo gömul hjól? 
„Þetta er til víða, en það tekur bara tíma að finna þetta hér og þar um heiminn. Það er mest til af breskum hjólum og gott að fá í þau varahluti. Það er líka mikill áhugi í Bretlandi og þeir virðast halda þessu lengi við og framleiða enn varahluti í gömul hjól."
- Eru þá ekki víða til hjól á háaloftum og í skúrum sem eru að grotna niður?
„Eflaust eitthvað, annars er orðinn svo mikill áhugi á að gera þetta upp að ekki liggur mikið af þessu. Menn eru að sanka að sér hjólum til að gera upp. Maður er þó alltaf að heyra sögur af einhverjum gullgripum sem hefur verið fargað."
 - Hvað ertu að gera upp núna?
 „Það er Harley '31 og það er verið að sprauta á því tankinn, bretti og annað. Konan mín á reyndar þetta hjól. Svo er ég líka með BSA 1945 módel."

 -HKr.

DV

1.2.2000

Tætt um ísinn á mótorhjólum

 

Vinsælt að þeysa á Leirtjörn og Hafravatni

Ísakstur á mótorhjólum er vaxandi grein vetraríþrótta hér á landi og kunnugir telja að um 30% aukning hafi orðið á ári í þessu sporti síðastliðin fjögur ár. 

Reynir Jónsson er einn þeirra kappa sem stundar akstur á ís. Hann er búinn að koma sér upp nýju Kawasaki KX 250 mótorhjóli. Hann segir að líklega séu um 60 manns sem stundi þetta sport í dag á Reykjavíkursvæðinu. „Við höfum mest verið á Leirtjörn og Hafravatni að undanförnu. 

Um fyrri helgi voru 30 manns á laugardegi og 20 manns á sunnudegi." Reynir segist hins vegar ekkert nota mótorhjólið á götunum heldur einungis utan vega. 

Auk þess að vera á vötnum nýta menn harðfenni þegar það gefst. Mótorhjólamenn hafa keppt sín á milli við Reykjavík, á Pllinum á Akureyri, Mývatni og víðar. 

Eins og gefur að skilja dugar ekki að vera á venjulegum sumardekkjum í ísakstri. Flestir nota svokölluð Trelleborg-dekk sem eru með ílímdum karbídnöglum sem standa 1 sentímetra út úr dekkjunum. Þeir alhörðustu skrúfa einfaldlega skrúfur í dekkin, kannski 1.200 skrúfur í hvert dekk. -HKr. 

Dekk fyrir ísinn

 

Bæta við myndatexta

ÍSDEKK eru af ýmsum stærðum og gerðum. 

Í stuttu máli má skipta nagladekkjunum í tvennt; þau sem menn kaupa fullbúin og flestir nota og svo hin sem eru heimasmíðuð og oft æði skrautleg og gróf en gefa þeim mun meira grip á ísnum.

 Menn hafa ýmsar kenningar um hvernig best sé að búa til ísdekk en uppskriftin að ekta íslensku skrúfudekki samanstendur í grófum dráttum af heilum haug af stálboltum, 600–700 stykkjum sem þegar upp er staðið geta þyngt dekk um næstum 1,5 kíló! 

Venjulega eru miðlungshörð kubbadekk notuð til verksins og þar sem venjulegt kubbadekk hefur nærri 200 kubba og í stærstu kubbana eru oftast settir tveir stálboltar er ekki óeðlilegt að 350 bolta taki að negla hvert dekk. Svo er borvélin notuð til að bora lítið gat áður en boltarnir eru skrúfaðir í og festir með ró í annan endann. Ekki er óalgengt að menn lími boltana fasta í dekkin því oft eru átökin í akstrinum ansi mikil. 

Heimasmíðuð dekk eru ekki eins algeng á ísnum og þau sem maður kaupir tilbúin úti í næstu mótorhjólabúð enda er ansi tímafrekt að útbúa slíkt dekk. 

Tilbúin dekk (oftast Michelin og Trelleborg) hafa ekki eins stóra nagla en eru fantagóð og endast mönnum yfirleitt í nokkur ár. Það lætur nærri að verð á slíkum dekkjum sé nærri 60 þúsundum fyrir parið sem er ekki svo langt frá því sem kostar að búa til heimatilbúið skrúfudekk þegar allt er talið (efniskostnaður, vinna og bjór). 

Að lokum má svo nefna ísnáladekkin en þau hafa langar grannar nálar sem gefa geysilega mikið grip á ísnum og þyngja dekkin ekki mikið. Þegar ég segi mikið grip meina ég að það er svipað og þegar við ökum á góðu malbiki að sumri. Þessi dekk eru mjög algeng í keppnum en þola ekki akstur í möl og grjóti. ÞK

10 helstu mótorhjól aldarinnar á íslandi

- Að mati blaðamanns DV-bíla

Saga mótorhjólsins á íslandi er næstum jafngömul sögu bílsins. Fyrsta hjólið kom til landsins 20. júní árið 1905, réttu ári eftir komu fyrsta bílsins, og var það bílstjóri Thomsens-bílsins sem flutti það inn. Sá hét Þorkell Clemenz og hafði ekki verið sáttur við valið á bílnum þar sem hann var aflvana og bilaði mikið. Til að sýna fram á fleiri og betri kosti fyrir okkar erfiðu aðstæður flutti hann inn þetta mótorhjól og sótti um leið um einkaleyfi á nafni fyrir gripinn og

Alger dellukelling

Karen Gísladóttir var stigahæst í flokki mótorhjóla að 750 cc eftir sumarvertíðina í kvartmílu. Akstursíþróttafólk hélt glæsilegt lokahóf í Stapa s.l. laugardagskvöld, þar sem Karen fékk forláta verðlaunagripi afhenta fyrir góðan árangur

Byrjaði í sumar

 Þrjú kvartmílumót voru haldin í sumar og vann Karen helsta keppinaut sinn á tveimur mótum af þremur. „Ég byrjaði að æfa í sumar en er búin að keyra mótorhjól í nokkur ár", segir Karen. Þrátt fyrir að vera keppnismanneskja á mótorhjólum er Karen nýbúin að selja hjólið sitt en keyrir núna um á hjóli kærastans, Kawasaki ZX 600 R95.

Undirbúningurinn 

En hvernig undirbýr Karen sig fyrir mót? „Ég fer út á braut og reyni að taka almennilega af stað þannig að ég missi hjólið ekki útí spól. Ég æfi mig lfka stundum með því að vera fremsti maður á umferðaljósum og taka af stað", segir Karen og bætir við að það sé sennilega ekki heppileg æfingaraðferð en segir hana þó ekki vera mjög hættulega.

Konur á mótorhjólum

 Karen segist hafa verið eini kvenkynskeppandinn á öllum mótunum í sumar, að einu móti undanskyldu, en þá tók ein stúlka þátt auk hennar. „Ég vona að það verði meira af stelpum á mótunum næsta sumar", segir Karen. En hvers vegna eru svo fáar stelpur í þessu sporti? „Eg held að þetta sé af mörgum álitið vera karlasport, en við getum þetta alveg jafn vel og þeir", segir Karen ákveðin. Hún segist þó hafa orðið vör við aukinn áhuga hjá stelpum á akstursíþróttum „enda er alveg æðislegt að eiga hjól og fara út að keyra í góðum veðrum."

Strákarnir eru hvetjandi 

En hvernig taka strákamir því að kvenmaður sigri þá í kvartmílu? „Strákamir hafa tekið mér mjög vel og eru mjög hvetjandi. Kærastinn minn er líka á kafi í þessu, vann m.a. götuspyrnuna á Akureyri s.l. sumar.", segir Karen. Hún viðurkennir þó að hafa verið að guggna á þessu öllu saman um mitt sumarið en tekið sig saman í andlitinu og haldið áfram.

Góður félagsskapur 

Karen segir félagsskapinn sem myndast í kringum mótorhjólin vera mjög skemmtilegan. „Það myndast alltaf ákveðinn kjami sem hjólar og skemmtir sér saman", segir Karen og tekur fram að í slfkum félagsskap sé alls konar fólk.

Með bíladellu 

Karen eyðir tíma sínum í fleira en mótorhjólaakstur því hún segist vera forfallin bíladellumanneskja. „Ég hef líka áfiuga á likamsrækt, að vera með skemmtilegu fólki og á öllu sem viðkemur hjólum", segir Karen. Hún hefur líka fundið sér starf við hæfi því hún vinnur í varahlutadeild Heklu og unir hag sínum þar vel. „Eg er reyndar eina stelpan í þeirri deild en ég er alltaf að læra eitthvað nýtt í vinnunni og svo er félagsskapurinn lfka svo skemmtilegur", og aðspurð segist hún stefna að því að verða amma á mótorhjóli.

  Víkurfréttir
2.11.1999

Keyrður í klessu

Lífsreynslusaga Vignis Skúlasonar

Vogapilturinn Vignir Skúlason rekur þessa dagana fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur mál á hendur Olíufélaginu hf. og Vátryggingarfélagi íslands til heimtu skaðabóta vegna
líkamstjóns sem hann hlaut af völdum umferðarslyss sem hann lenti í þann 3. júní 1994 við Þyrilskálann í Hvalfirði.

Á leiðinni að selja hjólið

„Ég var á leiðinni á Akureyri á mótorhjólinu mínu með félaga minn Eyjólf Snædal Aðalsteinsson aftan á. Til móts við sóluskálann Þyril í Hvalfirðinum var pallbifreið úr gagnstæðri átt ekið yfir á öfugan vegarhelming og við skullum beint framan á honum. Ökumaður pallbifreiðarinnar hugðist fara fram úr bifreiðinni á undan sér og beygja síðan inn á bifreiðastæði Þyrils. Frá atburðinum sjálfum man ég ekkert en ég man eftir að hafa horft í gegnum hjálminn þar sem ég lá í vegkantinum, grafkyrr
með vinstri fótinn undir bakinu og hælinn undir höfðinu, og horfði á starfsstúlku Þyrils sem
var hjá mér þann óratíma sem það tók sjúkraflutningsmennina að komast á staðinn. Þá man ég að það
kom maður með teppi og breiddi yfir mig allan, hélt mig augljóslega dauðann. Ég þurfti að hafa mikið fyrir því að ýta því af mér," sagði Vignir.

Gífurlegt blóðtap og miklir áverkar

Vignir og Eyjólfur voru fluttur, með þyrlu Landhelgisgæslunnar, frá sjúkrahúsinu á Akranesi á Borgarspítalann þar sem skurðlæknamir Brynjólfur Jónsson og Jón Níelsson ásamt  æðaskurðlækninum Gunnari Gunnlaugssyni, framkvæmdu aðgerðir á honum alla nóttina. Í vottorði Brynjólfs, skurðlæknis, þann 11. júlí 1996 segir orðrétt. „Hann var augljóslega mikið slasaður með opin brot á fótlegg og lærlegg vinstra megin. Hann var með meðvitund en blæddi mjög mikið úr sárunum." Skömmu seinna í sama vottorði segir orðrétt „Skera þurfti inn í nárann til þess að stöðva blóðrás meðan leitað var eftir blæðandi æðum. Öll sárin á kálfum, læri og nára voru
skilin eftir opin. Vigni blæddi gífurlega og fékk hann samtals 74 einingar (37 lítra innskot blm.)af blóði fyrstu nóttina."

Andlega erfitt að geta ekki gert neitt sjálfur

„Ég var u.þ.b. viku á gjörgæslu, rúmliggjandi í mánuð og fimm mánuði samtals á sjúkrahúsi,
stöðugt í aðgerðum og á lyfjum. Fyrsta mánuðinn var ég sem lamaður og varð eitt flakandi
legusár á öllum stöðum sem snertu dýnuna. Eðlilega líkamlega starfssemi gat ég aðeins
framkvæmt með aðstoð hjúkrunarfólksins. Það var bæði líkamlega erfitt og andlega að geta
ekki gert neitt sjálfur."

Áfallahjálpin og þroskinn

„Áfallahjalpin á sjúkrahúsinu hjálpaði mér mikið. Eg get stutt fólk án þess að taka vandamál
þess inn á mig. Ég get gefið frá mér vegna þess hve ég trúi mikið á sjálfan mig. Mér finnst mér ég
hafa fulla stjórn á lífi mínu, vil láta gott af mér leiða og finnst hreinlega skilda mín að skila einhverju til lífsins - sem ákváð að leyfa mér að halda áfram þessu lífi. Ég held ég sé aðeins eldri en árin 23 segja til um."

Grensásdeildin bæði dásamleg og hræðileg

Það var stórt framfaraskref að vera fluttur á endurhæfingadeildina, Grensásdeildinni. Þar tók við ströng og kvalarfull endurhæfing innan um frábært starfsfólk og aðra sjúklinga, marga hverja í enn verri aðstöðu en ég. Eitt það sáraukafyllsta sem ég upplifði var að reyna að standa upp og reyna að ganga að nýju. Gífurlegur sársauki, æpandi sársauki. Það tók gríðarlangan tíma bara að geta staðið upp án þess að vilja æpa og gráta af sársauka."

Sökudólgurinn missti prófið

Ökumaður bifreiðarinnar sem ók í veg fyrir þá félaga missti ökuréttindin í eitt ár.
"Ég hef ósköp lítið við tjónvaldinn að segja. Hann var dæmdur í skilorðsbundið fangelsi fyrir
 gáleysislegan akstur, borgaði sekt upp á einhverja þúsundkalla  og missti skyrteinið í eitt ár.
Mín greiðsla fellst í skertri hreyfigetu og sjálfsímynd, skertum starfs- og frístundamöguleikum
og æviáskrift að sterkjum verkjalyfjum.  Kannski ekki alveg jafnt skipt en ég er viss  um að hvorugur vildi vera í sporum hins"

Átján ára með óðráðna framtíð

Vignir var átján ára þegar slysið gerðist,   mikill útivistar og vinnuþjarkur ásamt því að stunda nám við húsasmíði við Fjölbrautaskóla Suðurnesja.
Þegar ég útskrifaðist af sjúkrahúsinu fór ég og lauk bóklega þættinum í húsasmíðinni við FS, með þá vitneskju á bak- inu að ég myndi aldrei geta gert iðnina að ævistarfi . Alla mína æsku var ég mjög virkur, vann í fiski , fór á grásleppu með frænda mínum norður á Melrakkasléttu, vann í sveit , í slát-
urhúsi og við rækjuvinnslu á Kópaskeri og fiskvinnslu með skólagöngunni. Áhugamálin
voru skotfimi og skíðaiðkun sem ég stundaði eftir mætti og þvældist t.d. með hólkinn á rjúpna-
veiðar um allar trissur. Skólavistina borgaði ég með því að vinna í fiski eftir skóla og á
kvöldin. Þegar ég kom úr endurhæfingunni gerði ég mér ljóst að líf mitt yrði aldrei eins,
ekki minnsti möguleiki."

Svört skýrsla á framtíðina

Í dag er Vignir 23 ára gamall piltur sem veit ekki hvert skal haldið í lífinu en hefur haldið
sterkasta vopninu, viljanum. „Eg er mjög bjartsýnn á framtíðina, með ákveðnar hugmyndir og
viljann til að hrinda þeim í frarnkvæmd. Eins og hver annar á ég þó stundum í erfiðleikum með að sjá björtu hliðarnar á lífinu og fyllist reiði og eftirsjár, sérstaklega þegar ég les niður- stöður lækna á framtíðarhorfum mínum." í vottorði áðurnefnds Brynjólfs Jónssonar segir t.a.m. orðrétt „Ég tel að síðar á ævinni jafnvel innan fimm ára þurfi að koma til einhverra aðgerða á tám og rist vegna afleiðinga blóðrásartrufl- unarinnar. Hugsanlega þarf einnig að lagfæra ör í nára ogá
lærum síðar" og aðeins síðar, Ég tel ólíklegt að Vignir geti nokkum tíma unnið erfiðisvinnu
sem t.d. er fólgin í langvarandi stöðum, miklu álagi við gang eða burð og fleira. Ég tel tölu-
verðar líkur á að slitgigt sæki í hné, ökkla og ristarliði og jafnvel hné síðar á ævinni."

VÍS og Olíufélagið hf. fyrir Héraðsdóm Reykjavíkur

Að grunnendurhæfingunni lokinni fór Vignir hefðbundna leiðir til að kanna bótaréttindi sín og mögulega örorku. Núna, rúmlega 5 árum eftir slysið, er málssókn hans á hendur VÍS og
Olíufélaginu hf. á leið fyrir dóm. , Ég hafði litlar áhyggjur af þessu í upphafi, einbeitti mér að því að
komast aftur í lifenda tölu. Síðan hefur mikið vatn runnið til sjávar, ég hef farið margsinnis í
miska- og örorkumat. Fyrsta matið var 45% miski, sem ég enn veit ekki alveg hvað er, og 45% örorka. Ég var ekkert sérstaklega ánægður með það mat og stórbrá því næstum sex mánuðum síðar þegar VÍS hafnaði matinu. Síðasta matið hljómar upp á 40% miska og 60% örorku og verður barist um það fyrir rétti. VÍS gerði mér tilboð sem mér fannst hlægilegt og mér því nauðugur einn kostur að
stefna þeim fyrir dóm ásamt Olíufélaginu, tjónvaldurinn var starfsmaður þeirra, á fyrirtækisbíl að beygja inn á starfsstöð umboðsaðila þeirra. Hann var víst að dreifa safnkortum." Þú ert að sækja á fyrirtæekjarisa með sterka lögfrœðinga á sínum snærum, vönum svona málum. Hve stóra upphœð erum við að tala um? „Þetta er alveg rétt hjá þér. VÍS og lögmenn þeirra starfa við að berjast við liggjandi fólk, fólk sem á nóg með að hugsa um alla þá líkamlegu og andlegu annmarka sem slysfarir hafa sett á líf þeirra. Ég vil ekki nefna neinar upphæðir en ég get þó sagt að ég vildi heldur eiga húsasmíðina að ævistarfi og sækja þessa upphæð með vinnu minni en að þurfa að berjast við dómstóla, um hve mikill aumingi ég er, fyrir þeim."
Örlögin „Ég er forlagatrúar og trúi því að mér hafi verið ætlað að leiða eitt- hvað gott af mér á þessari jörð. Gagnvart slysinu þykir mér augljóst að mér var hreinlega ekki ætlað að fara þótt eflaust hefði það verið auðveldara. Ég lifði slysið sjálft af, ég lifði biðina eftir sjúkrabílnum af, ég lifði blóðmissinn af (ég dó í 3-4 mínútur á Borgaspítalanum en kom aftur), ég lifði legusárin af, ég lifði endurhæfinguna af og ég lifði ömurlegar framtíðarspár læknanna af og trúi enn á sjálfan mig. Tveir bræður móður minnar fórust af slysförum og ætt hennar fór illa út úr seinni heimsstyrjöldinni, ég held einhverjum hafi hreinlega fundist nóg komið af hörmungum. Eg trúi á illa og góða anda og trúi á æðri öfl. Enginn sem gengið hefur í gegn um það sem ég hef upplifað getur efast um tilvist annars og meira en okkur sjálf." Enginn getur skilið mínar aðstæður nema ég sjálfur „Ég held það sé ómögulegt öllum öðrum en mér sjálfum hvernig mér líður, nema þá væri fólki í Hkri aðstöðu. Ég er t.a.m dæmdur meiri öryrki en maður sem fengið hefur staurfót. Það var kraftaverk að ég hélt vinstri fætinum eins og hann brotnaði illa. Beinflísar voru teknar af slysavettvangi og og týndar úr fatnaði mínum á Borgar- spítalanum. Þar voru þær hreinsaðar, bein úr mjöðminni tekið, og öllu þessu var hrært saman og steypt í brotin.

Líkaminn þoldi ekki álagið

 Þremur árum eftir slysið hóf Vignir rekstur veiðibúðarinnar Veiðislóðar sem hann stofnaði í samvinnu við annan mann. Veiðislóð var draumur hans, áhugamálin og vinnan sameinuð á einn stað. Draumurinn gekk ekki upp. „Veiðislóð var draumur sem ég hrinti í framkvæmd aðeins of snemma. Ég er mjög stoltur af því að hafa verið frumkvöðull að rekstri veiðibúðar á Suðurnesjum og taldi að þama gæti ég starfað að áhugamáli mínu til framtíðar, ég komst aftur á móti að því líkami minn þoldi ekki álagið sem fylgdi verslunar- rekstrinum. Að því kom að ég komst hreinlega ekki fram úr rúminu og þurfti að hafa hækjurnar til stuðnings í búðinni. Að lokum voru ekki önnur ráð en að selja reksturinn."

 Bjartsýnn en brothættur 

„Ég stend uppi að lokum sáttur
við þetta allt saman og vil bara halda áfram lífi mínu. Ég hlakka til þegar málarekstrinum lýkur og trúi því að framtíð mín sé á viðskiptasviðinu. Þrátt fyrir að ég telji mig sterkari einstakling en ég var fyrir 3. júní 1994 þá er ég jafnframt brothættari og stundum hellist yfir mig vonleysi og sjálfsvorkunn.
Á morgunn er nýr dagur til að takast á við.

 Víkurfréttir 29.10.1999

http://timarit.is