20.6.70

Bjargar „fíber"- hjálmurínn lífí hans (1962)


Í morgun um klukkan 9 varð alvarlegt bifreiðaslys á Suðurlandsbraut móts við skrifstofubyggíngu   H. Ben. & Co., en þar varð hörkuárekstur milil bifreiðar og vespu-bifhjóls, og er talið næsta líklegt að bifhjólamaðurinn hefði látið Iífið á stundinni ef hann hefði ekki yeríð með hjálm á höfði. 
Eftir því sem lögreglan tjáði Vísi í morgun ar þetta þannig að, að maður að nafni Kristinn Helgason til  heimilis að Básenda 14 var á leið vestur Suðurlandsbraut á vespu-bifhjóli. Þegar hann var um
það bil að komast að mörkum Suðurlandsbrautar og Laugavegar, eða móts við hús nr. 4 við fyrrnefnda götu er Willys-Station bíll ekið þar þvert út á götuna og beint í veg fyrir manninn á bifhjólinu. Skipti það engum togum að bifhjólið lenti á vélarhúsi bílsins með þeim afleiðingum að sá sem á hjólinu var kastaðist í loft upp, yfir vélarhúsið án þess að koma við það og mun hafa flogið í loftinu um 10 metra unz hann skall niður á götuna. Sjúkrabíll og lögregla komu strax á vettvang og var Kristinn fluttur fyrst á slysavarðstofuna og að því búnu í Landakotsspítala, þar eð grunur leikur á að um höfuðkúpubrot kunni að vera að ræða. Var höggið svo mikið að stór dæld kom í hjálminn sem bifhjólsmaðurinn hafði á höfðinu og telur lögreglan nær óhugsandi, að Kristinn væri í tölu lifanda  manna nú ef hann hefði ekki haft hjálminn á höfðinu. Ekki varð þess vart við athugun á slysavarðstofunni að Kristinn væri brotinn, nema — og eins og að framan segir -  að grunur leikur á höfuðkúpubroti vegna einkenna sem komu fram á blæðingu. Var hann því strax fluttur í Landa  kotsspítala þar sem nánari rannsökn fer fram á meiðslum hans. Ökumaður bifreiðarinnar sem ók
í veg fyrir Kristin, kvaðst hafa séð til ferða hans áður en hann fór út á götuna. Telur hann að Kristinn hafi þá verið í það mikilli fjarlægð að sér hafi verið óhætt að fara út á götuna áður en hann bæri að, Kristinn hljóti því að hafa verið á mikilli ferð. Vespa Kristins er mikið skemmd eftir áreksturinn, en bíllinn lítið sem ekki.
Vísir 20.06.1962

7.5.70

Elding 1961


Á miðvikudagskvöldið fórum við að Lindargötu 50, þar sem Æskulýðsráð Reykjavíkurbæjar er til húsa, og sáum fljótlega, að við höfðum ekki farið húsavillt.  Fyrir utan var urmull af „skellinöðrum" og þegar inn var komið sáum við leðurjakka á fatasnögunum. 



Erindið var sem sé að mæta á fundi hjá Vélhjólaklúbbnum Elding, en hann hefur nýlega flutt bækistöðvar sínar frá Golfskálanum niður að Lindargötu og hefur nú fengið nýtt æfingasvæði í Rauðhólum.
Þessi vélhjólaklúbbur,sem er flestum kunnur síðan félagar úr honum sýndu listir sínar á sumardaginn fyrsta, er nýr af nálinni, stofnaður 17. nóvember í vetur og eru félagar hans nú um 50—60 talsins. Drengir eru á aldrinum 13—15 ára, en lögaldur til keyrslu vélhjóla er 14 ára. Er klúbburinn á vegum Æskulýðsráðs og Lögreglunnar og nýtur góðrar leiðsagnar Jóns Pálssonar, sem er löngu landsþekktur fyrir starf sitt í þágu tómstunda unglinga, og Sigurðar Ágústssonar, sern einna mest hefur beitt sér fyrir bættri umferðarmenningu, en annars stjórna drengirnir klúbbnum sjálfir, hafa, eígin stjórn og formann. Á miðvikudagskvöldum koma félagarnir saman og ræða ýmislegt í sambandi við starfsemina. Þegar við litum inn á fundinn sáum við að þeir undu sér vel við spil, bob, „darts" eða píluspil og auk þess glumdi músik í plötuspilara frá einu horninu. Þarna var líka mikið af ýmsum myndablöðum og bókum um vélhjól, og var mikið blaðað í þeim. Auðvitað var ekkert um annað talað en vélhjól og hávaði hæfilega mikill eins og við er að búast, þegar strákar á þessum aldri mæta saman í einum hóp og ræða áhugamál sín.


ÁHUGI Á HJÁLMUM.


Sigurður Ágústsson vár að segja strákunum frá slysi, sem varð nokkrum kvöldum áður, — og minnti þá á hvað hjálmar hefðu mikið að segja. — Hann sagði okkur, að það mál væri í miklum ólestri.
Aðeins tveir úr klúbbnum eiga hjálma, en þeir hjálmar, sem eru á boðstólum eru oft á tíðum svo litlir, að strákarnir gea ekki notað þá. Hefur klúbburinn mikinn áhuga á að fá eitthvert tryggingarfélagið í lið með sér og útvega því góðar tegundir af hjálmum á góðu verði. Tryggingarfélögin hafa líka sýnt starfsemi þessari mikinn áhuga og sjá hvers virði hún er, svo og umboðin Fálkinn og Vesturröst, sem veita fyrirtaks þjónustu, að því er Jón Pálsson tjáði okkur.  Hefur Ingi R. Þorsteinsson sýnt klúbbnum mikinn skilning, enda hefur hann flutt inn margvísleg efni í sambandi við tómstunda vinnu unglinga.
Við spurðum Jón Pálsson hvað væri mesta áhugarnál klúbbsins fyrir utan hjálmana.

LÆKKA ALDURSTAKMARIÐ.

— Við viljum lækka lög aldurinn úr 14 ár a niður í 13 ára sagði Jón. — Á þessum aldri hafa strákar
mestan áhuga á vélhiólum og þetta er geysimikið atvinnuspursmál, því að auðvelt er  fyrir þá að fá
sendisveinsstörf, ef þeir eiga eða kunna á vélhjól. Núverandi skilyrði fyrir að aka skellinöðrum eru
fyrir neðan allar hellur. Þeim er sagt að æfa sig í þrjár vikur, en ekki hver eigi að kenna þeim eða
hvar þeir eigi að fá leiðbeiningar. Úr þessu bætir klúbburinn mikið því að þar fá þeir ýmsar leiðbeiningar og fræðslu. — Svo er einnig unnið að því að þeir fái aðgang að vinnustofu, sagði Jón, þar sem þeir geta fengið gert við hjólin og leiðbeiningar um vélar undir hand leiðslu tæknilega sérfróðra manna. Að vísu fá þeir að kynnast þessu að nokkru, í kvikmyndum, sem sýndar eru í klúbbnum, en það er ekki nóg. — Hvað um sumarstarf semina?  Hún verður með svipuðu sniði og í vetur, en skipulagðar verða hópferðir, þótt það sé ekki ákveðið enn. Þetta verða sennilega stuttar ferðir, t.d. upp að Kolviðarhóli þar sem hægt er að nota vellina þar.
— Og ertu ekki ánægð ur með starfsemina?

BÆTIR UMFERÐA MENNINGU.

— Jú, það er enginn vafi á því að hún hefur rniklu hlutverki að gegna, ekki sízt í þá átt, að bæta
umferðamenninguna. Það er um að gera að fá þá nýja og kenna þeim frá byrjun. Þá eru þeir ekki
eins „villtir" og hafa ekki vanizt eigin akstursaðferðum. Við rákum okkur fljótlega á það í byrjun að
margir höfðu þeir ekki minnstu hugmynd um einföldustu hluti. Við leyfum þeim að „rasa" út á
æfingasvæðunurn, þá fá þeir nóg eftir nokkurn tíma. Það sjá allir að það er betra að láta þá ólmast um á þar meðan þeir eru að venjast, en að þeytast um göturnar. Svo venjast þeir á að taka tillit til annarra í umferðinni og hefur það sín áhrif þegar þeir læra á bíla. — Þeta stuðlar því áreiðanlega að bættri umferðarmenningu.

ÞUNG PRÓF.
Jón sýndi okkur svo próf, sem strákarnir taka í umferðarreglum. Þetta er mjög yfirgripsmikið próf og býsna þungt. Sagði Sigurður Agústsson líka að ýmsir mundu falla á því, sem væru að taka bílpróf, en  strákarnir gera prófinu góð skil og fá oftast yfir 9. Annars eru próf í klúbbnum í 3 stigum.
Það fyrsta er umferðarreglurnar og hafa um 20 —30 lokið því. Annað stigið er hæfnispróf og ýmsar
þrautir og það þriðja snýst um mótorfræði. Hafa engir tekið próf í 2. og 3. stigi enn sem komið er.
Formaður klúbbsins tilkynnti nú að fundurinn væri að hefjast og notuðum við tækifærið og röbb
uðum við hann. Hann heitir Símon Kjærnested, og er nemandi í 3. bekk Gagnfræðaskóla Austurbæjar. Hann vildi helzt sem minnst segja um formennskuna, en sagði að strákarnir væru iðnir við kolann og að allt gengi vel. Hann fékk áhuga á „nöðrum" fyrir nokkrum árum og var ekki lengi að verða sér út um eina. Hann sagði okkur að strákunum þætti gaman að keyra niður í bæ á eftir fundum.

ÞROSKAZT.

— Og finnsit ykkur ekki gaman að framleiða hávaða? — Jú, en ekki eins mikið og þegar við  byrjuðum fyrst, enda höfum við þroskazt víst heilmikið. — Annars er ekki ljóst hvaða hávaði er löglegur og það þyrfti eiginlega að fá hávaðamæli. Þá væri gaman að sjá lögguna standa á götuhornum og mæla hávaðann. — Og brjótið þið nokkuð umferðareglur? — Nei, en ég man eftir
því, þegar við vorum einu sinni að keyra ofan frá Golfskála og niður brekkuna hjá Þóroddsstöðum.
Einn keyrði öfugu megin og var víst að flýta sér heim og vildi stytta sér leið. — Jón skaut því inn í
að strákarnir væru hættir öllu svona löguðu, enda hefðu þeir þroskazt heilmikið síðan klúbburinn
hóf starfsemina. Og þá var komið að fundinum. Jón sagði okkur að á þeim hefði orðið mikil breyting. Fyrst voru strákarnir algerlega agalausir og var hávaðinn á fundunum svo ógurlegur, að ekki heyrðist mannsins mál. Í fyrstu formannskosningunni voru 32 mættir, en þegar telja átti atkvæðin kom í ljós, að þau voru 40 ! Sagði Jón þeim þá, að nú væri sá vandi risinn, að 8 fleiri atkvæði hefðu verið greidd en fundarmenn voru margir og yrði því að kjósa aftur. Strákarnir skildu ekkert í þessu og ætluðu að mögla, en féllust þó á tillöguna að lokum. — Svona nokkuð hefur ekki endurtekið sig, sagði Jón og stuðlar klúbburinn auk annars án efa mikið að félagsþroska.

* PASS!

Þegar formaðurinn hafði sett fundinn, ritari lesið fundargerð síðasta fundar og nýr félagi verið
hylltur með lófataki hófust umræðurnar. Hjálmarnir voru mikið á dagskrá og hvatti Sigurður
Ágústsson þá, sem efni hefðu á, að kaupa sér þá, en samt skyldu þeir allt af gæta sín vel á hjólunum og treysta þeim ekki í hvað sem er. Komu ýmsar gamansamar athugasemdir í hjálmumræðunum
og sagði einn fundarmanna að hann mælti með hjálmunum, ef þeir kostuðu ekki neitt. Annar sagði að hausinn væri helmingur af öllu hinu og að það borgaði sig því að verja hann vel og aðspurður kvaðst ritarinn vera búinn að fá leið á hjálmunum og segði pass, enda hefði hann aldrei dottið af skellinöðru. Þá benti einn á, að hjálmarnir væru auk annars mjög skemmtilegir og þægilegir.
Ýmislegt annað bar á góma, eins og legghlífar, sem einn sagði, að góðar væru til varnar því að
brennast ekki á púströrinu. En áróðursmaður NSU vélhjólategundar sagði að slíkt kæmi aldrei fyrir
á þeim.

KLAPPA, EF MED ÞARF.

Þá var mikið rætt um hvort skildi heldur selja kók eða sinalco á fundunum. Varaði einn ræðumanna við því, því að svo gæti farið, að allir fengju ekki nægju sína af gosi, þar sem gjaldkerinn hefði upp
lýst, að sjóðurinn væri þurausinn! En allir voru þeir vissir um að þetta mundi blessast einhvernveginn og samþykktu einróma að kaupa tvo kókkassa fyrir næsta fund. — Skyldi ágóði renna í verkfærasjóð, þótt einn vildi að neningunum yrði varið í poll, sem hægt væri að ,,sulla" í á hjólunum. Þá benti einn ræðumaður á það þýðingarmikla atriði að ekkert vit væri í að klappa fyrir öllu, sem sagt væri á fundunum. — Það nær ekki nokkurri átt, sagði ræðumaður. þið megið klappa þegar ykkur finnst eitthvað afburðasnjallt, en annars skuluð þið láta það algerlega eiga sig.
Þetta hefur þeim þótt snjallt, sagði Jói okkur, því að þeir klöppuðu allir. Fundinum var nú slitið og bjó nú öll hersingin sig til brottferðar. Leiðin lá niður í bær og bað Jón þá að hafa ekki hátt, þar eð
það væri orðið framorðið.
Sáum við seinast á eftir þeim, þar sem þeir brunuðu niður lindargötu.

Alþýðublaðið
 7 mai  1961