6.4.70

Galvaskir liðsmenn bifhjóladeildarinnar tilbúnir. (1965)

Frá æfingu vélhjóladeildar

Lögregluþjónar þurfa að vera tillitssamir, gætnir en ákveðnir 



Á KRINGLUMÝRARBRAUT rétt sunnan Miklubrautar hafa undanfarna morgna farið fram æfingar lögreglumanna á vélhjólum. Alls taka þátt í æfingunum 14 lögregluþjónar, og stjórnar  Sigurður Ágústsson, varðstjóri í um ferðardeild lögreglunnar æfingunum.

Er fréttamaður og ljósmyndari blaðsins komu á Kringlumýrarbraut í gærmorgun á níunda tímanum,
voru þar 7 lögregluþjónar að æfingum í glampandi sólskini á nýmalbikuðum veginum. Þar var komið fyrir gulum blikkdunkum og óku lögregluþjónarnir á milli þeirra eftir braut, sem myndaði 8. Ýmsir kynnu að halda, að þetta væri lítill vandi, en svo er hins vegar ekki. Allur hópurinn varð að gæta þess, að ekki yrði árekstur, þar sem þeir mættust í miðri brautinni, og sagði Sigurður Ágústsson okkur, að með þessu fengju lögregluþjónarnir ágæta æfingu í að taka' krappa beygju, bíða þess að brautin
fyrir framan þá yrði auð og halda síðan áfram á fullri ferð, á réttu augnabliki, alveg eins og þeir væru t.d. að koma að gatnamótum, þar sem gult ljós logaði og grænt væri að koma. Þetta veitti þeim einnig ágæta þjálfun í að sýna öðrum í umferðinni tillitssemi, vera gætnir, en þó ákveðnir.
    Að þessari æfingu lokinni var gulu dunkunum raðað eftir endilangri götunni með um það bil 10 metra millibili. Óku lögregluþjónarnir í fyrstu í einni röð hægt eftir götunni og á milli gulu merkjanna, svipað og þeir væru í svigi á skíðum. Beygjurnar voru mjög krappar og aðalvandinn sá, að halda jafnvæginu. Síðan var hraðinn aukinn að mun og- þá var auðvitað miklu erfiðara að komast hjá því að velta merkjunum um.
   Sigurður sagði okkur, að einn liður í æfingunum væri það, að vélhjólunum væri ekið í fylkingu með jöfnum hraða, og skipt væri um einfalda, tvöfalda eða þrefalda röð öðru hverju, og gengjuskiptingarnar ágætléga fyrir sig. Þá hefðu lögreglumenn einnig farið út fyrir bæinn og allt að því farið í fjallgöngu á vélhjólunum. Hefðu þeir haft af því mikið gagn.
  Sigurður Ágústsson sagði okkur, að umferðardeildin hefði tekið til starfa sem sérstök deild innan lögreglunnar vorið 1960. Síðan hefðu 7 til 8 vélhjól verið í notkun. Ekki hefði verið unnið á kvöldvöktum á vélhjólunum, en full ástæða væri þó til þess. Það hefði háð starfi umferðarlögreglunnar mikið, að ekki hefði verið auðvelt að fá menn til að starfa í lögreglunni. Með batnandi launum væri þó horfur á, að úr þessu mundi rætast á næstunni.
  Þegar við spurðum Sigurð að því, hversu gamla menn væri heppilegast að fá á vélhjólin, svaraði hann því til, að ekki væri unnt að dæma um það eftir aldri eingöngu. Að öðru jöfnu væri þó heppilegast, að ungir menn réðust til starfa hjá lögreglunni. Væri þá æskilegast, að fyrstu eitt til tvö árin væru þeir í götulögreglunni. Að þeirri reynslu fenginni yrðu þeir í vélhjóladeildinni um tveggja  til þriggja ára skeið. Lögregluþjónn á vélhjóli yrði á eigin spýtur að ráða fram úr margvíslegum  vandamálum í starfi sínu á hverjum degi. Þetta væri svo góður skóli fyrir unga lögregluþjóna, að þeir
yrðu að honura loknum fullkomlega færir til að gegna hvers konar öðrum störfum í þágu lögreglunnar.
Frá æfingu vélhjóladeildar
   Þýðingarmest af öllu væri þó það, að þeir sem gengju í vélhjóladeild væru menn, sem hefðu áhuga á sínu starfi, afköst þeirra yrðu alltaf mest. Þessum mönnum yrði að veita góða þjálfun,  þeir duglegir og ákveðnir, gætnir og hafa gott vald á tæki sínu. Afköst hvers einstaks manns og dugnaður skipti miklu máli fyrir embættið, ekki sízt vegna þess að vélhjólin eru rándýr. Nú kostaði nýtt vélhjól með talstöð nær fjórðungi milljónar króna.
   Þá sagði Sigurður okkur, að árangur æfinganna hefði verið mjög góður. Meðal þátttakenda væru þrír menn, sem enga reynslu hefðu haft. og hefðu þeir staðið sig með prýði. Þjálfun lögreglumannanna væri alger undirstaða þess, að þeir gætu rækt starf sitt vel, og hefði lögreglan hingað til verið mjög heppin með þá menn, sem á  vélhjólunum hafa starfað.
   Ekki væri þó einhlítt að þjálfa lögreglumennina í þvi að vera duglegir í að starfa fyrir lögregluna. Það yrði einnig að gæta þess, að þeirra eigið öryggi væri sem mest í umferðinni. Einn þýðingarmesti hluti þeirra æfinga, sem nú standa yfir væri einmitt það, að  lögreglumönnum væri kennt að aka þannig í hinni miklu umferð, að þeir væru ekki sjálfir í stöðugri lífshættu. Þeir yrðu að læra að fara rétt fram úr öðrum ökutækjum, vara sig á þeim sem á undan þeim æskju o. s. frv. Þegar við yfirgáfum Sigurð Ágústsson og hans menn, voru þeir að hvíla sig eftir  stöðugan akstur og æfingar í meira en klukkustund, þar sem sífellt var ekið hring eftir hring, hraðinn minnkaður og aukinn á víxl og keppzt við að framfylgja sem bezt fyrirmælum Sigurðar varðstjóra.

Morgunblaðið

6.04.1965

1.4.70

Hjálmurinn bjargaði piltinum

Hjálmurinn bjargaði piltinum tvímælalaust," sögðu sjónarvott ar, sem með skelfingu höfðu horft á pilt á skelli nöðru stingast fram af hjóli síhu beint á höfuðið á götuna, svo að í glumdi.

Pilturinn hafði komið akandi á bifhjóli sínu eftir Suðurlandsbraut Í gærdag um kl. 3, en á móts við hús nr. 4. rann hjólið í bleytu á malbikinu með ofangreindum afleiðingum. Allir, sem til sáu, voru ekki í minnsta vafa um, að pilturinn hlyti að vera stórslasaður. Slíkt högg þyldi enginn á höfuðið.
En ekki aldeilis! Að vísu hruflaðist pilturinn við fallið og hlaut einhverjar skrámur, en í höfðinu kenndi hann sér einskis meins, enda hafði hjálmurinn tekið höggið af.

Pilturinn var fluttur á slysavarðstofuna, en meiðsli hans reyndust ekki alvarleg. Nákvæmlega á sama stað varð árekstur fyrir átta árum, eða 20. júní 1962, og rákust þá saman bifreið og Vespuhjól, en bifhjólamaðurinn var með öryggishjálm, sem varð honum til lífs, því að hjálmurinn tók höggið af honum. Orkaði það ekki tvímælis um, hve mikil björg manninum var af hjálminum, þvi að stór dæld kom á hjálminn af högginu.- GP. —

http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=237362&pageId=3232843&lang=is&q=bifhj%F3lama%F0urinn

Vélhjólakynning í Keflavík

LAUGARDAGINN 7. apríl,1969  kl. 13, verður í Félagsbíói í Keflavík vélhjólakynning á vegum J.C. Suðurnes. Vélhjólaklúbburinn Ernir, sem var stofnaður í vetur, verður kynntur, sýndar verða kvikmyndir um akstur vélhjóla, svo sem keppnisakstur og akstur í umferð eða á víðavangi. Fulltrúi frá Bifreiðaeftirliti ríkisins veitir upplýsingar um öryggisbúnað og þaer reglur sem gilda um vélhjól.
 
Allir munu fá í hendur bækling sem inniheldur almenna umferðarfræðslu. Auk þess sem kynnt verður þjónusta við vélhjólaeigendur, þá munu vélhjólaumboð sýna vöru sína. Þessi vélhjólakynning er eitt af mörgum verkefnum, sem J.C. Suðurnes hefur unnið í vetur undir kjörorðinu
 „Eflum öryggi æskunnar". 
Aðgangseyrir að kynningunni er enginn.

Morgunblaðið 6.4.1969

31.3.70

„Mesta skömmin að þurfa að stíga með" (1965)


 Spjall við unga vélhjólaeigendur



Á góðviðrisdögum má oft líta fríða fylkingu ungra manna á vélhjólum taka stefnuna út fyrir borgarmörkin. Oft eru þeir um 40 saman, en í fararbroddi fer lögregluþjónn á bifhjóli. Þetta er skemmtileg sjón, og kannski ekki sízt fyrir þá sök, að allir eru piltarnir klæddir eins: Í svörtum leðurjökkum, leðurstígvélum og með hvíta, vígalega hjálma á höfði. Margur hefur staldrar við, horft á eftir piltunum og spurt sjálfan sig: Hvaða fuglar skyldu þetta nú vera?

Það eru félagar í vélhjólaklúbbnum Eldingu, sem hér um ræðir. Þegar við heimsóttum piltana á dögunum uppi í Golfskála, komumst við fljótt að raun um það, að starfsemi þeirra er hin merkilegasta. í Golfskálanum eiga þeir samastað — og þar hafa þeir búið sér myndarlegt verkstæði. Ráðunautar klúbbsins hafa verið frá upphafi Jón Pálsson og Sigurður Ágústsson og hefur klúbbnum vel farnazt undir þeirra foryztu.  Jón er fulltrúi Æskulýðsráðs o;g kemur málefnum piltanna á framfæri við það. Hann er alltaf nærstaddur þegar piltarnir koma saman og er boðinn og búinn til að veita þeim aðstoð sína. Sigurður hefur efnt til fræðslufunda fyrir piltana um umferðarmál og hann hefur farið með þá í ferðalög upp um sveitir.  Þegar okkur bar að garði eitt kvöld í vikunni, hittum við nokkra piltanna og Jón Pálsson. Jón segir okkur frá tildrögum að stofnun klúbbsins
Klúbburinn var stofnaður 19. nóvember 1960 og tildrög að stofnun hans voru í rauninni umferðaslys í Reykjavík, sem skapaðist vegna vankunnáttu unglinga, sem tvímenntu á kraftmiklu vélhjóli og óku af miklum glannaskap. Ég gerði þennan atburð að umtalsefni í Tómstundaþættinum, sem ég hafði þá með höndum í útvarpinu og fékk þrjá vélhjólaeigendur til að koma í þáttinn og ræða við mig. Ég spurði þá meðal annars, hvernig þeir fengju réttindi til að aka vélhjólum, oig þá kom margt undarlegt í ljós: Það var enga fræðslu um meðferð hjólanna hægt að fá, og ekkert æfingasvæði var fyrir hendi, þar sem þeir gátu æft sig að aka hjólunum. — Piltarnir urðu allir mjög hrifnir af þeirri hugmynd að setja á stofn klúbb vélhjólaeigenda og töldu, að slíkur klúbbur gæti gert mjöig mikið gagn, bæði fyrir umferðina og þá sjálfa, ef þeir gætu skapað sér aðstöðu til að gera við hjólin. Upp frá þessu fórum við Sigurður Ágústsson að, setja okkur í samband við vélhjólaeigend ur, sem við hittum á götu, og um síðir bauð Æskulýðsráð til stofnfundar vélhjólaklúbbs, sem hlaut nafnið Elding. Það var í nóvembermánuði 1960. Klúbburinn hefur starfað óslitið siðan, og er óhætt að sagja, að hann hafi komið mörgu góðu til leiðar. í þessu sambandi má geta þess, að milli umferðalögreglunnar og klúbbsins hefur alltaf verið mjög ánægjulegt samstarf. Piltarnir hafa oftsinnis lagt lögreglunni lið, til dæmis, þegar meiri háttar kappleikir hafa farið fram á Lauigardalsvellinum og þegar efnt hefur verið til keppni í góðakstri.
Í lögum Eldingar segir, að markmið klúbbsins sé sem hér segir:

  • Að koma á' föstum skemnili og fræðslukvöldum.
  • Efna til fræðslu um umferðarmál.
  • Gefa félögum kost á að vinna að viðgerð hjóla sinna.
  • Efna til hæfnisprófa. 
  • Efna til ferðalaga.
  • Fá hentugt æfingasvæði og koma á æfingum í akstri vélhjóla.

Hvað snertir fræðslukvöldin koma piltarnir saman hvert miðvikudagskvöld, og fer þá jafnan fram einhver fræðsla um umferð og umferðamál. Annað hvert miðvikudagskvöld eru sýndar kvikmyndir, og þá fyrst og fremst fræðslukvikmyndir um vélhjól og bíla. Yfirleitt er á fundunum rætt um það, sem efst er á baugi hverju sinni,  þannig er til dæmis á veturna rætt um það, hvað varast beri í hálkunni. Þá fá piltarnir oft heimsóknir sérfróðra manna, sem flytja erindi um umferðamál, og segir Jón okkur, að áhugi piltanna sé þá svo mikill, að heyra megi saumnál detta!
Piltarnir í Eldingu hafa komið sér upp myndarlegu verkstæði í Golfskálanum, þar sem þeir hafa góða aðstöðu til þess að gera við hjólin sín. Þannig geta þeir líka sparað drjúgan skilding. Verkstæðið er opið öll kvöld, en yfirumsjón með því hefur einn úr hópi piltanna, Egill Bjarnason. Hann er kallaður verkstæðisformaðurinn, og strákarnir seigja, að hann sé þúsundþjalasmiður og kunni ráð við öllu, sem lýtur að vélhjólum. Hæfnisæfingar hafa notið mikila vinsælda, en þær eru samkvæmt kerfi, sem sett hefur verið saman fyrir öll Norðurlönd. Einnig hafa piltarnir á takteinum sérstakt próf, þar sem eru um 30 spurningar, sem lúta að umferðinni, og er þannig tryggt, 'að engin meðlimur ryðgi í umferðareglunum. Jón bendir okkur réttilega á, að í vaxandi umferð sé mjög mikils um vert, að piltur, sem eignast vélhjól, fái góða fræðslu um umferðareglur og merki þar að lútandi. Hann segir okkur, að Æskulýðsráð hafi reynt að koma á samvinnu við Bifreiðaeftirlitið þess eðlis, að piltum, sem ætli að gangast undir próf á vélhjól, verði vísað á klúbb, sem geti látið þeim í té æfingasvæði til að æfa sig á akstri og allri meðferð hjólanna, og geti einnig séð fyrir fræðslu í sambandi við umferðina. Og hvað þetta atriði snertir, er að sjálfsögðu aðeins um Eldimgu að ræða.

Ekki alls fyrir löngu kom mikið vandamál til sögunnar hjá vélhjólaeigendum, og það hefur verið mikið áhyggjuefni piltanna í Eldingu. Skráning vélhjóla hefur verið stöðvuð. Þetta kom í ljós, er við spjölluðum við fjóra pilta, sem skipa stjórn Eldingar. Við höfðum spurt, hvort nýir félagar væru ekki sífellt að bætast í hópinn, þegar formaðurinn, Jón Snorrason saigði, að við því væri ekki að búast. þar sem nýtt hjól kæmi ekki inn í landið lengur.
Já, þeir gerðu okkur ililegan grikk i fyrra, með því að stöðva alla skráningn á vélhjólum, hélt Jón áfram. Þess i vegna hefur meðlimatalan s haldist óbreytt um langan tima, en virkir meðlimir eru um 40 talsins. 
Kristján Magússon, ritari, segir: Þeir sögðu, að hjólin vera orðin sterkari og kraftmeiri en gömlu skellinöðrurnar, sem fyrst voru fluttar inn til landsins — Og það er svo sem alveg rétt hjá þeim, bætir Helgi 1 Kveinbjörnsson, gjaldkeri við, en þess ber að gæta, að gömlu skellinöðrumar hrundu niður og fóru í rusl á skömmum tíma. Þær sjást líka tæpast lengur. Egill Bjarnason, verkstæðisformaðurinn, segir: — Það var gert að skiryrði, að sprengirúmið í mótornum yrði ekki meira en 50 kúbikmetrar, krafturinn ekki mejri en 1 hestafl og þyngd ekki yfir 50 kíló. ÖIl hjól, sem ekki fullnægja þessum skilyrðum, eru nú skráð sem mótorhjól. 
Og þarf þá bílpróf spyrjum við. Kristján:  Nei, sérstakt mótorhjólapróf.   Egill: En við þetta hækka hjólin í verði, — þau færast yfir á svart númer úr rauðu. Helgi: Þegar umboðin fá ekki lengur að flytja inn hjólínn, missa þau áhugann á að flytja inn varahluti. Egill: Þessi takmörkun á innflutning vélhjóla kemur okkur mjög spánskt fyrir sjónir, þar sem þannig háttar til hér á landi, að vélhjól verða að vera kraftmikil, ef þau eiga að koma að einhverju gagni. Það kom ósjaldan fyrir hér áður fyrr, þegar skellinöðrux fóru að sjást á götunum, að menn þurftu að hjóla með upp brekkurnar, — krafturinn var ekki meiri'... . Helgi: en það er mesta skömm, sem komið getur fyrir skellinöðruknapa að þurfa að stíga með! Jón: Ekki getuna við skilið, hvað veldur þessari stöðvun á innflutningi vélhjóla. Ekki hefur slysunum fjölgað þótt við séum á þessum stærri hjólum i umferðinni, svo að tæpast getur ástæðan verið sú, að hjólin séu okkur ofviða! Kristján: Þeir segja, að petta verði rætt á naesta fundi Norðurlandaráðs, en það er bálft ár, þangað til það kemur saman, Þá verður rætt um að samræma lög um skellinöðrur og bifhjól fyrir öll Norðurlönd. Við biðjum þá félaga að segja okkur hvernig þessum málum sé háttað á hinum Norðurlöndunum. Helgi: í Danmörku geta unglingar keypt skellinöðrur 16 ára að aldri. Þær eru innsiglaðar fyrir 30 km. hraða. Kristján: ... . og eru númerslausar, og liggur við stórsekt að taka innsiglið af. Helgi: Í Noregi mega 15 ára unglingar aka skellinöðrum, og 16 ára unglingar mega aka hjólum, sem eru 50 kúbik og upp í 125 kúbik. Fyrir kraftmeiri hjól þarf bílpróf. Jón: Eins ber að gæta. — Þegar talað er um 5 hestafla hjól, þá er ekki tekið fram, hvort um sé að ræða skatthestafl eða bremsuhestafl, en þarna er mikill munur á milli. í bremsuhestaflinu liggur niklu hærri tala. Allar þessar umræður fara fram á verkstæði piltanna. Við tökum nú upp léttara hjal og segjum: — Ja, þið eigið aldeilis myndarlegt verkstæði! Kristján: Já, það er mjkið af góðum verkfærum hérna Jón fyrir allar tegundir hjóla. Egill: Æskulýðsráð stóð að því að innrétta það fyrir okkur, en við höfum stækkað það og endurbætt, haldið því við og keypt verkfæri fyrir peningana, sem koma inn. Þegar við spyrjum, hvernig þeir afli fjár, segir Helgi: — Gjald fyrir afnot af verkstæðinu er 10 krónur. Svo seljum við merki og fána með merki félagsins, nú, og svo er ársgjaldið Jón: — sem er 30 krónur. Helgi: og þykir öllum lítið! — Þið ferðist mikið saman, segjum við. Verkstæðisformaðurinn svarar: — Já, við höfum ferðast mikið allt frá því klúbburinn var stofnaður. Á fyrstu árunum reyndar aðeins á sumrin, en nú má segja, að við séum á ferðinni saman allar helgar nema þegar veður er óhagstætt. Þá fórum við upp um sveitir með Sigurð Ágústsson oft í broddi fylkingar — oft um 40 strákar saman. Kristján: Og svo förum við stundum í smáferðir á kvöldin. Þegar við spyrjum, hvort klúbburinn standi öllum vélhjólaeigendum opinn, svara þeir einum rómi, að svo sé. — Bæði piltum og stúlkum, segir Egill.  — Eru þá stúlkur i klúbbnum um líka, spyrjum við. — Það voru fjórar stelpur fyrir ekki svo löngu, segir Kristján, og bætir við: — Ætli þær þykist ekki upp úr því vaxnar núna að vera á vélhjólum. Nú eru bílarnir komnir til sögunnar hjá þeim! Hvort þeir eigi æfingasvæði? — Ekki sem stendur, því miður, segir Jón. Við fengum að æfa okkur áður fyrr á gamalli braut á Reykjavíkurflugvelli, en það reyndist ekki beint heppilegur staður. Helgi: Við höfum augastað á tveimur stöðum sem æfingasvæði. Annar er við Lyklafell á Sandskeiði, en hinn við Selfjall fyrir ofan Lækjarbotna. Jón: Við vildum gjarna vera þar sem við ónáðum engan. Og þar vildum við líka koma upp skála. Kristján: Það er eitt af hagsmunamálunurn. Helgi: Þá mundum við æfa okkur í að keyra í kringum tunnur, keyra upp á „vegasalt" og halda jafnvægi, keyra eftir gömlum ljósastaurum Egill: ... . og keyra á afturhjólunum ... . Jón: ... . nei. nei, það fer svo ílla með hjólin!

Það var tekið að kvölda. Jón Pálsson var að leika borðtennis við strákana inn í Golfskála. Við og við komu skellinöðruknapar með hvíta hjálma inn á verkstæðið. Og hér er opið á hverju kvöldi? segjum við. — Já, segir Egill og bætir við: Fyrir þá, sem eru með lausa skrúfu!







Morgunblaðið 
31.3.1965

15.2.70

Megum ekki keyra í hóp á rúntinum(1961)

Það er Magnús Gíslason, sem er í öllum herklæðum á
skellinöðrunni.  Hann er einn af mörgum félögum í
Vélhjólaklúbbnum Elding

Sagt frá heimsókn í vélhjólaklubbinn ELDINGU sem heldur fundi vikulega
í Golfskálanum í Rvík

ÆSKUFÓLK! Tómstundaiðjan er hafin að nýju. Þannig var byrjun á auglýsingu, sem birtist fyrir skömmu í dagblöðunum.
Og við lásum áfram og rákumst á eftirfarandi:
Golfskálinn Vélhjólaklúbburinn Elding, miðvikudag.
Og næsta miðvikudag mætti fréttamaður Fálkans í Golfskálanum. Er komið var að húsinu gaf fyrst að líta rennilegan lögreglubíl og þegar komið var fyrir hornið sást hópur af skellinöðrum. Hér hlaut vélhjólaklúbburinn Elding að vera saman kominn.
Þrír félagar úr Vélhjólaklúbbnum
 Eldingu á fundi í Golfskálanum
Inni sátu 26 drengir á aldrinum 14—15 ára, flestir hverjir. Það var verið að ljúka við að sýna kvikmynd, er fréttamaðurinn knúði dyra og auðvitað varð svolítil truflun, er fréttamaðurinn bar upp erindi sitt. Þarna voru leiðbeinendur Jón Pálsson og Sigurður Ágústsson lögregluþjónn. Sigurður hefur kennt drengjunum umferðarreglurnar og farið með þeim í ferðir um bæinn og verið þeim innanhandar á ýmsan hátt. Þarna var einnig drengur að nafni Símon Kjærnested og er sá formaður klúbbsins.

Spilað BOB
Eftirfarandi samtal er við hann og aðra, sem lögðu orð í belg.
 — Hvað eruð þið margir í klúbbnum? — Um 40 strákar á aldrinum 13—17 ára.
— Hvað gerið þið? — Við komum hér saman á miðvikudagskvöldum. Hér eru kenndar umferðarreglurnar, svo kemur hingað maður, sem kennir okkur um vélarnar. í sumar ætlum við í ferðalög, aðallega upp í Rauðhóla, því þar erum vi ð búnir að fá land. Þar ætlum við að gera brautir og fara í kapp og einnig að leysa þrautir — setja upp kubba og svoleiðis.
— Hvað kostar ný skellinaðra? — Svona 16 þúsund. — Það er dýrt, maður. — Einum of mikið. Maður er allt sumarið að vinna fyrir þessu.
Jón Pálsson,Simon Kjærnsted formaður
klúbbsins og Sigurður Águstsson
 — Hvaða hjól eru bezt? — Viktoría.— Nei, blessaður vertu, það er NSU, sagði annar. Það var auðheyrt, að þetta var viðkvæmt mál.
— Eruð þið ekki óvinsælir? — Af hverju? — Nú, er ekki svo mikill hávaði í skellinöðrunum?
— Já, svoleiðis. Nei, nei, það er bara fyrst. Annars megum við ekki keyra í hóp — t. d. á rúntinum — þá verður allt vitlaust.
— Hvað komizt þið hraðast? — 70. — Nei, 80, sagði annar. Strákarnir fóru að hlæja. Og einn sagði: Þið komizt kannski á 70 niður brekku! Síðan sættumst við á að yfirleitt færu skellinöðrurnar ekki hraðar en 40—50 km á klst.
Klúbbmeðlimir Saman komnir
— Er nokkur kvenmaður á svona hjólum? — Nei, það held ég ekki. — Jú, ég þekki eina, sagði annar ákafur, hún er í Keflavík. — Já, sagði sá þriðji, það er hjúkrunarkona á Vífilsstöðum, sem er á svona hjóli. Sá fjórði sagði eitthvað, sem kom Jóni Pálssyni til að leggja við hlustirnar og hann sagði: Strákar, þið verðið að gæta heiðurs klúbbsins!
Og þá var hinu formlega samtali lokið og það sem á vantar skýrum við bezt með myndum.


Fálkinn 15.02.1961
https://timarit.is


5.2.70

Eldingu lostnir 1968


ELDINGU LOSTNIR..



Vélhjólaklúbburinn Elding hefur starfað í liðlega 7 ár. í klúbbmum fá ökumenn vélhjóla fræðslu um umferðarmál og einnig hafa þeir aðstöðu til að gera við hjól sín. Að sögn lögreglunnar hefur ástandið í umferðinni hvað varðar stráka á vélhjólum, batnað að mun síðan klúbburinn hóf starfsemi sína, enda veitir hann meðlimum nokkuð aðhald hvað viðvíkur skynsamlegum akstri í umferðinni og einnig
skapar hann eins konar stéttar vitund hjá þeim. Klúbburinn starfar á vegum Æskulýðsráðs Reykjavíkur og hefur Jón Pálsson haft umsjón með starfsemi hans. I viðtali við blaðið skýrði Jón frá stofnun og starfsemi klúbbsins og fer viðtalið hér á eftir.
„Hver voru tildrögin að stofnun klúbbsins?"
„Tildrögin voru með nokkuð einkennilegum hætti. Það varð mikið slys í Kleppsholtinu, þannig að tveir drengir voru á vélhjóli, óku glannalega. svo dauðaslys hlauzt af.   Nokkru seinna fékk tómstundaþáttur útvarpsins bréf, sem fjallaði um það, hvort enginn aðili annaðist fræðslu varðandi akstur vélhjóla, eða hvort til væri félagsskapur í því sambandi. Svo reyndist ekki og við athugun kom í ljós að grundvöllur var fyrir slíka starfsemi. Upp úr  því stofnaði ég þennan klúbb ásamt Sigurði Ágústssyni, á vegum Æskulýðsráðs og lögreglunnar í nóvember 1960. Það voru á milli 30 og 40 strákar sem gengu í klúbbinn við stofnun hans. Klúbburinn hefur starfað æ síðan, vetur og sumar.
..Hvert er markmið klúbbsins?"
 „Markmið klúbbsins hefur frá upphafi verið: Að koma á föstum skemmti. og fræðslukvöldum, þar sem eigendum og verðandi eigendum vélhjóla, gefst kostur á að koma saman og ræða áhuga mál sín.
Af efna til fræðslu um umferðarmál.
Að fá hentugt æfingasvæði og koma á þroskandi æfingum í akstri á vélhjólum.
Að gefa klúbbfélögum kost á að vinna að viðgerðum á hjólum sín um.
Að efna til hæfnisprófa í umferðarreglum, aksturshæfni og meðferð vélhjóla.
Að efna til ferðalaga.
„Hvað eru margir meðlimir í klúbbnum nú"?
,,í klúbbnum eru skráðir að jafnaði um 60 og 70 strákar. Þeir koma í klúbbinn 15 ára, en svo fá þeir bílpróf 17 ára og hverfa þá úr klúbbnum. „Hvar hefur klúbburinn aðsetur sitt?"
Jón Pálsson
Hann hefur aðsetur í Golfskálanum gamla, og þar eru haldnir fundir á fimmtudagskvöldum. Þar er einnig smáviðgerðarverkstæði, þar sem piltarnir hafa aðstöðu til að gera við hjól sín. Verkstæðisformaðurinn er einn af meðlimum klúbbsins,  Steingrímur Jónsson. Við höfum verið að berjast fyrir því að fá æfingasvæði fyrir klúbbinn en það hefur gengið mjög erfiðlega og það er eins og þetta málefni finni ekki hljómgrunn hjá borgar yfirvöldunum. Við höfum að vísu verið nokkuð uppi í Rauðhólum, eir*það er friðlýst land og má lítið gera þar. Þá höfum við einn ig verið með æfingaþrautir sem við höfum reynt að útfæra á vor in. Síðastliðið haust vorum við með góðaksturskeppni og þar felldum við inn þessar þrautir. Á sumrin hafa strákarnir farið nokkuð í útilegur og höfum við Sigurður farið með þeim um Reykjanesið í kynnisferðir. Það, sem klúbburinn lagði mikla áherzlu á, fyrir nokkrum fellssveit sem háð eru þessum ákvæðum.
„. Það, sem klúbburinn lagði mikla áherzlu á, fyrir nokkrum árum var, að framkvæmd væri einhver kennsla fyrir þá sem ætla að taka próf á vélhjól. Umferðin er orðin það mikil, að ekki er forsvaranlegt að láta pilta fara út í umferðina án þess að fá undirstöðu varðandi okkar umferðarlög. Var þetta rætt af hálfu klúbbsins við lögreglustjórann í Reykjavík. Tók hann þessu máli vel og ákvað að enginn færi í próf hjá bifreiðaeftirlitinu, sem ekki hefði skilríki frá Eldingu þess efnis að hann hefði lokið ákveðnu undirbúningsnámskeiði. Þessi námskeið erum við búnir að vera með síðan síðla sumars 1966 og fram á þennan dag og hafa um 180 piltar farið í próf hjá okkur. Það eru Reykjavík, Kópavogur, Seltjarnarnes og Mosfellssveit sem háð eru þessum ákvæðum.


Hvað fer fram á fundum klúbbsins?"
„Við erum með leiktæki í Golfskálanum og höldum fundi á hverjum fimmtudegi. Annan hvern fimmtudag höfum við kvikmyndasýningar. Við reynum þá að ná í umferðarmyndir, aksturs myndir og fræðslumyndir um umferðina, akstur í -íhálku o. fl. Við reynum á þennan hátt að hafa áhrif á strákana varðandi umferðina, og lögreglan segir að ástandið í þessum efnum sé mikið betra síðan Elding tók til starfa.
„Sækja piltarnir fundina vel"? 
„Á veturna meðan þeir eru í skóla, er ýmislegt, sem tefur og truflar, en yfirleitt mæta á fund
unum á milli 20 og 30 strákar".
,,Er starfsemi klúbbsins eitthvað styrkt fjárhagslega?
„Klúbburinn starfar á vegum Æskulýðsráðs og hefur ókeypis húsnæði og aðstöðu í Golfskálanum og leiðbeiningar á verkstæði eru greiddar af borgarsjóði.
„Svo við víkjum aftur að undirbúningi piltanna undir próf á vélhjól.
Hvernig fer sá undirbún ingur fram í smærri atriðum?"
 „Þegar piltarnir eru orðnir 15 ara, hafa þeir réttindi til að fara í próf. Þá koma þeir til okkar á Fríkirkjuveg 11 og fá æfingarheimild. Við skráum þá inn í undirbúning og látum þá um leið fá tilvísun til lögreglustjóra um það, að þeir séu búnir að koma til okkar og skrá sig, og að við munum annast að undirbúa þá undir próf, þannig að þeir megi fá bráðabirgðaæfingaheimild. Á þeim hálfa mánuði sem æfingaheimildin gildir, þá prófum við. þá. Þegar þeir hafa staðizt próf in hjá okkur fá þeir vottorð um að þeir hafi verið í undirbúnings námskeiði, og staðizt próf hjá okkur.
,,Eru. ekki margir sem taka próf árlega á vélhjól?"
„Árið sem leið og það sem af er þessu hafa um 180 tekið próf."
„Er skylda, að þeir sem akavélhjólum hafi hjálm?"
„Nei, það er ekki lagaskylda ennþá, en við erum að berjast fyrir því að svo verði. Hins vegar er skylda að þeir hafi hjálm er þeir taka ökuprófið á hjólin. Það er nauðsynlegt að allir sem aka vélhjólum hafi hjálm því það hefur komið í ljós að nokkur dauðaslys hafa orðið beinlínis vegna þessa að ökumenn hjólanna hafa ekki verið með hjálm. Í sumum tilfellunum er ljóst að hjálmurinn hefur bjargað lífi þeirra. Það ætti skilyrðislaust að setja þetta í lög.
 „Er ekki algengt að piltar aki vélhjólum án þess að hafa til þess réttindi?"
„Það er náttúrulega eitthvað um slíkt. Og það er sök foreldranna að leyfa þeim að vera með þessi tæki. Sérstaklega er slæmt að gefa unglingum vélhjól áður en þeir ná 15 ára aldri, því það er ætíð freistandi að vera með slík tæki í höndunum, og fá að nota þau. Einnig er  mikililvægt að lána ekki hjólin. Ef eitthvað kemur fyrir í slíku tilfelli eru þeir réttlausir. Einn varð t. d. fyrir 6000 króna
peningasekt fyrir skömmu, en hann hafði lánað hjólið og sá sem fékk það lánað varð valdur að skemmdum, og varð eigandinn að borga tjónið.
„Hefur komið til umtals að breyta aldurstakmarki varðandi réttindi til aksturs vélhjólum?"
„Nei, en hins vegar er mikið rætt v/n orku hjólanna. En hún var kominn út í öfgar. Piltar hér áttu hjól allt að 4,5 hestöflum, en lögin kváðu á um 1,5 hestafl. Þá var farinn millivegurinn, því miður vil ég segja, og var orka hjólanna takmörkuð við 2,5 hestöfl. Ég álít að hjól með 2,5 hestafla vél þoli ekki þau erfiðu akstursskilyrði sem hér eru, og skemmast hjólin því mjög fljótt, þannig að gjaldeyrislega séð borgar þetta sig ekki. Einnig ?r alltaf fyrir hendi sú hætta, að piitarnir fari út í að breyta vélum  hjóla sinna og geri þær sterkari. Ef að eftirlit lögreglunn ar er ekki nægjanlega mikið, þá er alls ekki gott að gefa þannig tilefni til lögbrota, að ástæðulausu. Hins vegar að takmarka aldurinn við 15 ár og hraðann við 45-50 km. tel ég mjög jákvætt, miðað við það, að þetta eru atvinnutæki fyrir fjölda
marga unglinga í löngu skólaleyfi.
„Nú gera unglingar mikið að því að tvímenna á vélhjólum. Hvað viltu segja um það?"
„Ég álít að skylda beri innflytjendur til að hafa sæti á vélhjól um þannig, að ekki sé hægt að tvímenna á þeim, því það er mikil freisting fyrir unglinga að tvímenna á hjólunum."

 Að lokum sagði Jón Pálsson að hann væri mjög ánægður með árangurinn af starfsemi klúbbsins og væri hann áreiðanlega til eflingar umferðarmenningunni. 


___________________________________________________________________
Svipmynd frá góðaksturskeppni. 

"Prýðilegur félagsskapur"



Elding hélt góðaksturskeppni fyrir ökuþóra vélhjóla í haust. Þátttakendur í keppninni voru margir og sigurvegari varð Árni Möller, ungur Reykvíkingur. Blaðamaður ræddi stutta stund við Árna:
,,Ert þú búinn að aka vélhjóli lengi?" 
„Nei, það er nú stutt síðan ég byrjaði, tók prófið í júní í sumar."
Byrjaðir þú þá strax að starfa í Eldingu?"
 „Já, já".
Hvernig er að þínum dómi aðstaðan sem þið hafið þar? ,,Hún er að mínum dómi ágæt. Þetta er prýðilegur félagsskapur".
„Telur þú að klúbburinn hafi jákvæð áhrif varðandi akstur pilta á bifhjólum?"
 ,,Já, tvímælalaust".
Hvað kom til að þú vannst  þessa keppni, hafðirðu æft þig mikið í slíkum akstri? 
,,Nei, ekki vitund. Ég veit eiginlega ekki  vernig þetta varð. Mér datt þetta ekki í hug fyrr en mér var sagt þetta".
„Hvernig hjól átt þú Árni?"
 „Ég á Hondu".
„Notar þú hjálm, þegar þú ert á hjólinu?"
„Já, alltaf".
 „Hefur þig hent óhapp í akstri?"
„Nei, ja maður dettur svona við og við, en ég hef aldrei lent í neinu alvarlegu."

Alþýðublaðið
1.3.1968 

27.1.70

ENGLAR HELVÍTIS (1966)


Þegar þeir aka öskrandi inn í borgir og bæi, eru þeir hrein ógnun og um leið líkastir lygasögu. 
Þeir hafa verið kallaðir ýmsum nöfnum, allt frá villimönnum að síðustu amerísku hetjunum. Þeir eru á móti öllu og öllum, nema sjálfum sér og svo reka þeir smiðshöggið á með því að gefa sér nafnið 

ENGLAR HELVÍTIS
Þarna eru „Englarnir" á litlu svæði í Bass Lake, umkringdir  af 100 vopnuðum
lögreglumönnum og blóðhundum.

Það fyrsta sem mér datt í hug þegar ég gekk inn í „Blue Baze",
var að ég hefði villzt inn í eitthvert viðbjóðslegt barnaboð. Þarna voru um það bil 15 menn, innan við tvítugt og fimm eða sex af lagsstúlkum þeirra, standandi upp við barinn, sitjandi í kringum lítið
dansgólfið, hangandi upp við hljómplötusjálfsalann eða skotbakkana, eða dinglandi út á svölunum þar sem mótorhjólin, svört og silfurlit glóðu í Ijósinu frá dyragætinni. Stúlkumar, með kalkhvít andlit, dökk gleraugu, í níðþröngum buxum og treyjum héngu þarna líka. Karlmennirnir voru í svipuðum druslum, einskonar einkennisbúningum, en þeir voru skreyttir allskonar merkjum: vængjum, hakakrossum,
„Luftwaffe" merkjum, pjötlum með ámáluðum hauskúpum og vængjuðum hjálmum, bætur með tölunni „13". Þetta skraut lýsti skringilega í gulleitu ljósinu og allt bar þetta einna helzt svip af hlægilegu grímuballi. Ég var þarna með tveim lögreglumönnum, Larry Wallace lögregluforingja og öðrum sem ekki var í einkennisbúningi, frá San Berardino lögreglustöðinni í Kaliforniu, og ég átti sjálfur að látast vera lögregluþjónn.
Ég var að sjá í fyrsta sinn meðlimina úr félagsskapnum „Englar Helvítis", mest umtalaða og hrollvekjandi mótorhjólaklúbb Kaliforniu.
Ed Wiley og eiginkona Sonny Bargers
Einn af „Englunum", feitur, hrokkinhærður, með þykkar varir, hallaði sér upp að hljómplötusjálfsalanum, með annan handlegginn utan um hálsinn á lítilli stúlku með hálmgult hár, og ruggaði sér, en alls ekki í hljómfalli við músikina.
— Hæ, sagði hann, þó ekki við neinn sérstakan, — hvernig væri það að við færum öll í steypibað saman? , Stúlkan hló, heldur hrjúfum hlátri, ýtti honum frá sér og flutti sig að hópnum sem stóð hinum megin við billiardborðið. Þeir sem voru að spila hlógu og bölvuðu við hvert skot. Einn „Englanna" sem var með sítt fitugt hár og alskegg, þurfti alltaf að hlaupa í kringum borðið eftir hvert velheppnað skot, til að kyssa alla. „Mamma, mamma, mamma", gargaði hann og smellti með fingrunum upp í loftið. Utan við dansgólfið voru þrjú pör sem þömbuðu bjór og sögðu brandara
hvert við annað; ein af stúlkunum fór út á dansgólfið og vaggaði sér í takt við músikina, en var snarlega þrifin til baka af herranum, þreklegum pilti með tattóveruð akkeri á upphandleggnum, hún skríkti af ónægju og hlassaðist niður í kjöltu hans.
„Englar Helvítis" hafa verið á ferli um 15 ára skeið, en þeir komu fyrst fyrir alvöru fram í sviðsljósið þegar þeir ruddust öskrandi og óvænt inn í Monterey skagann í Kaliforniu, á verkamannafrídegi árið 1964. Samkvæmt blaðafréttum voru þeir um 300 og komu allsstaðar að úr Bandaríkjunum.
Þeir voru skeggjaðir, síðhærðir, afkáralegir á alla lund, orðljótir, háværir og ógnvekiandi og allir báru þeir einkennismerki: hakakrossa, vængi og því um líkt og allir voru í stuttum einkennisjökkum, merktir með tölunni „1" , sem ótti að tákna það að þeir tilheyrðu „Útlögunum", þeim félagsskap, sem ekki var skrásettur í „Sambandi amerískra mótorhjólaeigenda".
Þeir voru á einni af þessum æðislegu hópferðum sínum, þar sem þeir settust að á strjálbýlum stað til að halda partý, eitt af þessum óskaplegu partýum, sem stríða á móti almennu velsæmi og enda í
Útlitið er mjög þýðingarmikið. — Ef þú kemur til einhvers staðar þar sem fólk getur séð þig, 
er um að gera að vera nógu viðbjóðslegur, segir einn þeirra. Hakakrossinn og önnur nazistamerki
 eru ópólitísk, en notuð eingöngu í þrjózku við almenningsálitið. 
Eitt merki sem þeir eru mjög hreyknir
 af er talan „13", sem táknar 13. stafinn í stafrófinu, sem er „m" og það þýðir aftur á  móti „marijuana". 
ofsalegum drykkjulátum, eins og það fræga partý sem var næstum búið að ganga frá smábænum Hollister í Kaliforniu það herrans ár 1947, eða það sem æddi um götur Laconia N.H. í iúni síðastliðnum.Fontana er syfjulegur smábær í San Bernardino héraðinu, og það fyrsta sem maður tekur eftir þegar maður nálgast bæinn er flatneskjan og breiðar sveitagötur sem liggja hver um aðra þvera.
Lauslát stúlka er „Mamma", en ef þær búa í
 föstu sambindi við sama manninn eru þær
„Gömlu konurnar". Hér er Jim Moran með gömlu
konunni (eiginkonunni) sinni, sem heitir Ann.

Fyrsti kapituli af sögu „Engla Helvítis" hófst hér árið 1950. Flestir meðlimanna komu frá  lágtekjufólki og höfðu litla sem enga menntun eða uppeldi. Ef, eða þegar þeir fengu sér einhverja vinnu, var það venjulega við einhver þiónustustörf, í verksmiðium, á brautarstöðvum eða á bílaverkstæðum. Mjög fáir gátu stundað skrifstofustörf. Flestir fóru frá einum stað til annars og unnu ekki nema þeir nauðsynlega þyrftu. Framfærslukostnaður þeirra var yfirleitt ekki hár, þar sem þeir bjuggu oftast margir saman. Sumir neita algeralega að vinna og lifa þá á vinstúlkum sínum, sem hafa atvinnu eða þeir hreinlega stela sér til framdráttar.
Lögreglan heldur því fram að ,,Englarnir" séu sniðugustu mótorhjólaþjófar ríkisins og þeir eru snillingar [ að setja þessi tæki saman úr lausahlutum, sem þeir komast yfir á ferðum sínum. Alla vega nota þeir þá peninga sem þeir komast yfir í einum tilgangi og undirstrika það með klæðnaði sínum. Þessa nazista einkennisbúninga nota" þeir í þeim tilgangi að láta bera á sér og þeir eru einskonar sameiningarmerki sem hópar þeim saman og þeir verða „eitthvað".
— Ef þú kemur til einhvers staðar þar sem fólk getur séð þig, er um að gera að vera nógu viðbjóðslegur, sagði einn „Engillinn" frá Berdoo. — Við erum bastarðar fyrir heiminum og við álítum annað fólk bastarða.
Mótorhjól eru aðaltækið sem þessi lýður notar til að framkvæma frelsi sitt og vald. Harley-Davidson 74, sú tegund sem flestir „Englarnir" nota er hrollvekiandi tryllitæki, sem hægt er að aka á 100
mílna hraða á klukkustund; samanþjappað afl sem hægt er að gera allskonar brellur með, flýia á ofsahraða undan óþægindunum sem elta þig, með vini og vinkonur fyrir aftan og framan og allt í kring til að verja þig; til að ryðjast í gegnum þessa leiðinlegu veröld, sem er þér eingöngu fjötur um fót, skilur ekkert eftir og vonast ekki eftir neinu í framtíðinni, lifir eingöngu í nútímanum og æðislegum spenningi.
„Englarnir" nota eiginlega ekkert af þessum mótorhjólum nema uppistöðuna. Þeir þrýsta sætunum niður, rífa í burtu allt króm og skraut, setja sínar eign uppfinningar í staðinn fyrir upphaflega hluta
Mjög algeng sjón. Þessir eru á leið til Bass Lake. 
tækisins. Nokkrir þeirra eru svo fljótir að breyta þessum mótorhjólum að þeir leika sér að því á tveim klukkutímum og þegar þeir hafa farið höndum um þessi tæki líkjast þau einna helzt mjóslegnum,
hættulegum villidýrum.
Margir „Englanna" hafa týnt lífinu á þjóðvegunum og flestir hafa orðið fyrir alvarlegum slysum. Þeir neita því algerlega að nota hlífðarhjálma eða nokkuð, sem gæti orðið þeim til hlífðar í falli. Þeir vilja
lifa í eins nánu sambýli við dauðann og mögulegt er, og það er þetta háskaspil sem lokkar til þeirra þá fáu sem koma frá vel stæðu og siðmenntuðu fólki. „Við erum heiðarlegir hver við annan og við getum líka treyst hver öðrum", sagði einn af Oakland-Englunum við mig. „Eg er búinn að ganga í gegnum allt þetta skóla og fjölskylduþras. Það er óþolandi. Ég er feginn því að „Englarnir" tóku mig í félagið! Ég vil aldrei verða neitt annað en „Engill" og þar við situr"!
„Englarnir" gera mikið til að sýna að þeir séu ekki háðir þjóðfélagsskipulaginu, en þeir hafa sitt eigið skipulag. Þeir kjósa forseta, varaforseta, ritara, gialdkera og liðþjálfa sveitanna og þeir borga félagsgjöld. Þeir verða að vera í einkennisbúningum, nota sérstaka gerð mótorhjóla, verða að mæta reglulega á fundum, mega ekki ganga í aðra klúbba og verða að hlýða foringjunum skilyrðislaust.
Þær reglur sem „Englarnir" verða að undirgangast mundu vekja hroll hjá þjálfuðum aftökusveitum.
„Englarnir" og félagar úr svipuðum félagsskap eru hér við jarðarför eins
 félagans úr Hayward-deildinni, sem lét lífið í hnífaslag.  
Svo eru það kynferðismálin, þar eru „Englarnir" heldur óhrjálegir ( sjálfræði sínu. Litlar raunalegar stúlkur elta þá í hópum, yfirleitt eru það unglingar innan við tvítugt. Það er um það bil ein stúlka á
hverja fjóra til fimm „Engla" og samskiptin inn á við eru hryllileg. Ef ung stúlka vill vera mamma og draga lest á eftir sér, sem þýðir að hún er til við hvern sem er, þá er hún mjög vel séður gestur í hvaða „Engla" partýi sem er. Þær eru sem betur fer ekki margar enda endast þær ekki lengi. Stundum eru þær boðnar upp og seldar fyrir eitt gallon af bensíni, pakka af sígarettum og allt niður í tólf cent.
  Þær stúlkur sem „Englarnir" halda mest upp á kalla þeir „gömlu konurnar" sínar. „Gamla konan" er stúlka sem tilheyrir aðeins einum, og oft er hún gift honum og elur honum börn. Larry Wallace,
lögregluforingi minntist þess að hafa brotizt inn í eitt af þessum „Engla" hreiðrum til að bjarga nokkrum börnum sem bjuggu þar með mæðrum sínum og nokkrum „Englum" og lifðu á bjór og cornflakes, í íbúð sem var yfirfull af olíudósum, vélahlutum, óhreinum diskum, rusli, tómum bjórdósum og óhreinum rúmfötum.

Wallace fylgist með „Englunum" þegar þeir færa sig stað úr stað, flytja inn í íbúðir eða húsaskrifli í sóðalegum hverfum, kannske allt að þvi tólf piltar og tvær til þrjár stúlkur. Svo býr það á sama stað
í tvær til þrjár vikur 'og.flytur svo á svipaða staði í öðru hverfi. Það er miög auðvelt að fylgja þeim eftir, því að þeir eru alltaf margir saman og fara með geysilegum hávaða. „Okkar á milli sagt
eru þeir hreinn viðbjóður", segir Wallace. „Svo er heldur ekki hægt að gleyma þeim, þeir verða að láta svona, geta ekki annað". Þegar ég heimsótti Blue Baze, var það einn sem var mjög áfjóður
í að tala við mig og það er sialdgæft að þeir vilji segja hvaðan þeir komi og hvað þeir hafi fyrir stafni. Hann hét Alvin Ray, ljóshærður,  fölleitur risi, foringi Fresno-deildarinnar. Hann sagði mér að hitta sig í Fresno, ég gæti fengið upplýsingar um dvalarstað sinn á bensínstöðinni.
     Eg lét verða af því, en enginn þóttist kannast við hann eða fylgdarlið hans. Ég fékk þó að vita að þeir hefðu verið í húskofa fyrir utan bæinn, en hefðu verið reknir þaðan fyrir nokkru. Ég fann húsið og fór inn. Það var ljót sjón sem blasti við mér. Í herbergi sem einu sinni hafði verið dagstofa, var allt í hrærigraut. Hvert einasta húsgagn brotið í spón og lá innan um annað drasl, glerbrot, fatadruslur, tómar dósir, vín og bjórflöskur, leirtau og tóma kassa. Hver einasta hurð var rifin af hjörunum og stór göt voru þar sem loftræstingartæki höfðu verið rifin niður. Orðið „lögga" var krafsað með stórum, rauðum stöfum, yfir rúmstæðunum og hafði verið notað sem skotmark fyrir tómar flöskur og það sem hendi hefir verið næst. Yfir og undir voru krotuð merki, hakakrossar og því um líkt. Á einn vegginn hafði einhver skrifað ljóð.
Nábúarnir, sem voru heiðarlegt fólk og bjuggu þarna rétt hjá, sögðu að húsið hefði verið leigt ungri stúlku, sem virtist vera ábyggileg. Morguninn eftir að hún flutti inn kom mótorhjólasveitin æðandi.
Þetta voru tuttugu til tuttugu og fimm manns, að stúlkunum meðtöldum og partýið stóð í tvær vkur, þá kom lögreglan, án þess að vera kölluð. Enginn af nábúunum hafði maldað i móinn eða klagað. Einn nábúinn, sem bjó rétt hjó og hafði ekki fengið einnar nætur svefn allan þennan tíma skýrði frá því hversvegna enginn hafði kvartað: „Það er ekki hægt að stöðva svona herdeild. Við hefðum ekki haft roð við þeim, þeir eru eins og villidýrahjörð"

Englarnir" geta vakið, þegar ég kom [ hverfið við San Francisco flóann og fór að kynnast Oakland-deildinni og foringia hennar, Ralph (Sonny) Barger. Barger er 26 ára gamall og hefur verið „Engill" síðan hann var 16. Ég hafði hringt til hans og ákveðið að hitta hann heima hjá honum. Hann býr með „gömlu konunni" sinni, dökkhærðri, grannvaxinni stúlku sem heitir Elsie og tveim litlum börnum í rúmgóðu gömlu húsi, sem stendur vð rólega götu ( East Oakland. Barger er bringubreiður, hefur langar þreklega handleggi al-tattóveraða; alskegg og sítt rauðleitt hár gera hann heldur ófélegan í útliti. Hann horfði á mig, köldum tjáningarlausum brúnum augum. — Gamla konan er úti, sagði hann. — Ég er að koma frá lögfræðingnum mínum. Ég hefi verið kærður fyrir árás og á að mæta fyrir rétti eftir nokkrar vikur, en ég hefi nóg vitni og skal svei mér ná mér niðri á þeim!

Öll voru húsgögnin slitin og skemmd, en það var þægilegt þarna inni og hafði bersýnilega verið vel hreinsað nýlega: það voru nokkrar ódýrar, innrammaðar landlagsmyndir á arinhillunni og nokkrar myndir af börnunum. Hvar sem litið var voru verðlaunagripir, stórir bikarar á trésökklum, myndastyttur, gyllt leikfangamótorhiól, allt voru þetta verðlaun unnin af Oakland-englunum í kappakstri og á sýningum. Þarna var nazistafáni beint á móti grind með tveim rifflum og á hliðarborði stækkuð mynd af Sonny, þar sem hann góndi æpandi á myndavélina

Við töluðum saman í hálftíma eða svo og einu sinni sagði Sonny glottandi: — Það hefur enginn fundið sig knúðan til að skrifa neitt gott um okkur, ja — við höfum heldur aldrei gert neitt gott til að
skrifa um. Andrúmsloftið breyttist töluvert þegar fimm aðrir „Englar" litu inn. í fyrstu gerðu þeir sér far um að sýna mér lítilsvirðingu, þeir töluðu yfir höfuðið á mér og til hliðar við mig og beindu tali
sínu beint til Sonny. Talið snerist aðallega um stór „kúpp" sem þeir höfðu nýlega gert. í hvert sinn sem heyrðist í bíl sem hægði á sér fyrir utan ruku þeir út að glugganum. Einn þeirra, fýlulegur, svartskeggjaður unglingur, Buzzard að nafni, var með hatt og göngustaf, sem hann hafði nælt sér [ einhversstaðar, hann veifaði þessum staf meðan hann talaði og potaði honum aftur og aftur ( áttina til mín. Eg hafði það miög greinilega á tilfinningunni að hann hefði haft ánægiu af að nota hann til að
berja einhvern. Buzzard var Berdooengill, flóttamaður undar „hreinsunum" þar suður frá. Hann var
reiðari en hinir út í blaðamenn og lögreglu. Eins fljótt og ég gat sagði ég bless við Sonny og flýtti mér út úr húsinu.

Nokkrum dögum seinna hafði stór negri af vangá álpazt inn í El Adobe, sem þá var sá bar sem
„Englarnir" í East Oakland höfðu aðsetur sitt á. Hann lenti í orðaskaki við einn af þessum skríl og
það skifti engum togum, hann var dreginn út og hreinlega sparkaður í klessu. Eftir að búið var að taka
hann upp í sjúkrabíl hófust réttarhöld yfir „Englunum" og allir sem einn báru það að negrinn hefði
dregið upp hníf og ætlað að ráðast á foringia þeirra. Hvað gátu þeir gert annað en að reyna að hjálpa
honum? Það var ekki hægt að ákæra þá um neitt sérstakt. Tilfelli eins og þessi virðast þeir taka sem
skemmtilegt glens.

„Englarnir" halda því fram, kannske með einhverjum rétti, að þeir byrji aldrei á slagsmálum, en
hefni sín aðeins ef þeir eru áreyttir. Hefndaraðgerðir þeirra eru oftast æði stórbrotnar og engu líkar.
Það liggur alltaf einhver hættutilfinning í loftinu þar sem þeir fara, jafnvel þegar þeir eru með friðsamasta móti. Það er auðvelt að tala við þá ef þeir eru einir eða tveir — þrír í hóp. Þeir geta þó
verið skemmtilegir drykkjufélagar og nokkrir jafnvel sæmilega greindir. En í hópum, sérstaklega í partýum þeirra, er hægt að búast við öllu af þeim og þó eru þeir beinleinis hættulegir.

En framar öllu öðru eru þeir einmana verur í þjóðfélaginu, þeir eiga enga venjulega vini eða unningja, aðeins þennan útlagalýð sem þeir eru ( samneyti við. Sem sjálfskráðir uppreisnarseggir eru
Harley Davidson 74  hjólin eru best séð
þeir velséðir gestir meðal bítnikka
og þar sem slíkur lýður hópast saman. En „Englarnir" fyrirlíta róttæka náunga. „Þeir eru bara kippa af
komma-bastörðum", sagði einn þeirra. Fyrir nokkru réðust sex „Englar" á stúdentakröfugöngu út
af Vietnam. Einn höfuðkúpubrotnaði og var settur inn.
„Englarnir" eru undrandi og gramir yfir þv[ að þeir séu hrapalega misskildir, en það er vegna
þess að þeir hafa ekki skýra hugmynd um stöðu sína í þjóðfélaginu.

„Englarnir" eru lögleysingiar og lögleysingjar skoða varla heiminn í sama ljósi og annað fólk, sem
þeir fyrirlíta, frekjudólgar, sem þrótt fyrir öll lagaboð koma því í kring að skapa siálfum sér félagsstöðu sem þeir þrýsta áfram eftir eigin geðþótta og eingöngu í eiginhagsmunaskyni. Þessir lögleysingiar vita yfirleitt ekki, eða að minnsta kosti hirða þeir ekki um þá staðreynd að lagaboð eru öll á móti þeim, og „Englarnir" eru engin undantekning. Þeir eru uppreisnarseggir á borð við brúnstakkana [ Þýzkalandi árið 1920; króniskir skemmdarvargar, sem hafa mesta ánægju af því að stofna til uppþota á ölstofum og öðrum samkomustöðum slíkum, slást og limlesta. Þegar partý þeirra ná æðiseinhverjum sé útrýmt á einn eða annan hátt, þá er enginn þeirra sem skilur hvernig á því stendur.
Sonny Barger sagði nýlega: —
Hvað sem gert verður á móti okkur, erum við menn til að taka því, vegna þess að við viljum vera eins
og við erum og enginn mannlegur máttur getur breytt okkur. .

Vikan 27. janúar 1966
https://timarit.is/